Pul və ruh

Esse

Pul və Ruh - hər ikisi enerjidir. Biri gözlə görünən, biri gözlə görünməyən...

Birisi Allahla bağlıdır, o biri Şeytanla. Ruhu güclü insana pul yaşamaq, sadəcə maddi durumunu saxlamaq üçün lazımdır. Pulu çox olan insana da, ruh ölməmək, meyidə dönməmək dəyərindədir.

Pul - hamının maddi, sosial, mədəni, hətta az qala mənəvi istəklərini də əhatə edən, dəyər ölçüsü sayılan Şeytandır, Ruh - insanın Allahla təmasını yaradan ilahi materialdır.

İmanı və inamı pul olan, ruhunu puldan ucuz tutan insan şəxsiyyət, cəmiyyət isə azad ola bilməz, muzdluya, muzdura çevrilər.

Ya Allahın yanında olmalısan, ya səni sınamaq üçün yaradılan Şeytanın... Şeytana qulluq edib, "Allahın yanındayam" deyənlər, özünüz dediyinizə inanırsınızmı?..

Zəmanə belə - pul hökmdarlığında davam etsə, şərəf, namus anlayışı tədricən itər, pul - şərəf, namus hesab edilər. Pulu çox olan kəs "daha şərəfli, namuslu" sayılar.

Məmləkətdə ürəkləri dayandıran, adamları intihara sürükləyən, bir-birinə düşmən edən Pul Kabusu dolanmaqdadır...

Deyir, könlün nəyi istəyirsə, əldə etmək üçün onu ürəkdən sevməlisən. Etiraf edək ki, bu gün toplum olaraq əksərən səmimi-qəlbdən pul sevdalısıyıq. Artıq adamların nəzərində sənətə, peşəyə ehtiram, rəğbət qalmayıb, çünki daha sənət və peşələrdə ümdə niyyət rifah, xeyirxahlıq deyil, əsasən "pul qoparmaq"dır.

Təəssüf ki, dövr elə "nizamlanıb", endirimdə olsa belə, insanların ləyaqətdən çox pula ehtiyacları yaranıb.

Xatirimdədir, illər öncəsi bir "şou ulduzumuz"dan müsahibə alarkən soruşmuşdular ki, haqqında bu qədər söz-söhbət gəzir, qohum-əqrəbandan narahat olan, deyən yoxdurmu, niyə belədir? Cavab vermişdi ki, əvvəllər olurdu, sonra hərəsinin bir cür işinə yaradım, ondan sonra daha heç biri belə söz-söhbətlərə əhəmiyyət vermir. Vəssalam, sözün bitdiyi yerdəyik...

Tanrı lütf edərək, sevdiklərinin, əksiltmək istəmədiklərinin yaramaza dönməməsi, bilmədiyimiz bir çox bəlalardan hifz edilməsi üçün ruzisinin qədərdən artıq olmasına yol vermir.

Sosializm dövründə təkcə "qədim peşə sahibləri" haqqını öncədən alırdı. Qalan hallarda əvvəl iş görülürdü, ardınca pulu ödənilirdi.

Kapitalizm yaranandan sonra az qala bütün xidmətlərdə belə bir yanaşma tərzi tətbiq edilir: birinci pul alınır, sonra xidmət göstərilir...

Hər hansı xalqı və ya dövləti insanla eyniləşdirsək, iqtisadiyyat onun bədənidirsə, ədəbiyyat və incəsənət ruhudur. Ruhunu dəyərləndirə bilməyən xalqlar tək iqtisadiyyatı - dolanışığı düşünən, qarnı üçün yaşayan adamlara oxşayırlar.

Ruha - ədəbiyyata və incəsənətə, mənəviyyata bazar əxlaqı ilə yanaşanların sənət dünyasında yeri, mövqeyi olmur.

Amma pul nə qədər qapılar açsa, güclü olsa da, Ruh qarşısında acizdir... Ömürdə hər şey bitəcək, bitməyən Ruh olacaq.

Bütün insanlar üçün edilən son dua - "Ruhu şad olsun"dur... Düşünək: həyatımız boyu onu günahlarla kirlətdiyimiz halda, ruhumuz axirətdə şad ola bilərmi?!

Rövşən YERFİ

525-ci qəzet.- 2024.- 8 may,№80.- S.13.