"Azərbaycan Avropa həyat tərzinə malik ölkədir"

Səfir Milan Layçak: "Siz ideoloji dini məhdudiyyətləri olmayan, zəngin mədəni ənənələrlə dolu dünyəvi ölkəsiniz"

Slovakiyanın Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Milan Layçakın "525-ci qəzet"ə müsahibəsi

- Cənab səfir, söhbətə Slovakiyanın Baş naziri Robert Fitsonun bu günlərdə Azərbaycana etdiyi səfərlə başlamaq istəyirəm. İki ölkənin əməkdaşlığının irəliyə aparılması baxımından bu səfər hansı rolu oynayacaq?

- Baş nazir Robert Fitso Azərbaycan Prezidentinin dəvəti ilə ölkənizdə rəsmi səfərdə oldu. Bu, cənab Fitsonun Baş nazir kimi ilk rəsmi səfəri və vəzifəyə gəldikdən sonra Avropa İttifaqı hüdudlarından kənar ilk xarici səfəri idi. Səfər əlaqələrimizin inkişafı baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Birincisi, biz strateji tərəfdaşlıq haqqında Birgə Bəyannamə imzaladıq. Slovakiya Azərbaycanla belə starteji razılaşma imzalayan sayca 10-cu Avropa İttifaqı ölkəsi oldu. Bu o deməkdir ki, biz əlaqələrin inkişafında elə səviyyəyə çatmışıq ki, bunu artıq sənədləşdirməyi zəruri hesab etdik. Bu sənəd bizim potensialımızı və əməkdaşlığımızın əsas istiqamətlərini əks etdirir.

Strateji tərəfdaşlıq sazişi üç əsas hissəni - siyasi, iqtisadi, mədəni, eyni zamanda elm, təhsil, turizm, insanlar arasında əlaqələrin qurulmasını əhatə edir. Bu istiqamətlər əməkdaşlığı inkişaf etdirmək istədiyimiz əsas vektorları, həmin sahələrdə potensialımızı necə mübadilə edəcəyimizi və konkret addımlarla əlaqələrimizi inkişaf etdirəcəyimizi təsdiqləyir.

İki ölkənin liderləri çox yaxşı əlaqələrə malikdirlər. Səfər həm də onu göstərdi ki, ölkələrimiz arasında qarşılıqlı anlaşma, qarşılıqlı hörmət mövcuddur. Biz bir-birimizin daxili işlərinə qarışmırıq.

İqtisadi sahəyə xüsusi diqqət yetirməklə, biz qarşılıqlı maraqlar çərçivəsində bütün sahələrdə əlaqələrin inkişafında maraqlıyıq. Bütün bunlar birlikdə ölkələr arasında çox yaxşı dostluq mühiti və münasibətlərin gələcəyi üçün müsbət zəmin yaradır.

Slovakiya nümayəndə heyətinə baş nazirin müavini və eyni zamanda müdafiə naziri, baş nazirin müavini və eyni zamanda iqtisadiyyat naziri, xarici və Avropa işləri naziri daxil idi. Bakıda, həmçinin 40-dan çox iş adamının iştirakı ilə biznes forum da keçirildi.

Bu səfər çərçivəsində imzalanan sazişlər iqtisadi əlaqələrin inkişafı üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir.

- Hazırda iki ölkə üçün əsas prioritet istiqamətlərdən biri iqtisadi, eyni zamanda da energetika sahəsidir. Qeyd edilən mövzularda hansı yeni inkişaflar var və perspektiv imkanlarını necə qiymətləndirirsiniz?

- Azərbaycanla Slovakiya arasında çox yaxşı bir-birini tamamlayan iqtisadi bazalar mövcuddur. Bizim istehsal sahələrimiz ölkəniz üçün maraqlıdır.

Qeyd edim ki, Azərbaycan qəpikləri Slovakiyada istehsal olunur. Biz Sumqayıt şəhəri ətrafında və Heydər Əliyev Beynəlxalq Aeroportundan şəhərədək avtomobil yolunun iki hissəsini inşa etdik, həmçinin siqnalizasiya cihazları quraşdırdıq. Minatəmizləmə avadanlığı, heliportlar üçün mobil qüllələr, hava limanının idarə edilməsi üçün proqram təminatının modernləşdirilməsini təmin etmişik, həmçinin Slovakiyada lokomotivləriniz təmir olunur, vaqonlarla təchizatı həyata keçiririk.

Gələcək əməkdaşlığın perspektivlərindən danışsaq, hazırda bizim üçün qarşılıqlı maraq doğuran beş sahəni qeyd etmək istərdim.

Birincisi, energetika sahəsidir. Biz Azərbaycan qazını almaqda çox maraqlıyıq. Bu, əlbəttə ki, asan deyil. Ötən ilin aprelində "Həmrəylik halqası" adlı sənəd imzalandı. Bu, Azərbaycan qazının Slovakiya bazarına nəqli üçün imkanlar yaradıb. Biz onun vasitəsilə qaz xətti açmağı planlaşdırırıq. Bu layihənin icrası maliyyələşmə problemi ilə üzləşir. Biz problemi başqa vasitələrlə həll etməyin yollarını tapmalıyıq. Slovakiya çox sıx qaz kəmərləri şəbəkəsinə malik Avropa ölkələrindən biridir.

İndiyə qədər qazı Rusiyadan gətirirdik. "Qazprom"la Ukraynanın "Naftoqaz" şirkəti arasında müqavilə bu ilin dekabrında başa çatır. Heç kim bilmir ki, Rusiya qazının Avropaya nəqli davam edəcək, ya yox. Bunu davam etdirmək bizim üçün vacibdir, bu, təkcə tələbatla bağlı deyil. Bizim tələbatımız o qədər də böyük deyil, bu, 5 milyard kubmetrə yaxındır. Bununla belə, Qərbi Avropa qaz kəmərləri Slovakiyadan keçir. Söhbət çox böyük və güclü qaz kəmərlərindən gedir. Slovakiya vasitəsilə qazın nəqli davam edərsə, bu, digər ölkələrin tələbatını ödəyəcək.

Bizi maraqlandıran ikinci sahə müdafiə sahəsində əməkdaşlıqdır. Bakıda bununla bağlı iki sənəd imzalandı. Hesab edirik ki, bir ölkənin özünü müdafiə etmək üçün kifayət qədər potensialı yoxdursa, o, təcavüzün hədəfinə çevrilə bilər. Gəlin, Ukrayna nümunəsinə baxaq...

Hərbi sənayenin, müdafiə sənayesinin yaradılması mühüm əhəmiyyət kəsb edir, çünki bu, ölkələrin suverenliyinin qorunmasına kömək edir.

Slovakiyanın hərbi texnika istehsalında çoxdankı ənənələri var və Azərbaycan bu texnikaya maraq göstərir. Bununla bağlı iki ölkə arasında müxtəlif səviyyələrdə danışıqlar aparılır, hətta müdafiə sənayesində birgə istehsalın yaradılması imkanları da nəzərdən keçirilir.

Mayın ortalarında Slovakiyada hərbi və müdafiə sənayesi ilə bağlı "İDEB2024" sərgisi keçirildi. Sərgidə Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin və Azərbaycan Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin nümayəndələri də iştirak etdilər. Biz sentyabrda Bakıda keçiriləcək "ADEX2024" sərgisində iştirak edəcəyik. Heç kim müharibə istəmir. Müharibədən qaçmaq üçün özünü müdafiə etməli və potensialını nümayiş etdirməlisən. O zaman müdafiə sənayesi də öz məqsədinə çatacaq.

Üçüncü məsələ Qarabağda əməkdaşlıqdır. Slovakiya Qarabağda "Ağıllı kənd" layihəsini həyata keçirən dünyada ilk ölkələrdən biridir.

Ağdam rayonunun Qərvənd kəndinin yenidən qurulması Slovakiya şirkəti tərəfindən həyata keçiriləcək. Aprel ayında işlərə başlanılan layihə 6 mərhələdən ibarətdir. Bunun nə vaxt başa çatacağını dəqiq deyə bilmərəm. Tikinti işləri Azərbaycan şirkətləri ilə birgə aparılır, layihə təqdim etdik və o, təsdiqləndi. Layihə Ağdamın bütün memarlıq ənənələri nəzərə alınmaqla hazırlanıb.

Biz Qarabağda, həmçinin kiçik su mənbələrinin, su elektrik stansiyalarının bərpasında maraqlıyıq. Bu istiqamətdə müvafiq tərəfdaşlarla danışıqlar aparırıq.

Dördüncü sahə - informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) sahəsidir. Slovakiya innovativ proseslər və texniki tətbiqlər üçün böyük potensiala malikdir. Keçən il biz hava limanlarının idarə edilməsinin müasirləşdirilməsinə dair saziş imzaladıq.

Hazırda Gəncənin elektrikləşdirilməsi və Bakıda xəbərdarlıq sistemləri ilə bağlı layihələr üzərində işləyirik.

Bir sıra digər proqram təminatı tətbiqləri hazırlanmaqdadır. Slovakiyanın təklifi ilə Azərbaycanın bu sahədəki tələbi bir-birini çox gözəl tamamlayır.

Biz İKT sərgi zalının yaradılması üzərində işləyirik. İş forması hələ tam müəyyənləşməsə də, o, çevik fəaliyyət göstərəcək. Təqdimatlar və s. işlər planlaşdırılır. Təcrübəmiz deyir ki, bu uğurlu layihə olacaq.

Beşinci istiqamət olaraq qeyd edim ki, Azərbaycan avtomobil sənayesinin inkişafında çox maraqlıdır. Slovakiya bütün dünyada avtomobil istehsalı ilə tanınır. Yay aylarında Azərbaycandan biznes nümayəndə heyətinin səfəri gözlənilir. Biz öz təcrübəmizi təqdim edəcəyik və şirkətlərimizlə əməkdaşlığı nəzərdən keçirəcəyik. Azərbaycan avtomobil sənayesi qurmaq istəyir və Slovakiyanın belə imkanları var.

Bundan əlavə, iqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov apreldə Slovakiyada olarkən əzcaçılıq sənayesi ilə də maraqlandı. Bu sahə demək olar ki, Azərbaycanda mövcud deyil, bütün dərmanları idxal edilir. Ona görə də bu, çox faydalı ola bilər.

Azərbaycan ötən il Slovakiyada səfirliyini açdı. Sizin artıq nümayəndəniz var və onun əsas vəzifələrindən biri iqtisadi əlaqələrin inkişafıdır. Hesab edirəm ki, bu istiqamətdə təkcə paytaxta diqqət yetirmək lazım deyil, həm də regionlarla mütəmadi olaraq işləmək lazımdır. Harda ki, Azərbaycana təklif ediləcək yüksək innovativ potensial var.

Digər əməkdaşlıq sahələri kimi qida sənayesi, kimya məhsulları və bu kimi kiçik gündəlik tələbat mallarını qeyd etmək istərdim.

Başqa bir məqam da odur ki, sizin Avropa bazarlarına çıxmaq üçün köməyə ehtiyacı olan çox istedadlı tələbələriniz var. Biz sizə müəyyən universitetlərdə informasiya tədqiqatları sahəsi üzrə ikili diplom təklif etmək variantını nəzərdən keçiririk. Çünki tələbələriniz bu diploma sahib olsalar, Avropa bazarlarında onunla işləyə və təcrübə qazana biləcəklər.

Mədəniyyət sahəsi də maraq doğurur. Bəzən mədəniyyəti həqiqətən də lazımınca qiymətləndirmirik. Amma mədəniyyətin rolu çox önəmlidir. Çünki mədəniyyət vasitəsilə biz ölkələrimizi insanlara tanıdırıq. Ona görə də biz ölkəmiz haqqında daha çox təqdimatlar etmək, sərgilər, konsertlər keçirmək istəyirik. Keçən il belə tədbirlərimiz oldu. Bu il əsas diqqət COP29-a yönəlib və intensiv hazırlıq işləri gedir. Düşünürəm ki, mədəni tədbirləri gələn il keçirmək daha yaxşı olar.

- Cənab səfir, Slovakiyanın azad edilmiş ərazilərdəki bərpada iştirakı ilə bağlı yeni təşəbbüsləri olacaq?

- Bəli, bilirik ki, Qarabağ zonası yaşıl enerji zonası olacaq. Bizim kiçik su elektrik stansiyalarının (SES) tikintisi və bərpası ilə bağlı böyük potensialımız var.

Azərbaycan da bu təcrübədən və texnologiyadan istifadə etməkdə maraqlıdır. Kiçik su elektrik stansiyaları yeni layihədir. Onların sayı onlarla ola bilər. Biz artıq bu stansiyalarla bağlı birgə məsləhətləşmələrə başlamışıq.

Eyni zamanda, Qarabağda artıq bir neçə aeroport tikilib və tikilir. Bizim kiçik aeroport tikintisi və modernləşdirmə ilə bağlı potensialımız var. Bununla bağlı təkliflərimizi vermişik və cavab gözləyirik.

Biz, həmçinin Azərbaycana Kəlbəcərdə yerləşən geotermal enerjidən istifadə üçün Slovakiya texnologiyalarından istifadə etmək imkanını təklif edirik. Slovakiya öz geotermal suları ilə bütün dünyada məşhurdur. Slovakiyada çoxlu geotermal və mineral isti su mənbələri var.

- Bu il Azərbaycan COP29-a ev sahibliyi edəcək. Slovakiyanın Baş naziri də tədbirə dəvət olunub. Siz yaşıl enerji sahəsində iki ölkənin əməkdaşlıq potensialını necə görürsünüz?

- Bəli, Baş nazirimiz bu tədbirə dəvət edilib. İyunun 15-də Slovakiyanın yeni Prezidenti and içəcək. Düşünürəm ki, yeni Prezidentimiz də tədbirə dəvət olunacaq. COP sammitində əsasən dövlət başçıları kimi prezidentlər, yaxud baş nazirlər iştirak edirlər. Mən Prezidentin, yoxsa Baş nazirin iştirak edəcəyini dəqiq deyə bilmərəm, bu, onların qərarından asılı olacaq.

Yaşıl texnologiyalar sahəsində əməkdaşlığa gəldikdə, mən Slovakiya haqqında bir şey demək istəyirəm. Bizim enerjimizin 60 faizindən çoxu nüvə enerjisindən alınır. Nüvə enerjisi ekoloji cəhətdən təmizdir və emissiyaları sıfırdır. Əgər yeni reaktor tikilsə, biz təxminən 80 faiz təmiz enerji əldə edəcəyik. Enerjimizin 22 faizi günəş, külək, su və bioloji kütlədən daxil olur.

- Turizmlə bağlı soruşmaq istəyirdim. Qarşılıqlı olaraq iki ölkə bu sahənin inkişafı üçün nələr edə bilər?

- Turizmin inkişafı üçün bir sıra amillər vacib əhəmiyyət kəsb edir. Onların arasında, məsələn, vizasız rejim, ucuz təyyarə biletləri, yolların və görməli yerlərin ingilis dilində işarələri, ucuz mənzillərin olması, keyfiyyətli xidmətlər, qonaqpərvərlik və s. vurğulamaq olar.

Ancaq bunu bir anda bütün sahələrdə gözləyə bilmərik, problemlər çoxdur. Səmanız rəqabət üçün kifayət qədər açıq deyil. AZAL sanki biznesini itirməkdən qorxur. Amma bunu etmək lazımdır. Biletlərin qiyməti ucuzlaşsa, səyahətçilərin sayı da artacaq. Səyahət etməyi sevən gənclərimiz çoxdur, onlar ucuz bilet axtarırlar. Deməli, bu istiqamətdə nəsə etmək lazımdır. İnsanlar ölkəyə səyahət edirsə, təkcə Azərbaycanı deyil, Cənubi Qafqazı da görmək istəyirlər. Bu sahədə Gürcüstanla Azərbaycanın əməkdaşlıq etməsi yaxşı olardı, münasibətlər normallaşdıqdan sonra isə Ermənistanın da daxil olduğu turpaket hazırlana bilər. Bakı turistlərin qəbulu üçün yaxşı hazırlanıb, amma bir az da irəli getsən, magistral yollarda ingilis dilində işarələr yoxdur.

İnsanlar avtomobil icarəyə götürüb özləri səyahət edəndə hardasa yolu itirmələrindən narahat olmalı deyillər.

Slovakiya olaraq biz də azərbaycanlı turistlərə SPA sənayesini təklif edə bilərik. Ölkəmizdə kurort turizmi çox inkişaf edib. Çox məşhur və eyni zamanda ucuz kurortlarımız var. Çoxlu xarici turistlər müalicə üçün gəlirlər, çünki bizim unikal mineral sularımız var.

- Cənab səfir, Slovakiya Avropa İttifaqının üzvüdür, amma bəzən də onun siyasəti ilə razılaşmayaraq tənqid edir. Ölkənizi əsasən hansı məqamlar narazı salır?

- Avropa İttifaqı (Aİ) daxilində tənqid normal prosesdir. Avropa İttifaqı daxilində müzakirələr çox açıqdır. Biz Aİ-ni hər şeydə yox, bir neçə aspektdə tənqid edirik. Hesab edirik ki, Aİ bəzən əhəmiyyətsiz məsələlərlə məşğul olur və əsas olanları unudur. Həm də tez-tez üzv ölkələrin iqtisadiyyatının zərərli sahələrini aradan qaldıran qərarlar qəbul edir. Aİ yerə daha yaxın olmalı, insanların real problemlərinə və Avropa iqtisadiyyatındakı real vəziyyətə daha çox bağlı olmalıdır.

Məsələn, tullantılarla mübarizə ilə bağlı. Biz hamımız planetimizə kömək etmək və onu təhlükəli istiləşmədən xilas etmək istəyirik. Amma bu o demək deyil ki, bunun üçün sənayemizi, xüsusən də Avropada iki əsrdir qurduğumuz avtomobil sənayesini məhv edən belə radikal addımlar atmalıyıq.

Qlobal çirklənmə baxımından Aİ-nin payı cəmi 20% təşkil edir və bunun yalnız 2%-i avtomobillərin tullantılarının payına düşür. Əgər biz Avropa İttifaqında elə sabah Avropada bütün benzin və dizel avtomobillərindən istifadəni dayandırsaq, qlobal tullantıları cəmi 2 faiz azaldardıq. Eyni zamanda, yadda saxlamaq lazımdır ki, avtomobil sənayesinin elektromobillərə keçməsi üçün avtomobil akkumulyatorları üçün qiymətli xammalın çıxarılması xərcləri çox yüksəkdir və onların hasilatı ətraf mühiti yüksək dərəcədə çirkləndirir.

Slovakiya bir avtomobil gücüdür, avtomobil sənayesi Slovakiya iqtisadiyyatının onurğa sütununu təşkil edir və bu transformasiya bizdən böyük səylər tələb edir.

Bundan əlavə, Avropa İttifaqının xarici siyasətinə gəlincə, biz hesab edirik ki, qlobal məsələlərdə daha çox öz kimliyimizi qorumalı və daha müstəqil siyasətə can atmalıyıq. Baş nazirimiz açıq şəkildə dedi ki, biz həmişə Atlantik okeanının o biri sahilində deyilənlərə uyğun hərəkət etməməliyik, xarici siyasətə öz baxışımız olmalıdır. Yəni söhbət Avropa İttifaqının qlobal məsələlərlə bağlı daha suveren, avtonom, özünəinamlı siyasətindən gedir.

Rusiya-Ukrayna müharibəsi ilə bağlı Baş nazirimiz həmişə deyir ki, biz Ukraynaya müharibə zamanı özünü müdafiə etməkdən daha çox Ukraynada müharibənin bitməsini və problin sülh yolu ilə həll olunması haqda düşünməliyik. Buna görə də biz iyunun ortalarında İsveçrədə keçiriləcək və Rusiya-Ukrayna münaqişəsinin sülh yolu ilə həlli yolunu axtaracaq sülh konfransını alqışlayırıq. Ümid edirik ki, bu konfrans sonradan başqa yerdə davam etdirilərsə, Rusiyanın orada iştirak edəcəyi bir vəziyyət yaranar.

Nəhayət, Aİ-də onun gələcək forması ilə bağlı debatlar davam edir və müxtəlif müzakirələr aparılır. Hesab edirik ki, suverenliyi qorumaq çox vacibdir, məsələn, veto hüququndan istifadə etməklə. Çünki onu itirsək, bəzi mühüm sahələrdə suverenliyimizi itirə bilərik. Biz Aİ-nin suveren dövlətlərin suveren qrupu olmasını istəyirik.

- Siyasətdən uzaqlaşıb, futbolla bağlı sual vermək istəyirəm. Yəqin ki, futbolla maraqlanırsınız. Sizin həmyerliniz, 59 yaşlı Vladimir Vayss futbol üzrə Azərbaycan milli komandasının baş məşqçisi vəzifəsinə təyinat almaq üzrədir. Onun tezliklə Bakıya gələrək rəsmi müqaviləyə imza atacağı gözlənilir. Bu haqda hər hansı məlumata maliksinizmi? Necə düşünürsünüz, Vayss Azərbaycan futboluna nə qazandıra bilər?

- Vayss təkcə regionda deyil, dünya səviyyəsində tanınmış məşqçidir. O çox yaxşı reputasiyaya malikdir. Bilirəm ki, Azərbaycanda da tanınmış futbolçular, eləcə də "Qarabağ" və "Neftçi" kimi yaxşı klublar var. Sizin çox dinamik və istedadlı oyunçularınız var. Düşünürəm ki, Vladimir Vays Azərbaycan millisinə öz baxış tərzini, taktiki düşüncələrini və ən əsası motivasiya gətirəcək. Çünki hər oyundan öncə yaxşı məşqçi futbolçularına nə deməli olduğunu bilməlidir. Motivasiya üçün psixoloji bacarıqlara malik olmaq lazımdır. Vayssın təcrübəsi, taktiki düşüncəsi və müşahidə qabiliyyəti sizin komandanıza 100 faiz yeni keyfiyyətlər bəxş edəcək.

Azərbaycan və Slovakiya komandaları qarşılaşacaq. Kimin qalib gələcəyini Allah bilir. Yeri gəlmişkən, bizim güclü komandamız var. Vayss Slovakiya komandasını yaxşı tanıyır. Bu o deməkdir ki, o sizin komandaya bizim komandanın biliklərini gətirəcək. Siz qalib gələ bilərsiniz. O ki qaldı nə vaxt gələcək, dəqiq bilmirəm. Bildiyimə görə, şərtlər müzakirə olunur. Yəni hansı şərtlər altında işləyəcək. Hər şey yaxşı yekunlaşsa, Vayss sentyabrdan komandanızla işləyəcək.

Mən özüm futbol, tennis, qolf, voleybol oynamışam və təbii ki, futbolla maraqlanıram. Amma daha özüm oynamıram.

- Azərbaycan və Slovakiyanın futbol milliləri yenidən UEFA Millətlər Liqasında eyni qrupda yer alıblar. 2 il əvvəlki mübarizədə Bakıda Slovakiya millisi, Trnavada isə Azərbaycan millisi qələbə qazanmışdı. Bu dəfə hansı nəticələri gözləmək olar?

- Bu o deməkdir ki, komandalarımız son nəticələr baxımından demək olar ki, eynidir. Amma komandamızda olan futbolçular müxtəlif Avropa klublarında - İtaliya, Almaniya, Polşa, Çexiya, İspaniyada oynayırlar. Yəni çox təcrübəlidirlər. Bir slovak olaraq Slovakiya komandası üçün barmaqlarımı çarpaz saxlayacağam. Lakin Slovakiyanın Azərbaycandakı səfiri kimi, hər iki tərəfi razı salmaq üçün heç-heçəni dəstəkləyəcəyəm

- Cənab səfir, son olaraq, siz xeyli müddətdir Azərbaycandasınız. Sizin üçün Azərbaycan nə deməkdir?

- Slovakiyada Azərbaycan haqqında çox şey bilmirlər. Düşünürəm ki, Azərbaycanda Slovakiya ilə bağlı eyni haldır. Sizin ölkəniz, mənim fikrimcə, Avropa həyat tərzinə malik ölkədir. Qadınlar hicab taxmır, avtomobil idarə edirlər, müasir geyinirlər, sərbəst şəkildə gəzirlər. Parlamentin sədri xanımdır, qadınlar parlamentdədir, biznesdədir. İnsanlar axşamlar müxtəlif əyləncə məclislərinə çıxırlar, Bakı sözün əsl mənasında axşam sosial həyatını yaşayır. Hər addımda dadlı yeməklər, pivə, yaxşı şərab tapa bilərik. Siz ideoloji dini məhdudiyyətləri olmayan və zəngin mədəni ənənələrlə dolu dünyəvi ölkəsiniz. Qonaqpərvərlik möhtəşəmdir, insanlarınız da, mətbəxiniz də. Sizin xalqınız qürurlu xalqdır və mən sizin torpaqlarınızın işğaldan azad olunmasını xalqın necə sevinc və ruh yüksəkliyi ilə qarşıladığını, bayram kimi qeyd etdiyini görmüşəm. Yeri gəlmişkən mən musiqi ilə məşğulam, muğamı, cazı çox sevirəm. Burada olmaqdan çox məmnunan, şadam ki, burda olmaq şansım yaranıb. Ümid edirəm ki, hələ 1-2 il də Azərbaycanda olacağam. Gürcüstanda olmuşam, amma Azərbaycan daha inkişaf edib. Ermənistanda çoxdan, 30 il əvvəl olmuşam, ona görə də müqayisə etmək çətindir. Ölkənizdə yaşam səviyyəsi Cənubi Qafqazda ən yüksəkdir. Sizin bir çox yerlərdə peşəkar bacarıqlı insanlar işləyir, dövlət qulluqçularının təxminən 90 faizi ingilis dilində danışır. Çoxları xaricdə təhsil alıb və zəngin təcrübəyə malikdir. Hesab edirəm ki, gələcək inkişaf maraqlarına uyğun olaraq orta və kiçik sahibkarlığın inkişafına daha çox diqqət yetirilməlidir. Bu həm də yeni iş yerləri deməkdir. Bir sözlə, siz çox şeyə nail olmusunuz və böyük potensiala sahibsiniz.

Pərvanə SULTANOVA

pervane525@mail.ru

525-ci qəzet .- 2024.- 1 iyun,№96.-S.10-11.