"COP29-un təşkilatçılığı dünyanın diqqətini cəlb edə biləcək"

Azərbaycan bu il noyabrın 11-22-də keçiriləcək BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının (UNFCCC) Tərəflər Konfransına (COP29) hazırlıq işlərini aktiv şəkildə davam etdirir. Ölkəmiz bu tədbirin uğurlu olması, ən əsası müsbət nəticələrin əldə edilməsi üçün bütün səyləri göstərir, öz təkliflərini, təşəbbüslərini irəli sürür. Müxtəlif ölkələrin, beynəlxalq strukturlarla COP29-un gündəliyinin müzakirələri aparılır.

COP beynəlxalq tədbirlər sırasında ən mötəbər, əhəmiyyətli tədbirlərdən biridir. Eyni zamanda, bu konfrans iştirakçılıq sayına, göstərilən marağa görə də fərqlənir. COP tədbirlərində iştirakçıların sayı 100 minə yaxın olur.

Məlumdur ki, bu gün bütün dünya iqlim dəyişikliyi problemi ilə üz-üzədir. Ölkələr inkişaf səviyyəsindən, imkanlarından asılı olmayaraq iqlim dəyişikliyinin fəsadlarını yaşayırlar. İnkişaf etməkdə olan ölkələr isə daha çox çətinliklə qarşılaşırlar. Bir sözlə, bu, artıq ən böyük transmilli probleminə çevrilib və mübarizə tədbirləri də birgə əməkdaşlığı, həmrəyliyi ehtiva edir.

Azərbaycanın COP sədrliyinin əsas prioritetlərindən biri maliyyələşmədir. Yəni əsas diqqət inkişaf etməkdə olan ölkələrə öz iqlim məqsədlərinə çatmaq üçün maliyyə dəstəyinin genişləndirilməsinə yönəldilib. İqlim dəyişmələrinə uyğunlaşma və təsirlərin azaldılması səylərini dəstəkləmək üçün iqlim maliyyəsi vədlərinin yerinə yetirilməsi vacibdir.

Azərbaycan, həmçinin inkişafda olan kiçik ada ölkələri ilə əməkdaşlıq edir. COP29 çərçivəsində bununla bağlı tədbir də nəzərdə tutulub və orada ittifaq ölkələri də iştirak edəcəklər. Azərbaycan ittifaq ölkələri ilə birgə fond yaratmağı planlaşdırır ki, inkişafda olan həmin kiçik ada ölkələrinə kömək etsin. Çünki vəziyyət onlar üçün daha çox çətinliklər yaradır. Yada salaq ki, bir müddət əvvəl bəzi ada dövlətlərinin rəsmiləri Bakıda olub və dövlət başçısı tərəfindən qəbul edilib. Onlar öz problemlərini, təkliflərini dilə gətiriblər.

Hazırda əsas hədəf qlobal istiləşməni 1,5°C səviyyəsində saxlamaq öhdəliyinin təmin olunmasıdır. Bunun üçün emissiyaların azaldılması istiqamətində əsaslı, çevik və dayanıqlı fəaliyyət göstərmək, bu təşəbbüs çərçivəsində bütün tərəfləri bir araya gətirmək vacibdir.

Onu da qeyd edək ki, Azərbaycan öz yaşıl gündəliyini də inkişaf etdiməkdədir. Çünki iqlim dəyişmələrinin fəsadlarının aradan qaldırılmasında bu, çox vacibdir. Eyni zamanda, bu il Azərbaycanda “Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili” elan edilib. Azərbaycan bərpaolunan enerji sahəsində böyük nailiyyətlərə imza atıb. 230 meqavat gücündə ən böyük Günəş Elektrik istifadəyə verib. Hazırda 240 meqavatlıq külək elektrik enerjisi stansiyası ilə bağlı işlər yekunlaşır. İyun ayında Bakıda üç Günəş və külək elektrik stansiyasının təməli qoyulub ki, onların da ümumi həcmi bir qiqavatdır.

Prezident İlham Əliyev ötən ay Şuşada keçirilən 2-ci Qlobal Media Forumunda bildirib ki, bu sahədə çox böyük işlər görülür: “Böyük potensialımız var, həm texniki, həm də iqtisadi potensialımız. Texniki baxımdan dənizdə külək enerjisi potensialı 157 qiqavatdır. Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyasının hesablamalarına görə, iqtisadi baxımdan quruda Günəş və külək stansiyalarının potensialı, göstərir ki, biz 27 qiqavat həcm istehsal edə bilərik, yəni, həcm böyükdür. Bununla yanaşı, biz texniki əsaslandırma işləri həyata keçiririk. Söhbət Xəzər dənizindəki külək enerji stansiyalarından Rumıniyaya Qara dənizin dibi ilə uzanacaq elektrik kabel layihəsindən gedir. Orada da potensial dörd qiqavatdır. Biz “Acwa Power” şirkəti ilə saziş imzalamışıq ki, istehsal edilən bərpaolunan enerjinin saxlanma şəraiti olmalıdır, imkanlar olmalıdır. Çünki bu, ən böyük problemdir. Siz bunu istehsal edə bilərsiniz, ancaq bir növ nəhəng bir batareya şəklində inşa ediləcək bu layihə. Ona görə də biz oraya həm sərmayə cəlb edirik və bu işə öz sərmayəmizi də yatırırıq. Bununla yanaşı, bu, bizə imkan verəcək ki, təbii qaza qənaət edək”.

Məlumdur ki, azad edilmiş Qarabağ və Şərqi Zəngəzur bölgələri, eləcə də Naxçıvan bölgəsi Azərbaycanda “yaşıl enerji” zonaları elan edilib. Bu bölgələr ərazimizin təxminən 25 faizini təşkil edir.

Ümumiyyətlə, Qarabağ və Şərqi Zəngəzurun azad olunmuş ərazilərinin nəhəng hidroelektrik potensialı var. 2020-ci ilin noyabrında həmin ərazilər azad ediləndən sonra orada 270 meqavat həcmində hidroelektrik stansiyalar istifadəyə verilib. Qısa müddət ərzində bu rəqəm 500 meqavata çatacaqdır. Bununla da bərpaolunan enerjinin 1 qiqavat həcmi Azərbaycana yarım milyard kubmetr qaza qənaət etməyə imkan verəcək. Bir sözlə, Azərbaycan həm yaşıl gündəliyini inkişaf etdirməklə, həm də COP29-u uğurla keçirib, nəticələr əldə etməklə bu qlobal problemin fəsadlarının azaldılmasına öz töhfəsini verəcəyi heç bir şübhə yaratmamalıdır.

Milli Məclisin VI çağırış deputatı Aydın Mirzəzadə deyib ki, Azərbaycan COP29-u keçirməyə hazır olduğuna görə həmin tədbirin ölkəmizdə keçirilməsi təşəbbüsü ilə çıxış etdi: “Ölkə rəhbərliyi COP29-un nə qədər mühüm və dünya üçün əhəmiyyətli bir tədbir olduğunu kifayət qədər yaxşı bilir. COP tədbirləri barəsində Azərbaycan hökuməti məlumatlı idi və bu tədbiri keçirmək üçün Azərbaycan kifayət qədər hazırdır. Belə təşkilati məsələlər çox böyük enerji tələb edir. Ölkənin kommunikasiyaları, mehmanxana biznesi, ictimai iaşə mədəni obyektlər bunu keçirməyə hazır olmalıdır. Bu, sadə bir tədbir deyil. 100-dən çox ölkənin dövlət və hökumət başçıları iştirak edirlər. 100 minə qədər qonaq gəlir. Heç bir tədbirdə bu qədər qonaq iştirak etmir. Tədbir 10 gündən çox keçir. Eyni zamanda, bu tədbiri keçirən ölkə iqlim dəyişikliyinə hazır olduğunu öz həyatı ilə sübut etməlidir.

100 min konfrans iştirakçısı Azərbaycanın təbiətinin qorunmasında göstərdiyi faydanı öz gözləri ilə görməlidir və nəzərə alsaq ki, Azərbaycan iqtisadiyyatının əsasını neft-qaz sənayesi təşkil edir, bu baxımdan biz təbiəti nə cür qoruduğumuzu, yaşıl dünyaya öz töhfəmizi verməyimizi, öz fəaliyyətimizlə dünyaya göstərməyə hazırıq. COP29 böyük bir məsuliyyətdir. Hazırda ciddi hazırlıq gedir. Bakıda bu hazırlıq hər an gözə çarpır və noyabr ayında tədbiri keçirmək üçün biz tam hazır olacağıq. Hətta bu tədbirə görə biz mühüm dövlət tədbirini - parlament seçkilərini 2 ay qabağa keçirdik. Hesab edirəm ki, COP29-un təşkilatçılığı dünyanın diqqətini cəlb edə biləcək".

Pərvanə

525-ci qəzet .-2024.- 8 avqust.(№140).- S.4.