Tarixin faciəli və ibrətamiz əhvalatları
(Əvvəli ötən şənbə
sayımızda)
Ermənilər təəssüf
ki, bu həqiqəti anlamırlar, bir əsr boyu qonşu Azərbaycan
xalqını əzablara salmaq məqsədindən anbaan
yayınmamışlar, onlar XX əsrin sonunda və XXI əsrin
başlanğıcında ölkəmizin geniş ərazisini
30 il ərzində işğal altında saxlamış, şəhərləri
və kəndləri xaraba qoymuşdular. Öz bədbəxt
millətinin acı taleyi fonunda şəxsən
özünü xoşbəxt etməyə
çalışan qatı erməni millətçiləri
ar, ləyaqət, adicə insanlıq nə olduğunu bilmirlər.
Çünki onlar heç bir şeyə, hətta törətdikləri
ağır cinayətlərə görə məsuliyyətə
cəlb olunmurlar. Nə onlarla Allah söhbət edir, nə də
beynəlxalq təşkilatların və nüfuzlu dövlətlərin
timsalında insanlar onları ədalət qarşısında
cavabdehliyə çəkirlər. Cəzasızlıq olan
yerdə cinayətləri saymaq, onların iriliyinə, ya
kiçikliyinə diqqət yetirmək də
ağılsızlıqdır. Öz xalqını bədbəxt
günə salan adamlar ən böyük cinayətkar hesab
olunmalıdır. Əksinə, erməni qatı millətçiləri
zor gücünə, şovinist təbliğatı hesabına
hamını susdurmaqla, bu cinayət haqqında
danışmağa belə, imkan vermirlər, əslində isə
ədalət naminə buna görə bir müttəhim kimi
insanlıq məhkəməsi qarşısında layiq
olduqları kəskin cəzanı almalıdırlar. Bu vaxt bizə
isə məsələni yalnız dinc yolla həll etmək
barədə məsləhət verənlər böyük əksəriyyəti
təşkil edirdi. Guya təsəlli kimi xalqımıza
ünvanlanan və bütün müsəlmanlara məxsus olan
bayağı bir təskinlik yada salınırdı, ruhdan
düşmək lazım deyildir, hər şey nə vaxtsa
danışıqlar yolu ilə həllini tapacaqdır. Ona
görə də torpağının işğal altında
olması vəziyyəti ilə barış və o müəmmalı
günü, bəlkə də İsrafilin zur
düdüyü çalınasını gözlə.
Özü də nə eybi var ki, o vaxt gəlməmişdən
çox-çox əvvəl sən bu dünyadan gedəcəksən.
Bu əcaib mühakimə haqdan uzaq olmaqla,
işğalçı kimi Ermənistanın xeyrinə, əzab
çəkən azərbaycanlıların isə ziyanına
işləyirdi. Nüfuzlu dövlətlər, beynəlxalq təşkilatlar
da dinc yolla məsələni həll etməyi, bunu pozmağa
yol vermədən gözləməyi məsləhət
görürürdülər. Ermənilər isə hiyləgər,
başaldadıcı danışıqlar adı altında
işğal müddətini daha onillərlə uzatmağa
çalışırdılar. Bu isə əslində
torpaqlarımızın işğalının qeyri-müəyyən
dövrədək davam etməsini və ermənilərin mərhəmətinin
oyanacağına qədər gözləməyi, əslində,
işğal edilmiş ərazilərin mənfur düşmənə
qurban verilməsini nəzərdə tuturdu. Dövlətimiz
öz suveren ərazilərini işğaldan azad etmək
üçün hərbi üsullara guya heç vaxt əl
atmamalı idi, bizə hamı belə ağıl öyrədirdi,
təcavüzdə ifadə olunan cinayətə qarşı səbirli,
təmkinli olmağı məsləhət görürdü.
Lakin Azərbaycan Prezidenti, Ali Baş Komandan İlham
Əliyev xalqının alçaldılmasına artıq
dözməyib, Ermənistan ordusu ilə ölüm-dirim savaşına
girmək barədə öz ordusuna 2020-ci ilin sentyabrında
hücum əmri verdi və 44 gün davam edən müharibədə
düşmən ordusu darmadağın edildi və
işğalçılar bütünlüklə Azərbaycan
torpaqlarından qovuldu. Azərbaycan xalqı düşmənin
vəhşiliklərinə cavab vermək üçün
heç də Qiyamət Gününü gözləmədi,
öz taleyini igidliklə özü də həll etdi. Qələbə
çalan Azərbaycan ordusunun həyata keçirdiyi parlaq hərbi
əməliyyatlar dünyanın iri böyük ordular tərəfindən
yeni uğurlu döyüş taktikası kimi öyrənilməyə
başlandı.
Allah naşükürləri sevmir, bunu islam dininin
üləmaları dəfələrlə qeyd edir, ona görə
də guya gözləmək, həm də səbirlə
gözləmək ehtiyacı yaranır. Bizə
ağılsız məsləhət verənlərə demək
istəyirsən, güman et ki, bu, azərbaycanlıların
deyil, sənin öz xalqının başına gələn bədbəxt
taledir. Axı torpağını düşmən
ayağı altında qalması ilə razılaşmaq şəraitində
yaşamaq şərəfli həyata heç cür bənzəmir.
Sparta çarı, tarixə yenilməzlik və igidlik rəmzi
kimi daxil olmuş Fermopil keçidi qəhrəmanı Leoniddən
soruşduqda ki, niyə insanlar şərəfli
ölümü şərəfsiz həyatdan üstün
tuturlar, o, müdrik bir cavab vermişdi: "Onlar hesab edirlər
ki, həyat və ölüm təbiətin işidir, şərəf
və şərəfsizlik isə bizim". Azərbaycan
xalqı, rəhbərliyi və ordusu 44 günlük
müharibədə öz şərəf və ləyaqətini
bütünlüklə təsdiq etdi və bunu bütün
dünyaya nümayiş etdirdi. İşğalçı Ermənistana,
torpaqları azad etmək üçün yalvarmaq kimi
alçaldıcı məsləhətə, kimlərdən gəlməsindən
asılı olmayaraq, məhəl qoyulmadı. Əksinə, məhz
çoxlarının lüzumsuz hesab etdiyi hərbi yolla məsələnin
həlli variantı seçildi. Bu qərar öz uğurlu bəhrəsini
verdi, qələbə Azərbaycan xalqının
başını ucaltdı.
Qay Yuli Sezar çar olmağa can atır və qətlə
yetirilir
Bəzən istəyin hüdudu olmadıqda o, faciə
ilə nəticələnir. Bu, həm işğalçı
dövlətə, onun başçısına, həm də
tarixi şəxsiyyətlərə aiddir. Qay Yuli Sezarın
çar hakimiyyətinə can atması onun əleyhinə
açıq nifrət və onu öldürmək arzusunu
yaratdı. Xalq üçün Sezarın ən böyük təqsiri
bu idi, onu istəməyənlər isə ümidlərini Mark
Bruta bağlayırdı. Çünki o, Sezarın
böyük etibarını qazanmışdı. Hətta sui-qəsd
ərəfəsində Brut barədə
çuğulçuluq ediləndə, Sezar buna heç
cür fikir verməmişdi. Ancaq tale öz işini
görürdü, onun qarşısını almaq
mümkün deyildi. Çox adam bunu yozmağa
çalışırdı. O, özünün ölüm
günü Senata yollanarkən, gələcəyi xəbər
verən bir adamın hələ xeyli əvvəl dəqiq
vaxtı təyin etdiyinə görə ona dedi ki, axı mart
ayının idləri (ayın 15-i günü belə
adlanırdı) başladı. Həmin adam isə ona cavab
verdi ki, bəli başlayıb, amma keçməyibdir.
Sezar həmin günü Senata getmək istəmirdi və
adam göndərdi ki, iclas təxirə salınsın. Lakin
sui-qəsdçilərin biri onun yanına gələrək
Senata getməyin vacib olduğunu müxtəlif səbəblər
və arqumentlər gətirməklə sübut etdi və onu
Senata apardı. Yolda ona müxtəlif adamlar sui-qəsd
haqqında məlumat vermək istədi, lakin o, bunlara əhəmiyyət
vermədi və Senata girdi, bu vaxt hörmət əlaməti
olaraq hamı ayağa qalxdı. Sui-qəsdçilər iki
qrupa bölünüb, bir qrup onun kreslosunun arxasında durdu,
digərləri isə onu qarşılamağa çıxdı.
Sui-qəsdçilərdən biri ona öz qardaşı barədə
xahiş edəndə o, bunu rədd etdi və bu vaxt sui-qəsdçilərin
hər biri təkidlə öz məsələləri barədə
ona xahiş etməyə başladı. İlk xahiş edən
iki əli ilə Sezarın toqasından yapışıb, onu
boynundan çıxarmaq istədi. Bu, hücum
üçün siqnal idi. Kaska onun peysərinə
qılıncla ilk zərbəni vurdu, lakin bu yara dərin və
ölümcül deyildi. Sezar dönüb qılıncı
tutdu və saxladı. Bu vaxt ikisi də
qışqırmağa başladı: "Əclaf Kaska, sən
nə edirsən?" Kaska isə yunanca qardaşına müraciət
etdi: "Qardaş, kömək et!" Sui-qəsddən xəbəri
olmayanlar yerlərində donub-qalmışdılar.
Bütün sui-qəsdçilər yalın
qılıncları ilə Sezarı mühasirəyə
aldılar və hər tərəfdən ona qılınc zərbələri
vurdular, Brut isə Sezarın qasığına vurdu. Deyilənlərə
görə, Sezar 23 yara almışdı. Onun
axırıncı sözü oğlu kimi sevdiyi və ona zərbə
vuran Bruta müraciət idi: "Et tu Brut?" --"Səndəmi,
Brut?" Öz dühası və sərkərdəlik məharəti
ilə böyük şöhrət qazanmış Sezar
çarlıq eşqinə düşdükdə tale ondan
üz döndərdi və ona ağır zərbə vurdu - həyatını
əlindən aldı. Taleyin hökmünü digər tam
yaddan çıxaranları da verilmiş hökmün mütləq
icra ediləcəyi gözləyir.
Sezar Aleksandriyada olarkən Misir çarı Ptolomeyin tərəfdarları
onun ordusuna hücum etdilər və oxların, nizələrin
ucuna alov taxıb onlara atəş açırdılar. Belə
təhlükəni görən sərkərdə tez
"tısbağa" qaydasında düzlənmək əmri
verdi. Belə düzləndikdə döyüşçüləri
həm irəlidən, həm yanlardan, həm də
yuxarıdan qalxanlar müdafiə edirdi və odlu oxlar bu
qalxanlara dəyir, odu sönür və orduya heç bir ziyan
vura bilmirdi. Romalılar olduqca zəif qüvvəyə malik
olmasına baxmayaraq, misirliləri məğlub etdi.
İisus Xristin ibrətamiz pritçaları
İisus Xristin Matfey tərəfindən təsvir edilən
bir əxlaqi hekayəsi də çox maraqlıdır. Burada
deyilir ki, yalançı peyğəmbərləri izlə.
Onlar qoyun dərisində gəzirlər, amma daxilən quduz
canavardırlar. Onların əməllərinin bəhrəsi
ilə onları tanıyacaqsan. İnsanlar məgər, tikan
kolundan üzüm, qanqaldan əncir yığırlar? Eləcə
də hər bir yaxşı ağac yaxşı meyvə gətirir,
pis ağac isə pis meyvə gətirir. Yaxşı ağac
pis meyvə, pis ağac yaxşı meyvə gətirə bilməz.
Hansısa bir ağac yaxşı meyvə gətirmirsə, o,
kəsilməli və oda atılmalıdır. Beləliklə,
meyvəsinə görə siz onları
tanıyacaqsınız. Hər kəs "sahib, sahib"
deyirsə, o, göylərin səltənətinə girməyəcək.
Lakin kim ki, mənim atamın iradəsini icra edəcək, o,
göylərdə olacaq. Çox təəssüf ki,
Allahın oğlunun bu sözlərindən Orta əsrlərdə
olduqca eybəcərliklə istifadə edilmiş və bu,
dövlətin dinlə birləşdiyi ölkələrdə
inkvizisiya vasitəsilə görünməmiş cinayətlər
işlətməyə, dövlətin öz məqsədlərinə
çatması, öz əleyhdarlarını məhv etməsi
üçün dini ehkamlardan geniş istifadə etməsinə
şərait yaratmışdır. XV-XVI əsrlərdə
inkvizisiya İspaniyada xüsusən tüğyan etmişdi.
Tarixdən bizə məlum olan bəzi hakimiyyət sahibləri
çoxlu qan axıda da bildilər, qeyri-məhdud hakimiyyətə
və ölçüyə gəlməyən var-dövlətə
də sahib oldular, lakin bunların heç biri onlara, cəzadan
qurtaran indulgensiya verə bilmədi. Taleyin verdiyi hökm nə
təxirə salınır, nə ondan kimsə amnistiya və əfv
yolu ilə uzaqlaşa bilir. Ona görə də əldə
edilmiş imkanlardan, öz xalqından işğalçı
müharibə aparmaq üçün "top əti" kimi
istifadə etmək, öz xalqının başı üzərində
baş verəcək intiqam təhlükəsi ucbatından
Damokl qılıncı asmaq, heç də dövlət
başçısına xoşbəxtlik gətirmir, onu bəxtəvər
yox, əslində, bədbəxt edir. Hətta ölüm belə,
onu nifrət kimi ən ağır və silinməz cəzadan
xilas edə bilmir. Qədim Hun tayfalarının
döyüşkən və müharibələrdə
çoxlu, həm də bəzən günahsız qan
axıtmış başçısı Attila öləndən
sonra Dunay çayının kənarında elə yerdə
basdırıldı ki, sular onun qəbrini gizlətsin, onun cəsədini
sonralar tapa bilməsinlər. Qəbir tapılmasa da, tarix onun
etdiyi ədalətsizlikləri, axıtdığı
qanları ən azı avropalıların yaddaşından silə
bilməmişdir. Avropalılar isə ona "qorxulu bəla"
kimi baxırdılar. İşğalçı Ermənistan
ordusu isə azərbaycanlıların yaddaşında bəlkə
də daha böyük vəhşilik simvolu kimi qalacaqdır.
Bütün ləkələr təmizlənsə də,
qan ləkəsi təmizlənmir, o, bir qatilin əlinə, bir
də ədalətsizliyə nifrət edən insanların
şüuruna, yaddaşına hopur, silinməz izlər
buraxır və onlar qan yaddaşı olaraq, genetik kod kimi bir nəsildən,
əziyyət çəkmiş həmin nəsildən
sonrakı bütün nəsillərə keçir. Ona
görə də bugünkü qurbanların üstündə
vəhşi qatillərin ritual rəqslərini andıran
hay-küy, bir andaca, intiqamın zəfəri təbilinin səsi
eşidildikdə hökmən yoxa çıxır. Xırda
tülkü və çaqqallar, onları cinayətə
sürükləyən canavarın iti dişlərini və
möhkəm çənəsini tərif etmələrini
dayandırmalı olurlar. Heç kəs güman etməsin ki,
cinayətlər haqqında məlumatlar da, qurbanların
özü ilə torpağa gömüləcək və
heç vaxt yada düşməyəcəkdir. Yox, təbiətin
ümumi qanununda olduğu kimi, heç nə izsiz itmir,
adamların həyatı qeybə çəkilə bilər,
onları məhv edən cinayətkarlar isə cəzalarını
almamış dünyanı tərk etməyəcəklər.
Təkcə axırıncı cəza təbili
çalınanda, insanlarda heç də qaniçiciliyə
aid olmayan, əksinə, qanı təmizləməyə xidmət
edən bir təsəlli qığılcımı
yaranır. Tarixi misallar bunu təkzib edilməz qaydada təsdiq
edir. Yüzlərlə Xocalı qurbanları
unudulmadığı kimi, onları qətlə yetirənlər
də layiqli cəzalarını almyana qədər iyrənc
varlıqlar kimi xatirələrdə qalacaqlar.
(Ardı var)
Telman ORUCOV