Böyük
Qayıdışın yeni səhifəsi: Şuşaya
yollanan köç karvanı
Bu günlərdə ölkə həyatında daha
bir sevindirici hadisə yaşanıb. Azərbaycanın müxtəlif
ərazilərində yataqxana, sanatoriya, pioner düşərgəsi,
yarımçıq tikililər və inzibati binalarda müvəqqəti
məskunlaşmış ailələrdən ibarət
növbəti köç karvanı mayın 14-də Bakı
şəhərinin Qaradağ rayonundan Şuşa şəhərinə
yola salınıb. Bu mərhələdə Şuşa şəhərinə
Bakı şəhərindən - 26 (89 nəfər), Bərdə
rayonundan - 3 (12 nəfər), Sumqayıt şəhərindən
- 2 (10 nəfər), Ağcabədi rayonundan - 2 ailə (8 nəfər),
Samux rayonundan - 2 (6 nəfər), Zaqatala rayonundan - 1 (5 nəfər),
İsmayıllı rayonundan - 1 (3 nəfər), Ağdaş
rayonundan - 1 ailə (3 nəfər) olmaqla ümumilikdə daha
38 ailə - 136 nəfər köçürülüb.
2020-ci il noyabrın 8-də şanlı ordumuz
Şuşa şəhərini işğaldan azad edərək
şanlı tarix yazdı. Qəhrəman əsgər və
zabitlərimiz yolsuzluq şəraitində uzun məsafə qət
edərək, sıldırım qayalardan və dərin dərələrdən
keçərək düşməni Qarabağın
döyünən qəlbi olan Şuşadan qovub
çıxardı. Xalqımızın qüdrətinin və
milli qürurumuzun təntənəsinə çevrilən bu
möhtəşəm qələbə Prezident İlham
Əliyevin Sərəncamı ilə əbədiləşdirildi.
Şuşa şəhərinin işğaldan azad edilməsinin
tarixi əhəmiyyəti nəzərə alınaraq
noyabrın 8-i Zəfər Günü elan edildi. 2021-ci il
yanvarın 14-də isə dövlətimizin
başçısı, Müzəffər Ali Baş Komandan
İlham Əliyev Şuşa şəhərində
üçrəngli bayrağımızı ucaltdı.
Biz 28 illik ayrılıqdan sonra doğma Şuşaya
qayıtdıq. Bu qayıdışımızla Şuşaya
yeni ruh, yeni nəfəs gəldi. Azadlığına
qovuşmuş qədim şəhər artıq böyük
quruculuq, təmir-bərpa işlərinin, möhtəşəm
tədbirlərin şahidinə çevrilib. Düşmən
tapdağından azad edilmiş Şuşanın yeni
inkişaf dövrü başlayıb. Ötən müddətdə
Şuşa şəhərində bir sıra mühüm
infrastruktur layihələri icra olunub. Bunlardan biri igid
oğullarımızın Şuşaya doğru
dağların, meşələrin qoynu ilə irəliləyərək
açdığı cığır boyu avtomobil yolunun
salınmasıdır. Prezident İlham Əliyev Şuşaya
qədər 101 kilometr uzunluğu olan bu yolu "Zəfər
Yolu" adlandırıb.
Şuşa şəhəri tarixən Azərbaycanın
mədəni, ictimai, siyasi həyatının mühüm mərkəzlərindən
biri olub. Lakin işğal nəticəsində
Şuşadakı bir sıra tarixi-mədəniyyət abidələrini
düşmən talan edib, şəhərin
memarlığına və milli-mədəni irsimizə misli
görünməmiş ziyan vurub. Şuşanın
işğaldan azad edilməsindən dərhal sonra şəhərdə
infrastrukturun qurulması ilə yanaşı, tarix və mədəniyyət
abidələrinin bərpasına başlanılıb.
Şuşa - Qarabağın tacı, bütün Qafqazın
incisi, Azərbaycanın ictimai-siyasi, mədəni həyatında
mühüm xidmətləri olan görkəmli xadimlərin vətəni,
tarixi-mədəni abidələrlə zəngin şəhər,
hərbi-strateji əhəmiyyətli qaladır. Burada
bütün bərpa-quruculuq işləri planlı şəkildə
aparılır, Şuşanın tarixi siması
saxlanılır.
Prezident İlham Əliyev bildirib ki, otuz iki ildən
sonra insanlar doğma Şuşaya qayıdırlar: "Biz
hazırlaşırdıq, ölkəmizi gücləndirirdik,
iqtisadiyyatımızı gücləndirirdik, güclü ordu
potensialı yaradırdıq. Ən önəmlisi gənc nəsli,
- bu gün bizim qürur mənbəyimiz olan Şuşanı
və o vaxt işğal altında olan digər torpaqları
öz canı-qanı bahasına azad edən, - yetişdirirdik
və yetişdirdik. Savadlı, bilikli, vətənpərvər,
fiziki cəhətdən güclü, mənəvi cəhətdən
sağlam, saf gənc nəsil yetişdirdik və onlar mənim
əmrimlə 44 gün ərzində öz sinələrini
qabağa verərək torpaqları azad etdilər.
Bugünkü günə görə biz onlara borcluyuq,
şanlı ordumuza borcluyuq, Silahlı Qüvvələrimizə
borcluyuq, şəhidlərimizə, qazilərimizə borcluyuq.
Allah bütün şəhidlərimizə rəhmət eləsin.
Azərbaycan xalqı elə bir qəhrəmanlıq, elə
bir fədakarlıq göstərmişdir ki, bu gün
bütün dünyada Azərbaycan oğulları haqqında
danışırlar və bizim xalqımıza hörmət
edirlər. Çünki biz öz haqqımızı
danışıqlar yolu ilə yox, kiminsə güzəşti
hesabına yox, döyüş meydanında bərpa etdik,
şəhərlərimizi, kəndlərimizi azad etdik, qan
tökdük, şəhidlər verdik. Bütün Azərbaycan
xalqı 44 gün ərzində bir yumruq kimi birləşmişdi.
Mənfur düşmən düzgün hesablamalar
aparmamışdır. Özlərini özlərinin
uydurduqları miflərə o qədər
inandırmışdılar ki, hesab edirdilər bizim
torpaqlarımızı əbədi işğal altında
saxlaya biləcəklər. Onların arxasında duran
havadarları - böyük dövlətlər onlarda bu əminliyi
daha da gücləndirmişdilər. Ancaq biz əmin idik,
bilirdik ki, gün gələcək və biz öz doğma
torpaqlarımıza qayıdacağıq".
Şuşa şəhərindən olan keçmiş
məcburi köçkün Yeganə İbadova deyir ki, bu
günlər Azərbaycan tarixinin səhifələrinə
qızıl hərflərlə yazılmalıdır: "Bu
günlər mənə yuxu kimi gəlir. Sanki qəfil
gözümü açıb bu yuxudan oyanacağam kimi gəlir
mənə. Sevincimizin həddi-hüdudu yoxdur. Özüm
müəlliməyəm və bu illər ərzində
oğullarımızın şücaəti, şəhadəti
barədə, Qarabağ həqiqətləri barədə
şagirdlərimə məlumat çatdırmışam.
Bizim o tarix öyrətdiyimiz uşaqlar, şagirdlər özləri
tarix yazdılar, bizim 30 illik həsrətimizə son qoydular. Bu
günləri bizə yaşatdığı üçün
Ali Baş Komandanımıza, müzəffər ordumuza minnətdarıq.
Allah şəhidlərimizə rəhmət eləsin, qazilərimizə
cansağlığı versin".
Millət vəkili Rauf Əliyevin sözlərinə
görə, son 20 ildə vətənpərvər ruhda
böyüyən və formalaşan oğullarımız
olmasaydı, bu qələbəni qazanmaq mümkünsüz
olardı. Məhz bu qələbənin təməli
onların qəhrəmanlığı, igidliyi və
şücaəti sayəsində olmuşdur. Bu gün
bütün dünyada bizim qəhrəmanlarımızın
göstərdiyi şücaət, cəsarət və vətənpərvərlik
ruhundan danışılır. Bu da dövlət və millət
olaraq hər birimiz üçün qürur, fəxr, sevinc mənbəyimizdir.
44 günlük Vətən müharibəsi və antiterror əməliyyatları
zamanı rəşadətli, müzəffər ordumuz
xüsusi qəhrəmanlıq göstərmişdi.
O bildirib ki, Şuşa şəhəri öz əvvəlki
tarixi memarlıq görkəmini saxlamaqla bərabər, ən
müasir formada yenidən qurulur. Şuşada yeni
yaşayış kompleksləri inşa edilir, ermənilərin
təhqir etdiyi məscidlərimiz bərpa edilərək təmir
olunur. Doğma ata-baba yurdlarına qayıdan Şuşa sakinlərinin
məşğulluq məsələləridə öz həllini
tapır. Qarabağ və Şərqi Zəngəzur
dünyanın ən gözəl məkanına çevrilir.
Bu da dünyada Azərbaycanın siyasi və iqtisadi cəhətdən
güclü dövlət olmasının bariz nümunəsidir.
Şuşa sakini Nazimə Məhərrəmovanın
dediyinə görə, Şuşa onun üçün həm
də cavanlığının əziz xatirəsidir: "O
yollarla gedəndə uşaqlığıma, gəncliyimə,
övladlarımın əlindən tutub məktəbə
apardığım günlərə geri qayıdıram.
Şuşanın hər cığırından xatirələrimiz
boylanır. Biz illərdir o xatirələrə geri
qayıdaraq həmin anları bir də
yaşayacağımız günü gözləmişik. Nə
qədər doğmamız bu ümidlə həyatını
itirib. Amma mən inanıram ki, biz onları burada dəfn etsək
də, ruhları Şuşada dolaşır. Çünki biz
bütün ruhumuzla öz torpağımıza
bağlıyıq. Bir gün belə Şuşaya qayıtmaq
ümidimizi itirmədik. Bəlkə də buna görə
Şuşanı, hər kəsin alınmaz
adlandırdığı Şuşanı biz geri ala bildik. Azərbaycanın
mərd oğulları Şuşanı düşməndən
geri aldı. Şuşanı mayın 8-də itirdik. Bu
böyük itki idi bizim üçün. Əgər qüvvələr
bərabər olsaydı, bəlkə də biz
Şuşanı düşmənə verməzdik. Amma o
dövrdə Şuşanı indiki kimi nizami ordu yox,
könüllü dəstələr müdafiə edirdi. Biz
bacardığımızı edirdik, amma Şuşanı
qoruya bilmədik. Düz 30 ildən sonra Azərbaycanın igid
oğlanları hərb tarixinə öz adlarını
qızıl hərflərlə yazdırdılar. Şuşanı
qayalara dırmaşaraq, o yerlərə bələd
olmaya-olmaya əlbəyaxa döyüşlə aldılar. Belə
bir döyüş hərb tarixində görülməmişdi.
Onlar qayalarla dırmaşaraq düşmənin canına vəlvələ
saldılar. Biz qəhrəman oğlanlarımızla qürur
duyuruq".
Millət vəkili Kamilə Əliyevanın sözlərinə
əsasən, Şuşa bütün azərbaycanlıların
qürur mənbəyi, mədəniyyət paytaxtıdır:
"Şuşa həm də türk və islam dünyası
üçün əziz şəhərdir. Ona görə də
Vətən müharibəsində Şuşanın
işğaldan azad edilməsi xalqımızın ləyaqətinin
özünə qaytarılması və müharibədə zəfərimizin
təntənəsi idi. Şuşanı işğaldan azad edən
mərd oğullarımız dünya hərb tarixinə
yazılan böyük igidlik göstəriblər. Ümumiyyətlə
Azərbaycan Ordusu Qarabağ və Şərqi Zəngəzurun
azad edilməsində xalqımızın sarsılmaz ruhunu və
əzəmətini nümayiş etdirib".
Millət vəkili deyib ki, Şuşa şəhəri
öz əvvəlki tarixi görkəmini saxlamaqla ən
müasir formada yenidən qurulur: "Yeni yaşayış
kompleksləri inşa edilir, ermənilərin təhqir etdiyi məscidlərimiz
bərpa və ya təmir olunur. Doğma yurda qayıdan sakinlərin
məşğulluq məsələsi öz həllini
tapır. Qarabağ və Şərqi Zəngəzur
dünyanın ən gözəl məkanına çevrilir.
Bu, Azərbaycanın siyasi və iqtisadi cəhətdən
güclü dövlət olmasının nümunəsidir".
Millət vəkili Elman Məmmədov bildirib ki, Vətən
müharibəsi qələbə ilə başa çatandan
sonra ermənilər Şuşadan işğalçı kimi
qovuldular: "Artıq Azərbaycanımızın tarixi şəhəri,
mədəniyyət mərkəzi, Qarabağ
Xanlığının mərkəzi olan Şuşa şəhərində
biz yaşayırıq. Orada ən gözəl, yüksək səviyyəli
tədbirlərimizi keçiririk. Tədbirlərin ən
gözəli, əzəmətlisi, təntənəlisi
şuşalıların öz doğma yurd-yuvalarına
qayıdışıdır".
Sevinc QARAYEVA