Beş igiddən biri...

ŞƏHİD NATİQ MANAFOV HAQQINDA QEYDLƏR

 

Yaşasaydı, bu il 60 yaşını qeyd edəcəkdi Natiq Manafov. Amma ömrünün 30-cu baharında, həyatının çiçəkləndiyi bir vaxtda şəhidlik zirvəsinə yüksəldi.

Beş dost, beş yoldaş idilər. Beşi də doxsanıncı ilin əvvəllərində Ukraynaya gedərək işbirliyi yaratmışdılar. Vətənin üstünü qara buludlar alanda bir yerə yığışdılar. Qeyrət bu igid oğullara güc gəlmişdi. Məsləhətləşib qəti qərara gəldilər: Vətənin çətin, ağır günündə yad ölkədə qalmağı özlərinə sığışdırmadılar.

Natiq yoldaşlarından yaşca böyük idi. Sovet ordusunun tərkibində Almaniyada iki il hərbi xidmət keçmişdi. Müxtəlif silahlardan atəş açmağı bacarırdı. Əsgərlikdən qayıdanda əvvəl Lənkəran tara müəssisəsində, daha sonra sərnişindaşıma avtobazasında çilingər işləmişdi. Qabaqcıl, peşəsinin ustası idi. Səmimiliyi, işgüzarlığı, sözəbaxımlığı ilə hamının hörmət və sevgisini qazanmışdı.

lll

Onları təlim məntəqəsindən birbaşa Ağdama - döyüş bölgəsinə gətirmişdilər.

1993-cü ilin əvvəlləri idi. Beş yoldaş, beş igid: Natiq, Səməd, Rahim, Məhəmməd, bir də Mikayıl. Beşi də bir taborda vuruşurdu. Ağdamın Güllücə kəndi əldən-ələ keçirdi. Oğullar düşmənə od yağdırırdılar.

Qafqaz dağlarının ətəklərindən Berlinədək çətin, ağır döyüş yolu keçmiş atası Babulla Manafov oğlunun könüllü olaraq cəbhəyə getməsindən sonralar xəbər tutdu.

- Yaxşı oğul Vətənin ağır günündə tanınar, - 80 yaşlı ata bildirdi. - Torpaqlarımızın müdafiəsində dayanmaq hər bir oğulun borcudur...

Teyyubə ananın ürəyi dözmədi, doluxsundu, yaylığının ucunu gözlərinə apardı, azacıq sonra öz-özünə təsəlli verdi, dedi:

- Vətənin ağır günüdür. Övladlarımız belə bir ağır gündə öz sözlərini deməsələr, bəs nə vaxt deyəcəklər?!

Beş yoldaş, beş igid... Beşi də bir-birinə arxa, dayaq... Güllücə kəndi təzə ələ keçmişdi. Susanlı kəndinə hücum gözlənilirdi. Hücum ərəfəsində tabor komandiri üzünü döyüşçülərə tutdu.

- Kəşfiyyatçı lazımdır, - dedi. - Kim könüllü getmək istəyirsə, qabağa çıxsın.

Natiq yoldaşlarına baxdı, beşi də qabağa çıxdı. Komandir üzünü onlara tutdu:

- Çətin, təhlükəli tapşırıqdır, - dedi.

Natiq Manafov dostlarından tez dilləndi:

- Qorxan gözə çöp düşər, komandir! Öldü var, döndü yoxdur. Əmin ola bilərsiniz, tapşırıq yerinə yetiriləcək!..

Kəşfiyyatçılar mürəkkəb əməliyyat keçirməli idilər. Onlar düşmənin arxasına keçib sarsıdıcı zərbələr endirməklə ermənilərin diqqətini cəlb etməli və döyüşçülərimizin Susanlı kəndinə girmələri üçün əlverişli şərait yaratmalı idilər.

“Yeddi oğul istərəm” kinosunda olduğu kimi, beş oğul - beş igid qarlı, şaxtalı bir qış axşamı tapşırıq ardınca yola düzəldi.

8 yanvar 1994-cü il idi...

Qardan ağ çalma bağlamış ağac və kolluqlarla əhatə olunan sahəyə çatanda azacıq dayanıb ətrafa göz gəzdirdilər. Ətraf sakitlik içində uyuyurdu. Sanki bu yerlərdə heç müharibə olmamışdı.

Erməni postuna az qalmış, necə oldusa, düşmən duyuq düşdü. Kəşfiyyatçılar bir göz qırpımında ətrafa səpələndilər. Natiq özünü ağaca tərəf verərək silahını onlara yaxınlaşmaqda olan ermənilərə tərəf tuşladı. Sonra qumbaraları işə saldı. Qarın üzünü düşmən qanına bulamışdı. Görünür, düşmən kəşfiyyatçıları diri tutmaq fikrində idi. Mühasirə get-gedə daralırdı.  Natiq yoldaşlarından birinin vurulduğunu görüb atışa-atışa ona tərəf qaçdı, döyüş dostunu çiyninə aldı və təhlükəsiz yerə çəkdi. Elə bu an namərd düşmən gülləsi igid əsgər Natiq Manafovu haqladı. Snayper gülləsi başından dəymişdi.

lll

Radioda “İgid əsgər” mahnısı oxunurdu. Mahnını dinləyə-dinləyə xəyala dalmışdıq. Qəhrəmanın böyük qardaşı Zakir Manafovla Lənkəran şəhər 1 saylı orta məktəbində bir sinifdə oxumuşduq. 1966-cı ildə, biz onilliyi bitirən il Natiqin 2 yaşı vardı. Heç xəyalımıza da gəlməzdi ki, vaxt gələcək, Natiq kimi oğullar dövlətçiliyimiz, ərazi bütövlüyümüz uğrunda canlarını fəda edəcək, şəhidlik zirvəsinə qalxacaqlar.

Biz sinif yoldaşları - Qorxmaz Atakişiyev, Zakir Qurbanov və bir də mən böyük qardaşa təsəlli verə-verə qalmışdıq.

Zakir Manafov son vaxtlar Lənkəran sərnişindaşıma avtobazasında taksi sürücüsü işləmişdi. Rayonda nümunəvi, qabaqcıl sürücü kimi tanınırdı.

- Natiqdən ara-sıra məktublar alırdıq, - Zakir söhbətini davam etdirdi. - Sonuncu məktubunu Ağdamdan almışdıq. Yazırdı ki, növbəti hücumdan sonra onu üç günlüyə evə buraxacaqlar. Natiqi nişanlamaq istəyirdik. Deyirdi ki, qalsın müharibədən sonraya. Tale üzünə gülmədi, evə çiyinlərdə qayıtdı. Teyyubə anamız ömrünün son günlərində səksəkəli yatır, yuxusunu qarışdığını deyirdi. “Natiq” deyə-deyə də həyatla vidalaşdı.

lll

Vətən uğrunda həlak olmuş hər bir azərbaycanlı döyüşçünün hünəri qəhrəmanlıq dastanıdır. İgid əsgər Natiq Manafov andına sadiq qalaraq son damla qanınadək vuruşdu, həyatının 30-cu ilində şəhidlik zirvəsinə yüksəldi. 30 yaş nədir ki? Sən demə, bu yaşda da örnək, nümunə ola biləcək bir ömür yaşamaq olarmış. Onun da bir neçə ilini odlar-alovlar içində keçdi, gəncliyin ən qaynar, xoş çağlarında sınaqlardan keçərək canını müstəqilliyimiz yolunda fəda etdi.

Lənkəranda Natiq Manafovun adını daşıyan bir küçə var. Bir vaxt o, bu küçədən işə gedib, doğma məktəbə uzanan yollar buradan keçib. Onu qəhrəmanlığa aparan yol da buradan başlanıb. Bu gün isə küçədən keçənlər Azərbaycan xalqının igid oğlunu hörmətlə xatırlayırlar.

 

Etibar ƏHƏDOV,

“Aşkarlıq” qəzetinin baş redaktoru

(Lənkəran)

525-ci qəzet.- 2024.- 8 iyun,№101.-S.21.