Qoxular

hekayə

Telefonu cükküldədi. Bu nə mesaj səsi idi, nə də zəng. Təqvimdən xəbərdarlıq gəlmişdi ki, cümə günüdür. Bir ay öncə öz əli ilə yazdığı qeydi oxudu: "Ruhumun günü!" Hələ yatağından qalxmamışdı. Yuxulu idi. Bir az da halsız. Amma bircə bu cümlə bəs etdi ki, üzünə gözlərinin içinə kimi gülümsədiyi bir təbəssüm yayılsın. Tez örtüyü üstündən atdı. Yerindən qalxıb başmaqlarını geyindi. Mışıl-mışıl yatan həyat yoldaşının üstünü örtüb barmaqlarının ucunda otaqdan çıxdı. İç səsi daxilində pıçıldayırdı: "Bu gün fərqli olacaq! Afərin, qız! Günə möhtəşəm enerjiylə başlamaq nə gözəl!"

Vanna otağında suyu açdı. Suyun şırıltılı səsi onu bir neçə ay öncəyə apardı. Təxminən bir ay olardı ki, bu hamamda əlləri əsə-əsə nazik kiçik testə sidiyindən bir damcı damızdırıb nəticəni gözləmişdi. Həmin an ona elə gəlirdi ki, maye axıb dəliyi doldurana, orda da xətlər yaranana qədər dəqiqələr deyil, illər keçdi. Gözünün qarşısında peyda olan ikinci solğun, açıq çəhrayı xəttə necə sevinmişdisə, hələ tarım olan qarnını qucaqlayıb ağlamışdı. Bu anı illərdir, gözləmişdi. Aman Allah, bətnindəki bu bapbalaca cücərti ruhunu necə isidirdi... Möcüzə idi... Elə o dönəmdən də hərəkətli olan həyat tərzində xeyli dəyişiklik baş verdi. Artıq həftənin şənbə gününü sırf özünə ayırmışdı. Həmin gün ancaq ürəyinə yatan təamları dadır, əvvəllər həyata keçirmədiyi, amma arzusunda olduğu bir işlə məşğul olur, sevdiyi insanlarla görüşürdü. Bir sözlə, ruhuna xoş gələcək hər nə varsa, edirdi. Sonra bir həftə boyunca həmin gündən aldığı enerji ona bəs idi. Bir maraqlı vərdişi də yaranmışdı bu ərəfədə. Həmin gün görəcəyi hər işi, gedəcəyi hər yeri, görüşəcəyi hər kəsi düşünüb-daşınıb öncədən bloknotunda qeyd edirdi.

Əl-üzünü qurulayıb vanna otağından çıxdı. Üstü gümüşü pulcuqlu bloknotunu açıb yalnız özünün anlayacağı qeydlərə göz atdı: südlü-darçınlı qəhvə, isti smit, kitab mağazası, gül dəstəsi. Qeydlərin sonunda da ürək formasıyla haşiyələdiyi "Günün gözəl keçsin, əzizim!" cümləsini yazmışdı. İsti qəhvəni buğlana-buğlana fincana süzəndə mətbəxi xoş bir ətir bürüdü. Qəhvəsini içdikdən sonra əhvalı bir az da yüksəlmişdi. Bu aralar qoxulara qarşı o qədər həssas idi ki. Kor adamlar dünyanı səslərlə qavradığı kimi, o da dünyanı qoxularla duyurdu. Əvvəllər adi reaksiya verdiyi qoxular indi onun üçün məşəqqətə çevrilmişdi. Biri elə həyat yoldaşından gələn spesifik kişi qoxusu. Bu qoxuya görə beyni elə zoqquldayırdı ki, az qalırdı evdən qaçsın. Ona görə də gecəli-gündüzlü əriylə gizlənqaç oynayırdı. Bir dəfə bu barədə dilucu ərinə etiraf da etmişdi. O yazıq da özəl durumundan dolayı anlayışla qarşılamış, həmin gündən əlnə keçən ətirləri, antiperisperantları bədəninin həssas yerlərinə vurmuşdu. Amma bu spesifik qoxunu heç cür ört-bas etmək mümkün olmamışdı. O gün ağlına gələn fikir də beynini lap bulandırdı. Düşünə-düşünə qalmışdı: "Görəsən, bütün kişilərin bədən qoxusu eyni cür olur?"

İdman tərzində olan rahat geyimlərini geyinib havaya çıxdı. Qarnı yumrulanandan ən boş paltarları da əyninə daralmışdı. Gərək yeni geyimlər alaydı. Payızın üşütən sərinliyinə baxmayaraq, hava adama gəl-gəl deyirdi. Şəhərin mərkəzi küçələriylə bir xeyli gəzişdikdən sonra un məmulatları satılan dükana girdi. İsti bişintilərin qoxusu adamı elə küçədən bihuş edirdi. Üç smit sifariş etdi: "Biri mənim, biri onların, biri də Alim babanın". Smit yeyə-yeyə irəlilədi. Fəvvarələr şırhaşırla işləyirdi. Ətrafda bir dəstə vəhşi göyərçin uçurdu. Öz smitini büküb çantasına qoydu. İkinci smiti xırdalayıb quşlara səpələdi. Quşlar lap yaxınından uçur, ayaqlarının altında yerə qonur, quruldaya-quruldaya qırıntıları dimdikləyirdilər. Onları izləməkdən həzz alırdı. Smiti xırdalayıb üst-başını çırpdı. Qol saatına baxdı. İndi kitabxanaya gedə bilərdi. Dar dalanlardan birinə buruldu. Balaca bir qız asfaltda təbaşirlə günəş şəkli çəkirdi: Gülən bir günəş. Yadına düşdü ki, Alim baba da ona "Günəş" deyir. O, hər dəfə bu kəlməni elə təsirli səsləndirirdi ki, həmin an günəş olduğuna inanırdı. Bütün ruhuyla əmin olurdu ki, təbəssümü ilə hər kəsə istilik paylayan bapbalaca günəşdir. Gözləri, əlləri, ayaqları olan günəş... Yeriyən, danışan, qəhqəhə çəkən, küsən, bəzən də hönkür-hönkür ağlayan günəş. Günəş də ağlayarmış... Uşaqların çəkdiyi bütün rəsmlərdə, cizgi filmlərində günəş həmişə gülürdü axı. İndiyə kimi heç yerdə ağlayan günəş təsviri görməmişdi. Ona görə də günəşin ağlamağını təsəvvür edə bilmirdi...

Kitabxanaya çatmışdı. Hər dəfə bu kandara ayaq basanda elə bilirdi, ayrı dünyaya düşür - ona doğma olan qədim bir dövrə. Nədənsə özünü başqa zamanın insanı sayırdı. Geyimi və həyat tərzi nə qədər müasir olsa da, ruhu buralı deyildi. Ona görə də tarixi kitabları, qədimi aksessuarları, əntiq əşyaları sevirdi. Axtardığı o qədim abu-hava illərdir, bu divarlar arasında dəyişmədən qalırdı.

Bir də sırf bura xas olan o təkrarsız qoxu... İçəri girən kimi kitabxananın özünəməxsus qoxusu içinə doldu. Bu qoxu üçün də, kitabların arasında əyləşib eynəyinin altından gülümsəyən Alim baba üçün də burnunun ucu göynəmişdi:

-Xoş gördük, Günəş qızım.

Əlində qalan sonuncu smiti masaya qoyub ərklə qoca kitabxanaçını qucaqladı:

- Xoş gördük. Təzə çay var, Alim baba? Smiti indicə almışam. Hələ soyumayıb.

Alim baba başını tərpədib mətbəxə keçdi. O gələnə kimi rəflərə göz atdı. O qədər təzə kitab gəlmişdi ki. Bilmirdi, hansına baxsın. Alim baba əlindəki məcməyini kiçik masanın üstünə qoydu:

- Niyə görünmürsən? Danış görüm, necəsən, işin-gücün, yoldaşın necədir?

Gözünü məcməyiyə zillədi. İki armudu stəkan pürrəngi çay, bir də qədimi qənddan var idi:

- Hər şey axarıyla gedir elə. Sənin üçün darıxmışdım. Dedim, həm oxumağa bir-iki kitab götürüm, həm də səni görüm.

Alim baba çaydan bir qurtum alıb diqqətlə ona baxdı:

- Gülürsən, danışırsan, amma səndə nəsə dəyişib.

Əliylə saçlarını tumarladı:

- Hə, gözündən yayınmadı. Saçlarımı qısaltmışam, Alim baba.

Alim baba smitdən bir dişdəm alıb susdu. Bu pauzanı ancaq divardakı saatın çıqqıltısı pozurdu:

- Günəş qızım, gözlərin də başqa cür baxır axı... Deyirlər, qadın küsəndə birinci saçlarını kəsir. Hər kəsdən intiqamını belə alır. Sonra əlləri soyuyur, buz kimi olur. Ən sonda da gözləri yadlaşır...

Gözlərini yana qaçırtdı. Dərindən bir ah çəkdi. Alim baba həmişəki kimi tam onluqdan vurmuşdu. Qabaq-qənşər oturub bir xeyli dərdləşdilər. Kitabxanadan çıxanda əlləri dolu olsa da, çiynindən elə bil bir ton yük götürmüşdülər. Alim babanın bir az qabaq dediyi sözləri xatırladı: "Evrənə ötürdüyün enerji qədərsən, Günəş. Nə ötürürsənsə, o da sənə qayıdır..." Özünü səhər yemlədiyi göyərçinlər kimi azad hiss edirdi. Bu, necə fərqli gün idi... Gəldiyi yolla geri qayıdırdı. Bayaq quşları gördüyü mərkəzi küçədə indi uşaqlar dəstə-dəstə çiçək satırdılar. Uşaqlardan biri ona yaxınlaşdı:

- Ay gözəl, gül istəyirsən?

- Bax bunu istəyirəm. Neçəyədir?

Pulunu ödəyib çiçəkləri qoxladı. Əla rayihəsi vardı. Nə vaxtdır əlinə gül dəstəsi almırdı. Necə darıxmışdı bu ətir üçün. Skamyada əyləşmiş cütlük diqqətini çəkdi. Gənc qız güllərə baxıb başını çiyninə qoyduğu gəncə nəsə dedi. Oğlan da güllərə baxdı, baxdı və susdu. Yaxınlaşıb gül dəstəsini onlara uzatdı. İkisi də təəccüblə üzünə zilləndilər. Nəsə demələrini gözləmədən iti addımlarla uzaqlaşdı. Bilirdi ki, evdə indi heç kim yoxdur. Yoldaşı ezamiyyətə yola düşməsi ilə bağlı mesaj göndərmişdi. Açarla qapını açıb içəri keçdi və yerindəcə donub qaldı. Masanın üstündə böyük bir qızılgül dəstəsi var idi. Özü də onun sevdiyi kimi - al qırmızı rəngdə... Gözlərinə inana bilmədi. Güllərin xəyal deyil, həqiqət olduğunu dəqiqləşdirmək üçün əlinə aldı. Barmaqlarını hər gülün üstündə gəzdirib heyrətlə baxdı. Beynində eyni sual təkarlanırdı: "Axı niyə? " 5 illik ailə həyatları zamanı yoldaşı bir dəfə də ona çiçək bağışlamamışdı. Həmişə deyirdi ki, əlində çiçək dəstəsi gətirməyi sevmir. Bir də üç günlük ömrü olan çiçəklərə pul xərcləməyi mənasız sayır: "Yaxşı bəs onda bu qızılgüllər hardandır?" Birdən gözü masanın üstündəki kağız parçasına sataşdı. Öz xəttini tanıdı. Bu, bloknotundan qoparılmış vərəq idi: südlü-darçınlı qəhvə, isti smit, kitab mağazası, gül dəstəsi... Altındakı isə yoldaşının xətti idi: "Bu güllər sənin üçündür, əzizim..." Təsirlənmişdi. Daha çox sevindiyinimi, kövrəldiyinimi ayırd edə bilmirdi. Güllər əllərinə yaman yaraşırdı. Elə bil əlləri də sevincdən gül açmışdı... Gül dəstəsini burnuna yaxınlaşdırıb ehtiyatla qoxladı. Qızılgüllərin ətri yox idi. Dəstədən ərinin qoxusu gəlirdi. O an içində nəsə tərpəndi. İlk dəfə yaşadığı bu yad hissdən əvvəlcə vahimələndi, sonra gülümsünüb rahatlaşdı. İçəridəki qonaq qarnının qapısını döyəcləyirdi.

Günel MEHRİ

525-ci qəzet.- 2024.-30 may,№94.-S.15.