COP29: Azərbaycan yaşıl, ədalətli, dayanıqlı dünya naminə var gücü ilə çalışır

Bu ilin noyabrında Azərbaycanda keçiriləcək Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransına (COP) ciddi hazırlıq tədbirləri davam edir. Azərbaycan Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyasının (COP29) sədri olaraq bu tədbiri ən yüksək səviyyədə keçirməyi hədəfləyir. Ölkəmizin beynəlxalq tədbirlərin təşkilindəki təcrübəsi nəzərə alınarsa, bu konfransın da bütün gözləntiləri doğruldacağını əminliklə söyləmək mümkündür. Eyni zamanda, Bakının səyləri konfransdan ən uğurlu nəticələrin əldə edilməsinə yönəlib. Azərbaycanın sədrliyinin prioritetləri sırasında maliyyələşmə, ada dövlətlərinə yardım ön sırada gəlir. Prezident İlham Əliyev öz çıxışlarında dəfələrlə bildirib ki, iqlim dəyişmələrinin mənfi təsirlərinə ən çox məruz qalan inkişaf etməkdə olan kiçik ada dövlətlərinin üzləşdiyi problemlərin həlli COP29 sədrliyimizin gündəliyində duran prioritet məsələlərdən olacaq.

Məlumdur ki, iqlim dəyişikliyinin fəsadları bütün dünya üçün ciddi narahatlıq yaradır. Ona görə də bu problemin həlli qlobal səylər və həmrəylik tələb edir.

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev bu günlərdə Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə gerçəkləşən “COP29-a Aparan Yol: Dayanıqlı və Davamlı Gələcək” mövzusunda Yüksək Səviyyəli 29-cu Toplantının iştirakçılarına ünvanladığı müraciətdə bu məqama toxunaraq deyib ki, Azərbaycan COP29-a var gücü ilə hazırlaşır, yaşıl, ədalətli, inklüziv və dayanıqlı dünya naminə həmrəyliyi gücləndirmək, planetimizin gələcəyi üçün müsbət nəticələr əldə etmək üçün səylərini əsirgəmir: “Bəşəriyyəti narahat edən iqlim dəyişmələrinə qarşı mübarizədə ölkəmiz digər dövlətlərlə birgə əməkdaşlıq çərçivəsində ağıllı həllər tapmağa çalışacaq, eyni zamanda, biz töhfə vermək istəyən qeyri-hökumət təşkilatları və beyin mərkəzləri ilə əməkdaşlığa açığıq. Qlobal istiləşmənin qarşısını almaq üçün bu günə qədər dünya ictimaiyyəti tərəfindən mühüm addımlar atılsa da, qarşımızda hələ də yeni çağırışlar və gündən-günə ciddiləşən təhdidlər dayanır. Eyni zamanda artıq hamı tərəfindən qəbul olunmuş reallıq budur ki, qlobal istiləşməni 1,5 C° səviyyədə saxlamaq məqsədilə beynəlxalq ictimaiyyətin səylərini səfərbər edərək birgə təcili tədbirlərin görülməsi və təxirəsalınmaz addımların atılması üçün vaxtımız azalır.

Bakıda təşkil ediləcək COP29-da 2025-ci ildən sonrakı dövr üçün iqlim maliyyəsi üzrə yeni kollektiv kəmiyyət hədəfinin razılaşdırılması üzrə danışıqlar aparılacaqdır. İqlim dəyişmələri ilə bağlı inkişaf etməkdə olan ölkələrin artan maliyyə ehtiyaclarını ödəmək məqsədilə yeni kollektiv kəmiyyət hədəfinin razılaşdırılması hamımızın qarşısında duran ümdə vəzifə, ortaq gələcəyimizə sərmayə, müasir və gələcək nəsillər qarşısında kollektiv məsuliyyətimizdir. Azərbaycan bu danışıqların şəffaflıq və inklüzivlik şəraitində irəli aparılması, bundan əvvəl götürülmüş öhdəliklərin və vədlərin yerinə yetirilməsinin sürətləndirilməsi istiqamətində bütün zəruri tədbirləri görəcək”.

Qeyd edək ki, COP ilk dəfə 1995-ci ildə Berlində keçirilib. Hazırda COP-un gündəliyi daha iddialı olub və istixana qazlarının həcminin azaldılması, iqlim dəyişikliyinə uyğunlaşma problemləri üzrə daha konkret, ayrı-ayrı dövlətlərin imkanlarına cavab verən tədbirləri ehtiva edir. Maliyyələşmə, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə və ona uyğunlaşmada inkişafda olan ölkələrin dəstəklənməsi, texnologiya mübadiləsi, treninqlər hər bir COP-un daimi mövzuları kimi qalır.

Qlobal iqlim dəyişikliyinin qarşısının alınmasında yaşıl enerjiyə keçid də mühüm rol oynayır. Xüsusilə son illər yaşıl enerji strategiyasının inkişafında xeyli irəliləyiş nəzərə çarpır. Azərbaycan da bu məsələdə aktiv rol oynayır. Ölkəmiz bərpa olunan enerji sahəsində qabaqcıl dövlətlər sırasına yüksəlmək əzmindədir və bu məqsədlə zəngin külək və günəş potensialından istifadə edir. Bu, həmçinin ölkənin 2050-ci ilə qədər istixana qazı emissiyalarını 40 faiz azaltmaq planının mühüm tərkib hissəsidir. Ölkə 2030-cu ilə qədər elektrik enerjisində bərpa olunan enerjinin qoyuluş gücü üzrə payını 30 faizə çatdırmaq və yaşıl enerji sahəsində lider olmaq üçün mövcud enerji sistemini şaxələndirir.

Azərbaycan Prezidenti bu günlərdə “Euronews” televiziyasına müsahibəsində qeyd edib ki, Azərbaycan nəinki ənənəvi enerji mənbələrinə, o cümlədən, bərpaolunan enerjiyə sərmayə yatıranlar üçün cəlbedicidir. “Masdar” bərpaolunan enerji sahəsində strateji tərəfdaşımızdır. Ötən ilin oktyabrında 230 meqavatlıq ilk Günəş enerjisi stansiyasının açılışını etdik. Daha sonra ümumi gücü 1 qiqavat olan üç Günəş və külək enerjisi stansiyalarının təməlqoyma mərasimləri keçirildi.

Dövlət başçısının sözlərinə görə, Azərbaycan orta perspektivdə 10 qiqavata və 2030-cu ilədək 5 qiqavata qədər gücü əhatə edən bütün müqavilələri və anlaşma memorandumlarını icra etməyi planlaşdırır. Bunun üçün ölkəmizin potensialı var.

Azərbaycan ənənəvi enerjidən əldə etdiyi gəlirləri hazırda bərpaolunan enerjiyə yönəldir. Prezident deyib ki, COP29-a ev sahibliyi edəcək ölkə kimi yaşıl enerjiyə keçid prosesində öndə gedənlərdən olmaq üzərimizə düşən öhdəlikdir.

Azərbaycanın bərpaolunan enerji potensialı - quruda külək və günəş enerjisinin həcmi 27 qiqavatdan çoxdur, Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda isə külək enerjisi 157 qiqavat təşkil edir. Hazırda bütün Qarabağ zonası "yaşıl enerji" zonasına çevrilməkdədir. Azərbaycanın bərpaolunan enerji istehsalı siyasətinin strateji əsasını Prezident İlham Əliyev tərəfindən müəyyənləşdirilən və 2021-ci ilin fevralında qəbul edilən “Azərbaycan 2030: Sosial-iqtisadi inkişafın Milli Prioritetləri” təşkil edir. Beş Milli Prioritetdən biri olan təmiz ətraf mühit və “yaşıl artım” ölkəsi prioriteti qarşıya yeni hədəflər qoyur.

Azərbaycan qlobal məsuliyyətini yüksək şəkildə dərk edən ölkə olaraq indiyə kimi atdığı bütün addımlar uğurlu olub və öz məqsədinə çatıb. Şübhəsiz ki, ölkəmiz yaşıl enerjiyə keçid istiqamətində də uğurlara imza atıb, ənənəvi enerji istehsalçıları və istehlakçıları üçün nümunəyə çevrilə biləcək.

Pərvanə

525-ci qəzet.- 2024.- 25 iyun,№109.-S.5.