Laçın təbiətli, Laçın sevdalı şair

70 İLLİYİ DOĞMA YURDDA QEYD OLUNAN NAZİM ƏHMƏDLİ LAÇINDAKI MÖHTƏŞƏM QURUCULUQ İŞLƏRİNİ BÖYÜK FƏRƏHLƏ SEYR EDİB

 

Tanınmış şair, nasir, publisist,  Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Birliyin Bədii Ədəbiyyatı Təbliğ Bürosunun direktoru Nazim Əhmədlinin bu günlərdə 70 yaşı tamam olub. N.Əhmədli 70 illik yubileyini doğma Laçında qeyd edib. Şairin yubiley tədbiri Azərbaycan Respublikası Prezidentinin xüsusi nümayəndəliyinin və Laçın rayonunda Bərpa, Tikinti və İdarəetmə Xidmətinin təşkilatçılığı ilə baş tutub. Elm, ədəbiyyat və incəsənət xadimlərinin iştirakı ilə keçirilən tədbirdə Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondunun prezidenti, şair-publisist Umud Rəhimoğlu, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Moskva bölməsinin katibi, şair Nəsib Nəbioğlu, "İmza" nəşrlər evinin dirüktoru Səbuhi Aslanov, AMEA-nın əməkdaşı, filologiya elmləri doktoru Esmira Fuad və Bakı dövlət Univesitetinin müəllimləri Ələmdar Şahverdiyev və Ələmdar Cabbarlı iştirak ediblər. Şair deyir ki, otuz iki ildən sonra bir ilk olaraq yubileyini doğma yurdu Laçında qeyd etdiyi üçün özünü dünyanın ən xoşbəxt insanı sayır: "Laçın rayonunun ərazisi yüz illərlə erməni işğalçılarının hücumlarına məruz qalmış, lakin igid babalarımız hər zaman onların hücumunu dəf etmiş və onları Laçının ərazisindən qovub çıxartmışdılar. Lakin 1988-ci ildən başlayan ictimai-siyasi hadisələr vaxtı Azərbaycanda baş verən daxili çəkişmələrdən istifadə edən ermənilər rus ordusunun köməyi ilə 1992-ci ilin mayında Laçın rayonunu işğal etdilər. Şükürlər olsun ki, möhtərəm Prezidentimiz, Müzəffər Ali Baş Komandanımız İlham Əliyevin siyasi iradəsi, müdrikliyi, şanlı ordumuzun, Vətən uğrunda canını qurban verən şəhidlərimizin, qazilərimizin şücaəti, sayəsində Laçın, Şuşa və cümlə Qarabağımız işğaldan azad olundu. 30 ildir ki, ürəyimizi qubar edən vətən, torpaq, yurd - Laçın həsrətinə son qoyuldu. Bu gün Laçın, doğulub boya-başa çatdığım Əhmədli kəndi düşməndən azaddır. Laçın rayonunun yüz iyirmi altı  kəndindən biri olan Əhmədli kəndi zəngin və maraqlı bir tarixə malikdir. Əhmədli kəndinin ərazisində yüzdən çox təbii bulaq var və bu bulaqların da çoxu mineral tərkiblidir. Müxtəlif tərkibli turş sular, qaymaqlı bulaq, şor bulaq, mədə suyu, böyrək suyu, göz suyu və sair. Müalicə təyinatlı təbii bulaqlar kəndimizin həm özündə, həm də yaylaq ərazilərində çoxdur. Çox insanlar bu bulaqların suyundan şəfa tapıb. Mədə-bağırsaq xəstəliklərinin müalicəsi üçün istifadə olunan Mədə suyu bulağının şöhrəti hər yana yayılmışdı. Kəndimizə gələn qonaqlar bu suyu şüşə qablara yığaraq aparardılar. Əhmədlinin dağlarındakı bulaqlar o qədər soyuq olur ki, yay aylarında belə bir dəqiqə içində adamın əli dona bilər. Məşhur İsti su da Əhmədli kəndi ilə Minkənd arasında yerləşir. Yaz-yay aylarında Azərbaycanın bütün guşələrindən insanlar oraya axışar, baxanda alaçıqlardan göz qaralardı. Artıq iki ildir ki, bu cənnət məkan, doğma kəndim düşməndən azad olunub. Azad Laçında, doğma yurdumda 70 yaşımı qeyd etmək mənə nəsib oldu. Bu, böyük xoşbəxtlik, sevincdir. Artıq qəlbimdə yurd həsrəti, vətən niskili daşımıram. Laçının necə gündən-günə çiçəkləndiyini, orada aparılan quruculuq, bərpa işlərini görüb sevinir, fərəhlənirəm".   

N.Əhmədli poeziyası özünəməxsusluğu ilə diqqət çəkir. Onun şeirləri axıcılığı, dilinin rəvanlığı, sadəliyi ilə seçilir. Bu sadə, aydın və axıcı bir şəkildə qələmə alınmış şeirləri oxucular tərəfindən çox sevilir.

"Mənim şeirlərimi oxuyanda görürsünüz ki, heç kimi təkrarlamıram. Şeirlərimdəki deyim tərzim yalnız özümə məxsusdur. Mən xalq yaradıcılığından bəhrələnirəm. Şeirlərimdə xalqın danışdığı dildə danışmaq istəyirəm. Xalqın dilinin təfəkkür tərzindən yaranan fikirlər, düşüncələr olur. Həm də musiqi alətləri köklənən kimi, şairin də ruhu köklənməsə, çətin olar. Üslubumda, yazı tərzimdə, yaradıcılığımda əsas xətt budur ki, xalqın dili ilə danışmaq lazımdır. Bizim folklorumuz, deyim tərzimiz çox qədimdir. Gözəl dilimiz var və ona görə də o dilin imkanlarından istifadə etmək və unudulmuş sözləri xatırlatmaq lazımdır. Əgər sözlərimizi unudarıqsa, dilimiz məhv ola bilər. Əgər bir xalqın yazıçısı, şairi olmasa, onun dili məhv olar" - deyir Nazim Əhmədli.

Nazim Şamil oğlu Əhmədli Laçın rayonunun Əhmədli kəndində anadan olub. Orta məktəbi Laçın şəhərində bitirib, 1971-74-cü illərdə Şuşa Kənd Təsərrüfatı Texnikumunda təhsil alıb. 1981-ci ildə Moskvada Maksim Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunun poeziya fakültəsinə daxil olub, 1986-cı ildə ali təhsilini tamamlayıb. Həmin il Azərbaycan Yazıçılar Birliyində dəftərxana müdiri vəzifəsinə qəbul edilib. Natəvan klubunun müdiri, Azərbaycan Bədii Tərcümə və Ədəbi Əlaqələr Mərkəzində redaktor, ümumi şöbə müdiri vəzifələrində çalışıb. 1993-1996-cı illərdə Azərbaycan Ordusu sıralarında hərbi jurnalist kimi xidmət edib, sonra Nərimanov rayonundakı Ekologiya litseyində müəllim, özəl Tətbiqi Elmlər Universitetinin jurnalistika fakültəsində müəllim, dekan müavini kimi əmək fəaliyyətini davam etdirib. 2012-ci ildən qeyri hökumət təşkilatları sektorunda  Skandinaviya ölkələri ilə Mədəni və Elmi Əlaqələr İctimai Birliyinin sədridir. İllərdən bəri Skandinaviya ölkələrində Azərbaycanın tarixi, mədəniyyəti, milli-mənəvi dəyərləri və Qarabağ məsələsi ilə əlaqədar layihələri həyata keçirir. 2015-2022-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Dövlət Kino-Foto Sənədləri Arxivinin direktor müavini vəzifəsində işləyib. Hərbi jurnalist kimi Qarabağ müharibəsi veteranıdır. "525-ci qəzet"də şöbə müdiri, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Bədii Ədəbiyyatı Təbliğ Bürosunun direktoru vəzifəsində fəaliyyət göstərib. Hazırda isə ictimai əsaslarla Büronun direktorudur. Şeirləri, hekayələri respublika mətbuatında müntəzəm dərc olunur və rus, çeçen, alman, ingilis, yapon dillərinə tərcümə edilib, Türkiyə, özbək türkcələrində işıq üzü görüb. "Bir ömür sevgi", "Ruhum da sənin olacaq", "Sevgi Allahı", "Mən bir günah elçisiyəm", "Əfv eylə məni", "Mənim generalım", "Qız təbəssümü", "Mollaəhmədli və Mollaəhmədlilər", "Unutduğum göy üzü", "Buludları üstümə ört", "Bürkü" (Təbriz), "Yenə dönüb gələcəm" (Bakı), "Mein geliebtes fernes Meer" (Almaniya, Köln), "Stay in my Heart" (ingiliscə, Bakı), "Gökyüzünün adamı" (Ankara) və sair kitabların müəllifidir. Orhan Arasın "Helenendorfun sonuncu şahidi" və "Biz Azərbaycanı çox sevdik" kitablarını Azərbaycan türkcəsinə uyğunlaşdırıb, İsveç yazıçısı, Nobel mükafatı laureatı Pyer Fabian Lagerkvistin dörd hekayəsini, yapon yazıçısı Yukio Misimanın "Vətənpərvərlik" hekayəsini, Aqata Kristinin, İvan Jdanovun, Sergey Qraçovun və başqalarının yaradıcılığından nümunələri Azərbaycan dilinə çevirib.Türkiyə Cümhuriyyəti Uluslararası Elmlər Akademiyasının Fəxri Doktoru seçilib və Qırğızısatan Beynəlxalq Ədəbiyyat Fondunun "Qızıl ürək" mükafatı ilə təltif edilib.

Nazim Əhmədlinin sözlərinə görə, şairi mühit yetişdiririr. Əgər yaşadığın mühitdə səni maraqlandıran hansısa bir fikir varsa, ədəbiyyata, şeirə, musiqiyə maraq varsa və ondan birini seçəcəksən. İstər nəsr, istər də nəzm olsun: "Təbii ki, hər bir insanın daxilində fitri istedad var. Bu, onun dünyagörüşündən formalaşan bir hissdir. Əgər bir insanın dünyagörüşü dar çərçivədədirsə və yaxud da hansısa bir işlə məşğuldursa, tikinti və sair, orada böyüyən uşaq da o sahəyə gedəcək. Fikri oraya olacaq. Mənim ata babam Aşıq Məşədi Dadaş şair olub və "Aşıq Qərib" dastanını qələmə alıb. Qaçaq Nəbi haqqında yazılan şeirlərin çoxunu Aşıq Salman babam qələmə alıb... Atam da, anam da bədahətən şeir deyirdilər. Atam nəfəs aləti üzrə musiqiçi olub. Ailəmizdə üç şair var, mən, qardaşım Vüqar Şamiloğlu və mərhum bacım Ləman Şamilqızı. Doğulduğum Laçın mühitində folklor çox güclü olub. Laçından çoxlu şair və yazıçı çıxıb. Yəni ki, əsas mühitdir. Mən dördüncü sinifdə oxuyandan şeir yazmağa başladım. Altıncı sinifdən şeirlərim çap olunmağa başladı. Şuşada təhsil aldığım illərdə də xeyli şeirlər yazdım. Sonra Bakı mühitində şeirlərim müntəzəm çap olunmağa başladı. Zaman içərisində bədii təxəyyülüm formalaşdı və axtarışlarım nəticəsində bu mərhələyə gəldim. Bu formada şeirlərim çap olundu. Şair təxəyyülü elədir ki, bütün gördüklərini doğmalaşdırırsan, öz canından keçirirsən. O hissləri yaşamasan, şeir yaza bilməzsən. Beynimdə bütün günü söz oynayır. Nə vaxt gəldisə yazıram, gecə-gündüz fərq etməz. Küçədə, maşınla gedəndə belə maşını saxlayıb, gələn misranı qeyd edirəm, sonra işləyirəm. Məsələn, elə bu şeirim kimi:

 

Məni Tanrı sevirmiş,

Laçında doğulmuşam;

dağların torpağından,

suyundan yoğrulmuşam;

 

səhərlər oyanmışam,

qartalların qıyından;

ürəyimə pay düşüb,

Tanrının söz payından;

 

min ildi yol gəlirəm,

bu dünyanın heçindən;

yer üzü də asılıb,

buludların heçindən;

 

bulaqların gözündən,

gözümə işıq gəlib;

o tanrı dağlarından,

yollarım aşıb gəlib;

 

dan üzündən nur gəlir,

Günəş yuyur odamı;

mən yer üzü qonağı,

göy üzünün adamı".

 

Nazim Əhmədlini 70 illik yubileyi münasibətilə ürəkdən təbrik edir, şairə möhkəm cansağlığı, fəaliyyətində yeni uğurlar diləyirik!

 

Sevinc QARAYEVA

525-ci qəzet.-  2024.- 17 may,№86.- S.8.