"And olsun qələmə!.."

22 İYUL - MİLLİ MƏTBUAT GÜNÜ MÜNASİBƏTİLƏ

Başlığa çıxardığım ayəni çoxdan, hələ səkkiz yaşım olanda eşitmişdim. Kənddə ikinci sinifdə oxuyarkən məni mollanın yanına qoymuşdular. Biz 7 uşaq idik. Dörd il Molla Nəsirin yanında "Quran"a yiyələndik. O, bir dəfə "əl-Qələm" surəsini şərh edə-edə dedi:

- Allah-Təala qələmə böyük önəm verir və müqəddəsliyinə and içir. Bir diqqət edin. Allah-Təala "Quran"da buyurur: "And olsun qələmə, onun yazdıqlarına!.."

65 il əvvəl Molla Nəsirdən eşitdiklərim bu gün də yadımdan çıxmayıb. O deyərdi ki, yadda saxlayın, Allah-Təala yalan danışanları, qeybət edənləri, söz gəzdirənləri bağışlamır.

Sovet dövrü idi, din yasaq edilmişdi. Sən demə, məktəbimizdə mollanın yanına gedib-gələnləri "imtahana" çəkmək də elə buna görə imiş.

Ötən illərin isti nəfəsi ömür yolumuza az sığal çəkməyib. Hər dəfə qələmi əlimə alanda öz-özümə hesabat verib fikirləşirəm ki, bir övlad, bir qələm sahibi kimi bu adın şərəfini qoruya bilmişəmmi? Həqiqət belədir ki, qələmin saflığını qorumaq vicdanın təmizliyini qorumaq deməkdir. Müəllimimiz Cahangir Məmmədov deyərdi ki, jurnalist harda olursa-olsun, öz mənliyini qorumalıdır. Professor Nurəddin Babayev həmişə xatırladardı: "Qələminə etibar et, qoy səni sevsinlər". Qulu Xəlilov cəsarətlə deyərdi: "Qələmdən çıxan elə sözlər var ki, sahibinə şöhrət qazandırar, elə sözlər var ki, gözdən salar. Qələm yazanı qılınc poza bilməz". Mən deyərdim ki ustad jurnalistlərimiz Şirməmməd Hüseynov, Əli Nəbili, Famil Mehdi, Ceyran Əbdürrəhmanovadan və başqalarından dərs alanlar heç vaxt qələmə, yazdıqlarına xəyanət etməzlər.

QƏLƏMİN MÖCÜZƏSİ

Qələmin möcüzəsinə inanırsınızmı? Sizi deyə bilmərəm, amma mənim buna inamım çoxdur. Bir dəfə belə möcüzə ilə müqəddəs Kərbəla ziyarətində üz-üzə gəldim. 7-8 ilin söhbətidir. İmam Hüseyn məscidindən çıxıb üzü yuxarı qalxanda hiss etdim ki, yolu azmışam. Torpaq yolla gedə-gedə hara üz tutduğumu fikirləşirdim. Qış olsa da, hava bir qədər mülayim keçirdi. Eyni yolu neçə dəfə keçsəm də, yerləşdiyimiz hoteli tapa bilmirdim. Zəvvarların məndən ötrü narahat olacağını fikirləşəndə həyəcanım get-gedə artırdı.

Bir qədər aralıda Fərat çayı zümzümə ilə axırdı. Vaxtilə Yezidin adamları İmam Hüseynin tərəfdarlarına onun suyundan istifadə etməyə icazə verməmişdilər. Fəratın sularına baxa-baxa dərin düşüncələrə dalmışdım. Nədənsə uşaq vaxtlarımda babamdan eşitdiklərimi xatırladım: "O kəs xoşbəxtdir ki, Aşura günü İmam Hüseynin məzarını ziyarət etsin". Budur, illər keçəndən sonra həmin xoşbəxtlik mənə qismət olmuşdu.

Orta məktəbdən sonra əsgər həyatım başladı. Sonra tələbəlik illəri arxada qaldı. 1976-cı ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin jurnalistika fakültəsini bitirdim. "Lənkəran" qəzetində məsul katib, redaktor müavini, daha sonra qəzetin redaktoru işlədim. 1995-ci ildə, "Günay" qəzetinin bölgə müxbiri işlədiyim dövrdə Həcc ziyarətində oldum.

Bunları fikirləşə-fikirləşə özümü yarpaqları saralmış bir xurma ağacına söykənmiş gördüm. Az sonra yaxınlıqdakı torpaq təpəciyində əyləşib gedib-gələnlərə baxırdım. Necə yorulmuşdumsa, göz qapaqlarımın nə vaxt yumulduğunu hiss etməmişdim. Aradan nə qədər vaxt keçdiyini bilmirdim. Kimsə məni çağırırdı. Mənə elə gəldi ki, yuxu görürəm. Yox, bu, yuxu deyildi. Səs təkrar olundu.

Bu dəfə səs lap yaxından gəlirdi. Möcüzə idi. Məni bir neçə nəfər dövrəyə almışdı. Biri o birinə deyirdi: "Hacı bizdə olub", digəri isə "Bizə də gəlib". Başqası təkrar etdi: "Hacını mən də tanıyıram, Hacı atam haqqında oçerk yazmışdı".

Bəziləri üzdən tanış gəlsələr də, kimliyini təyin edə bilməsəm də, baxa-baxa qalmışdım.

Naxçıvanın Nehrəm kəndinə getdiyim günlər yadıma düşdü. Bu kənd əhalinin sayına görə respublikamızın ən iri yaşayış məntəqələrindəndir. Burada qaldığım üç həftə ərzində çox şeyin şahidi olmuşdum. Adamlar olduqca sadə, mehriban, qonaqpərvər idilər.

- Hacı, - hündürboy, buxara papaqlı, orta yaşlı bir kişi üzünü mənə tutaraq dedi: - Yadınızdadırmı, Mirzə Cəlilin ev-muzeyində görüşmüşük. Muzeyin direktoru Akif Hacıyevdən müsahibə götürürdünüz.

Mirzə Cəlilin Xatirə nuzeyindən aldığım təəssürat illər keçsə də, yadımdan çıxmamışdı. Muzeyin direktoru məlumat verdi ki, burada dahi sənətkarla bağlı iki mindən çox eksponat toplanıb. Eksponatlar üçün dörd otaq ayrılmışdı. Birinci otaq Mirzə Cəlilin Qori Müəllimlər Seminariyasında oxuduğu illərə həsr edilmişdi. İkinci otaq qızı Münəvvər xanımın həyat və fəaliyyətini əks etdirirdi. Münəvvər xanım əvvəl rus dili müəllimi, sonralar Nehrəm kənd xəstəxanasında mama işləmişdi, Çaylaq məhəlləsində yaşayardı. Onunla bir yerdə çalışmış tibb bacısı Zümrüd Cəfərova danışırdı ki, Münəvvər xanım sadə geyinər, kənd qadınları kimi başını yaylıqla bağlayar, toyuq-cücə, qoyun-quzu saxlayardı.

Muzeyin üçüncü otağı Mirzə Cəlilin 1896-cı ildən sonrakı ədəbi fəaliyyətinə, dördüncü otağı isə ailə üzvlərinə həsr edilmişdi.

Sonrakı günlərdə kənd ağsaqqalları Hacı Həsən Abdullayev, Hacı Əqil Mehdiyev, Hacı Fərzalı Məmmədov, Hacı Muradəli Muradov, Hacı Sultan Novruzov, Hacı Məhəmməd Rzayev, Hacı Heydər Rzayev, Hacı Zeynal Cəfərov, Hacı Cəfər Cəfərov və başqaları ilə görüşlər bizdə xoş təəssürat oyatdı. Odlar yurdu Azərbaycanın ayrılmaz bir parçası olan, böyük Atabəylər, memar Əcəmi, ustad Cavid yurdunda gördüklərim bu gün də unudulmaz xatirəyə çevrilib.

"BAŞQASININ QAPISINI NAHAQDAN DÖYMƏ!"

"Lənkəran" qəzetinin redaktoru Şəkər Aslan deyərdi ki, qələmdən sui-istifadə etmək çox təhlükəlidir. Qələm sahibləri öz ağlı ilə hərəkət etməlidir, hissləri ilə yox. Hacı Sərdar axund hüzr məclislərindən birində dedi: "Ağıllı adam öz ağlından, daha ağıllı adam başqalarının ağlından da istifadə edər. Odur ki, deyərlər, ağıl ağıldan üstün olur". Jurnalist dostum Sərdar Əliyev bir dəfə dedi: "Dəyərsiz insana dəyər vermək pencəkdəki düymələrin yerini səhv salmaq kimidir. Ona görə də həyat həqiqətlərini olduğu kimi qələmə almaq lazımdır".

Müəllimimz Əliş Nəbili gənc jurnalistlərə deyərdi ki, "başqasının qapısını nahaqdan döymə, gün gələr, sənin də qapını nahaqdan döyərlər".

Qələminə etibar edib həyat həqiqətlərini oxucuya çatdıranlar xalq tərəfindən sevilir, hörmət sahibi olurlar.

İnsan yer üzündə yeganə varlıqdır ki, bütün müsbət və mənəvi xüsusiyyətlər onda cəmləşib. Müdriklər deyirlər ki, əsl həyat təkcə yaşamaqda deyil. Gərək elə yaşayasan, elə fəaliyyət göstərəsən ki, özündən sonra yaxşı izlər qoyasan. 50 illik professional jurnalist fəaliyyətimdən görmüşəm ki, söz adamları fərqli ömürlər yaşayırlar - həm öz ömürlərini, həm də başqalarının. Həqiqətən də kiminsə daxili aləminə girib dərd-sərinə şərik olmaq, kömək, qayğı göstərmək böyük xoşbəxlikdir.

SON SÖZ YERİNƏ

Milli mətbuatımız həqiqət carçısı olub, xalqın maariflənməsində, milli və bəşəri dəyərlərin təbliğində mühüm rol oynayıb. Əsası Ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan və Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən davam etdirilən müdrik siyasət nəticəsində ölkə mətbuatı bu gün özünün yeni inkişaf mərhələsinə daxil olub, əvvəllər mətbuat azadlığını məhdudlaşdıran bütün maneələr artıq aradan qaldırılıb.

Biz də and içək qələmə və yazdıqlarına! Qəlbimizin odunu, gözümüzün nurunu, işığını səpələyə-səpələyə, jurnalist etikasından kənara çıxmadan, heç kəsdən təmənna güdmədən, heç kəsin cibinə göz dikmədən qələmimizə həmişə hörmətlə yanaşmağı özümüzə mənəvi borc bilək!

Nə yaxşı ki, haqqı, ədaləti müdafiə edən jurnalistlərimiz, söz ustadlarımız, fəxr ediləsi qələm sahiblərimiz var!..

Mətbuat bayramınız mübarək, qələminiz həmişə iti olsun, əziz həmkarlarım!

Etibar ƏHƏDOV

"Aşkarlıq" qəzetinin baş redaktoru

525-ci qəzet .- 2024.- 20 iyul,№(127).-S.10.