Azərbaycanın COP29 sədrliyi – Bakı dünyanın diqqətindədir

Artıq ənənə halını almış Şuşa Qlobal Media Forumu beynəlxalq səviyyəli platformaya çevrilməkdədir. Forum ikinci dəfə keçirilməsinə baxmayaraq, onun işində dünyanın aparıcı medialarının nümayəndələri, tanınmış ekspertlərin iştirakı, tədbirlə bağlı xarici KİV-lərdə dərc edilən materiallar bunu deməyə əsas verir. Forumda Azərbaycan Prezidentinin iştirakı, region və dünya gündəmində əsas yer tutan mövzularda sualları cavablandırması onun işini daha əhəmiyyətli edir. Prezident qlobal arenada Azərbaycanın xüsusi rolu olduğunu, ölkəmizin geosiyasi önəminin əhəmiyyətli dərəcədə artdığını vurğuladı. Vətən müharibəsindən sonra Azərbaycan regionda yeni reallıqlar yaradıb. Bu reallıqlar ölkəmizin xarici siyasət xəttində, beynəlxalq müstəvidə təmaslarında da özünü göstərir. Bu gün Azərbaycan az sayda müstəqil xarici siyasət aparan ölkələrdəndir. Heç bir kənar güc Bakının siyasətinə təsir göstərmək iqtidarında deyil.

Azərbaycan bir sıra beynəlxalq platformalarda irəli sürdüyü təşəbbüslərlə, atdığı addımlarla həmin qurumların işində yeni dinamika yaradıb. Nümunə üçün Qoşulmama Hərəkatını qeyd etmək olar. Bakının bu hərəkatda sədrliyi onun institusionallaşmasına kömək edib, nüfuzunu artırıb.

Qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycan hazırda COP29-un keçirilməsinə hazırlaşır. Ölkəmizdə bu mötəbər tədbirin ən yüksək səviyyədə keçirilməsi üçün konkret işlər görülür. Azərbaycanın COP29 sədrliyi dünyanın diqqətindədir. Şuşa Forumunda da beynəlxalq media bu istiqamətdə ölkə liderinə suallar ünvanladı. Onu da vurğulayaq ki, Azərbaycanın COP29-da sədrliyinin prioriterləri sırasında maliyyələşmə və bir çox ada dövlətlərinin problemlərinin həlli əsas yer tutur.

Dövlət başçısı bildirib ki, inkişafda olan 50-dən çox kiçik ada dövlətləri var. Onlar üçün biz xüsusi fond təsis edirik və o fonda əhəmiyyətli dərəcədə vəsait də qoyacağıq: “Onlara kömək göstərəcəyik. Əlbəttə, onlar bizim təbii müttəfiqlərimizə çevriləcək və mən digər ölkələri sadalamıram. Biz bu addımları atmaqla ölkəmizi böyük dərəcədə gücləndiririk”.

Dövlət başçısı forumda bildirib ki, Azərbaycan bərpaolunan enerji sahəsində böyük nailiyyətlərə imza atıb. Ən böyük Günəş Elektrik Stansiyası - 230 meqavat gücündə stansiya istifadəyə verilib. İndi isə 240 meqavatlıq külək elektrik enerjisi stansiyası ilə bağlı işlər yekunlaşır və tezliklə 240 meqavatlıq Günəş Elektrik Stansiyasının açılışı olacaq. Birinci layihə “Masdar” şirkəti, ikinci layihə isə “Acwa Power” şirkəti tərəfindən həyata keçirilir. Üçüncüsü isə BP tərəfindən inşa ediləcək. Bunlar dünyanın aparıcı enerji şirkətləridir. Bununla yanaşı, ötən ay Bakıda üç Günəş və külək elektrik stansiyasının təməli qoyulub, ümumi həcm bir qiqavatdır.

Azərbaycan ənənəvi enerji resurslarına malik olmaqla yanaşı, bərpaolunan enerji ilə bağlı da mühüm addımlar atır, bununla da iqlim dəyişikliyi ilə mübarizəyə öz töhfəsini verir. Ölkəmiz bununla bağlı həm texniki, həm də iqtisadi cəhətdən böyük potensiala malikdir. Texniki baxımdan dənizdə külək enerjisi potensialı 157 qiqavatdır. Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyasının hesablamalarına görə, iqtisadi baxımdan quruda Günəş və külək stansiyalarının potensialı, göstərir ki, biz 27 qiqavat həcm istehsal edə bilərik, yəni həcm böyükdür.

Prezident forumda bildirib ki, texniki əsaslandırma işləri də həyata keçirilir. Söhbət Xəzər dənizindəki külək enerji stansiyalarından Rumıniyaya Qara dənizin dibi ilə uzanacaq elektrik kabel layihəsindən gedir. Orada da potensial dörd qiqavatdır. Biz “Acwa Power” şirkəti ilə saziş imzalamışıq ki, istehsal edilən bərpaolunan enerjinin saxlanma şəraiti olmalıdır, imkanlar olmalıdır: “Çünki bu, ən böyük problemdir. Siz bunu istehsal edə bilərsiniz, ancaq bir növ nəhəng bir batareya şəklində inşa ediləcək bu layihə. Ona görə də biz oraya həm sərmayə cəlb edirik və bu işə öz sərmayəmizi də yatırırıq. Bununla yanaşı, bu, bizə imkan verəcək ki, təbii qaza qənaət edək. Bu gün Avropanın bizim qaza böyük ehtiyacı var. Mən nəyə görə dedim ki, gəlin riyakarlığa son qoyaq?! Bir tərəfdən Avropa bizdən xahiş edir ki, hasilatı artıraq və onu Avropaya nəql edək. Çünki onların buna ciddi ehtiyacı var. Digər tərəfdən, onlar bunu maliyyələşdirmirlər və bu, mənim avropalı həmkarlarımla müzakirələrimdə mövzudur. Avropa İnvestisiya Bankı faydalı qazıntı yanacağı ilə bağlı layihələri maliyyələşdirməyi tamamilə dayandırıb. Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı demək olar ki, bu sahəyə maliyyə ayırmır. Cənub Qaz Dəhlizi - bu, 3500 kilometr uzunluğunda olan inteqrasiya edilmiş boru kəməridir, tam həcmdə, 100 faiz həcmlə işləyir. Bu gün Avropa ölkələrinin əlavə qaza böyük ehtiyacı var. Biz Sloveniyadan olan bir şirkətlə saziş imzaladıq və bu da Azərbaycanın doqquzuncu tərəfdaşıdır ki, bizim qazın istehlakçısı olacaqdır. Ancaq Avropanın maliyyə institutları bunu maliyyələşdirmir. Onlar istəyirlər ki, biz Cənub Qaz Dəhlizini 16 milyard kubmetrdən 32 milyard kubmetrə qədər genişləndirək. Söhbət TANAP-dan gedir və TAP-ı 10 milyarddan 20 milyard kubmetrə çatdıraq. Biz oraya milyardlarla pul yatırmalıyıq. Deyə bilərəm ki, Cənub Qaz Dəhlizinə yatırdığımız sərmayənin hələ də tam mənfəətini götürməmişik və bizim neft-qaz sahəsindən əldə etdiyimiz gəlir hələ də bu borcun ödənilməsinə yönəlib. Onlar gözləyirlər ki, biz oraya milyardlarla vəsait yatıraq və eyni zamanda, deyirlər ki, 10 ildən sonra Avropa İttifaqının qaza ehtiyacı yoxdur. Yəni biz ağılsızıq ki, onların ehtiyacı olmadığı qaza 10 milyardlarla vəsait qoyaq? Yəni sonra da deyək ki, bizim qazımız haradadır. Yəni mənim mesajım o oldu ki, gəlin, bu oyuna son qoyaq, faydalı qazıntı yanacağı olmadan yaşamaq mümkün deyil”.

Parlamentinin deputatı Sevinc Fətəliyeva mövzu ilə bağlı deyib ki, Şuşa Forumu ilk növbədə birgə müzakirə və hərəkət platforması rolunu oynayır. Forum çərçivəsində media və informasiya-kommunikasiya sahəsində qlobal səviyyədə mühüm aktuallıq kəsb edən məsələlər müzakirə olunub:

"Bu günədək çoxsaylı beynəlxalq tədbirlərin keçirildiyi Şuşa şəhəri indi də müstəqil Azərbaycanın tarixində ikinci dəfədir ki, dünyanın aparıcı media, jurnalist təşkilatları rəhbərlərini, media, informasiya-kommunikasiya sahəsində nüfuzlu ekspertləri, tanınmış jurnalistləri bir araya toplayıb. Forum çərçivəsində “Təsirin qiymətləndirilməsi: Dezinformasiyanın əhatə dairəsini müəyyənləşdirmək”, “Dezinformasiyaya qarşı daha davamlı cəmiyyət qurmaq üçün siyasət və təşəbbüslər”, “Süni intellektin reallığa, mediaya və dezinformasiyaya təsiri: Media savadlılığının təşviqi” və “İqlim hərəkatı və media” mövzularında dörd panel sessiya təşkil olundu. Panel sessiyalarda müxtəlif ölkələrdən olan rəsmilər, media və vətəndaş cəmiyyəti, dövlət və biznes nümayəndələri, beynəlxalq təşkilatların təmsilçiləri və media ekspertləri ətraflı fikir və təcrübə mübadiləsi aparıblar. Forumda BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyası (COP29) ilə əlaqədar həyata keçirilən tədbirlər və hazırlıq işləri barədə məlumat verildi. Ölkə səviyyəsində iqlim dəyişikliyinin təsirləri ilə aparılan mübarizə, azad edilmiş ərazilərdə bərpa və yenidənqurma prosesində sərgilənən dayanıqlı yanaşma haqqında ətraflı danışıldı”.

Millət vəkili deyib ki, Şuşa Forumunun müzakirə mövzusu çox aktual idi. Dezinformasiyalara qarşı bütün sağlam cəmiyyətlər mübarizə aparmalıdır: “Bütövlükdə, Şuşada keçirilən Qlobal Media Forumu Azərbaycan həqiqətlərinin və bölgədə baş verən proseslərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması baxımından mühüm hadisədir”.

Pərvanə

525-ci qəzet .- 2024.- 25 iyul,№(130).-S.5.