Hər zaman dəbdə olan
mütaliə
Kitab oxumaq intellektual inkişaf və yüksək bədii
zövqün formalaşması üçün əsas mənbədir
İncəsənət, bütün həyatımız
kimi, bir əbədi hərəkət qanununa tabedir. Və onu
istənilən səviyyədə dayandırmaq cəhdləri
zamanın özünü dayandırmaq cəhdləri qədər
əbəsdir. Əsl sənət yalnız bir zamana və ya
bir hərəkətə aid ola bilməz.
Həyatın özü lazım olan seçimi edir,
lazımsız hər şeyi kənara atır və həyat
üçün zəruri olan bu seçim həmişə
bizim müdrik müəllimimiz olaraq qalır. Bu yolla
toplanmış çoxəsrlik təcrübə bizim naməlum
gələcəyə gedən yolumuzu müəyyən edir.
Sənətdən danışmaq sevgidən
danışmaq qədər faydasızdır, çünki bu,
hər zaman zövq faktoruna və şəxsi təcrübəyə
əsaslanır. Mənim üçün sevimli olan bir
şey, mütləq şəkildə qonşum
üçün tamamilə qəbuledilməz və ya
anlaşılmaz ola bilər. Məhz buna görə yüksək
zövqü formalaşdırmaqdan ötrü bilik və
bacarıqlara ehtiyacımız yaranır, bu ehtiyacları
ödəməyə isə bizə əlbəttə ki,
kitablar kömək edir.
Həqiqətən mütaliə, kitab oxumaq və qiraət
bir neçə səbəbə görə intellektual
inkişaf və yüksək bədii zövqün
formalaşması üçün əsas mənbədir.
Mütaliə bizdən beynin fəal
iştirakını tələb edir. Odur ki, mətni başa
düşmək, məlumatı təhlil etmək, ideyalar
arasında əlaqə yaratmaq və nəticə əldə
etmək, habelə tənqidi düşüncə, analitik və
problem həll etmə bacarıqlarının inkişafına
kömək edir.
Müxtəlif ədəbi əsərlərin
oxunması söz ehtiyatını genişləndirməyə
və dil bacarıqlarını təkmilləşdirməyə
yardımçımız olur. Bu, nəinki ünsiyyəti
daha effektiv edir, həm də fikir və ideyalarımzı daha
dəqiq və qəlbin gözlədiyi və layiq olduğu tərzdə
ifadə etməyə imkan verir.
Kitablar oxuculara müxtəlif dünyalara səyahət
etmək, sərgüzəştlər yaşamaq, yeni
personajlarla tanış olmaq və mürəkkəb
ideyaları araşdırmaq imkanı yaradır. O, təxəyyülü
stimullaşdırır, yaradıcı təfəkkürə
kömək edir və problemləri daha orijinal üsullarla həll
etməyə kömək edir.
Kitablar ətrafdakı insanların zəngin bilik və
təcrübəsinə bələd olmağa kömək etməklə
yanaşı, yeni perspektivlər və ideyalar meydana gətirir.
Müxtəlif janrlarlı və fərqli mövzulara həsr
olunmuş kitabları oxumaq bizə həyatın, mədəniyyətin,
tarixin, elmin müxtəlif aspektlərini öyrənməyə
imkan verir.
Mütaliə etmək daim bizdən konsentrasi
ya və böyük diqqət tələb edir ki, bu da
yaddaşı təkmilləşdirməyə və idrak
qabiliyyətlərini gücləndirməyə kömək
edir. Bu, xüsusilə həyatımızda böyük dəyər
verdiyimiz insana layiq olduğu diqqət yetirmək qabiliyyətinin
getdikcə daha qiymətli olduğu daim dəyişən məlumat,
informasiya aləmində faydalı və zəruridir.
Beləliklə, mütaliə zehni inkişafda
mühüm rol oynayır, təfəkkürün formalaşmasına,
biliyin genişləndirilməsinə,
yaradıcılığın inkişafına və incə
zövqün formalaşmasına töhfə verir.
Sənətlər arasında ən incəsi və
mürəkkəbi, eyni zamanda onu təmsil edən
yaradıcı insanlardan yüksək bədii zövq tələb
edən balet sənətidir ki, burada da mütaliə əlahiddə,
müstəsna rola malikdir.
Araşdırma və müşahidələr göstərir
ki, balet artisti mütaliə edərkən müraciət etdiyi
müxtəlif növ ədəbiyyatdan böyük mənəvi
həzz ala və ondan öz işi üçün kifayət
qədər faydalana bilir. Balet artisti üçün xüsusilə
faydalı ola və motivasiya edə biləcək bir neçə
kitab kateqoriyası var ki, onların sırasında klassik və
müasir ədəbiyyat nümanələrini, o cümlədən,
Uilyam Şekspir, Fyodor Dostoyevski, Ceyn Osten və ya Ernest Heminquey
kimi müəlliflər və onların yaratdığı
şedevr əsərlərini göstərmək olar. Bu, balet
artistinin dünyagörüşünü genişləndirməyə,
ifa etdiyi rolları mahircəsinə icra etməsi
üçün müxtəlif dövr və mədəniyyətlərə
xas abu-hava yaratmaq fəaliyyətinə, insan duyğuları və
münasibətləri daha dolğun anlayıb canlandırmağa
kömək edir.
Baletin tarixinə dair kitablar, məşhur rəqqas və
xoreoqrafların tərcümeyi-halı, eləcə də
müxtəlif ölkələrin və dövrlərin incəsənəti
və mədəniyyətinə aid əsərlər balet
artistinə öz peşəsinin mahiyyətini, baletin
inkişaf tarixini və müxtəlif üslubları daha rahat
anlayıb dərk etməyə kömək edir.
Eyni zamanda psixologiya, emosional intellekt, şəxsi
inkişaf və özünütəkmilləşdirmə sahəsi
ilə bağlı kitablar balet artistinə
duyğularını və motivasiyalarını daha
yaxşı idrak etməyi, düşüncə və hisslərini
effektiv şəkildə idarə etməyi öyrənmək
məqsədi güdür.
Rəqsin süjet və ya mövzunun əsas elementi
olduğu bir çox kitab var ki, onlar balet artistini yeni ideyalarla
ruhlandıra, mədəniyyət və cəmiyyətdə rəqsin
mahiyyətini və əhəmiyyətini daha yaxşı
anlamağa imkan verir.
Texniki təlimatlar, məşqlər, texniki tövsiyələr
və təlim üsullarına həsr olunmuş kitablar isə
rəqqas üçün dəyərli bilik mənbəsi ola
bilər ki, bu da onların bacarıqlarını təkmilləşdirməyə
və yaradıcılıqlarını inkişaf etdirməyə
geniş imkanlar yaradır.
Bu kateqoriyalar üzrə müxtəlif kitabların
oxunması balet artistinə nəinki bilik və
anlayışını genişləndirməyə, həm də
yeni ideyalar irəli sürməyə, bacarıqlarını təkmilləşdirməyə,
daha dolğun və dərin ifaçı olmağa kömək
edə bilər.
Mütaliə bir neçə yolla balet artistinin
istedadının üzə çıxması və
inkişafına əhəmiyyətli dərəcədə təsir
göstərə bilər.
Müxtəlif ədəbi əsərləri oxumaq
balet artistinə personajların müxtəlif
dünyalarına və təcrübələrinə yiyələnməyə
imkan verir. Mütaliə təxəyyülü inkişaf
etdirir, insan emosiyalarını daha yaxşı anlamağa
kömək edir və empatiyanı stimullaşdırır.
Bu bir həqiqətdir ki, bir çox kitablar tarix, mədəniyyət
və cəmiyyət haqqında geniş məlumata malikdir. Bu
isə, balet artistinə səhnədə canlandıra biləcəyi
kontekst və personajları anlamağa kömək edir. Tarixi
kontekst və ya mədəni ənənələr haqqında
biliklər balet artistini daha cəlbedici və dərin
düşüncəli obrazlar yaratmağa sövq edir.
Beləliklə, mütaliə balet artisti
üçün dəyərli ilham və bilik mənbəyi
ola bilər, onun yaradıcı insan və peşəkar kimi
yetişməsinə töhfə verə bilər.
Kitab oxumaq müxtəlif insan duyğularını və
xarakter motivasiyalarını anlamağa imkan verir. Bu, əslində
hər bir rəqqas üçün olduqca vacib bir məsələdir,
çünki xoreoqrafiya çox vaxt mürəkkəb hissləri
və ideyaları hərəkət vasitəsilə
çatdırmağı tələb edir.
Mütaliə balet artistinə gərgin məşq və
tamaşalardan sonra özü üçün sakit vaxt
keçirmək və daxili dünyasını yeni ideyalar və
təəssüratlarla doldurmaq fürsəti yaradır. Beləliklə,
mütaliə mənəvi həzz, yüksək bədii
zövq mənbəyi olmaqla yanaşı, balet artisti
üçün yaradıcı şəxsiyyət və
peşəkar bacarıqların inkişaf etdirilməsinin təsirli
üsuluna çevrilə bilər.
İradə AĞAYEVA
Bakı Xoreoqrafiya Akademiyasının Kitabxana-informasiya
mərkəzinin müdiri
525-ci qəzet.- 2024.- 11 may,№82.- S.11.