COP29-a ev sahibliyi Azərbaycanın
beynəlxalq nüfuzunu daha da yüksəldəcək
BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə
Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər
Konfransı - COP bu Konvensiyanın ali qərar qəbul edən
orqanıdır. Qurumun Katibliyi Almaniyanın Bonn şəhərində
yerləşir. Hər il dünyanın çox sayda ölkələrindən
hökumət nümayəndələri COP-da toplaşaraq
iqlim dəyişmələrinin qarşısının
alınması və fəsadlarının aradan
qaldırılması istiqamətində birgə səylər
göstərmək üçün müzakirələr
aparır, çağırış edirlər. COP-un ilk
toplantısı 1995-ci ildə Berlin şəhərində
keçirilib. Hələlik sonuncu olan COP28 cari ildə Dubayda təşkil
edildi. 100 minə yaxın nümayəndəni bir araya gətirən
COP28 BMT-nin tarixində ən genişmiqyaslı tədbir olub.
Konfrans çərçivəsində təşkil edilən
Zirvə toplantısına 120-dən artıq dövlət və
hökumət başçısı qatılıb.
Sözügedən tədbirdə ilk dəfə olaraq Prezident
İlham Əliyev də iştirak edib. COP-a ev sahibliyi bir qayda
olaraq BMT-nin beş regional qrupu arasında rotasiya edir. Hər
regional qrup, üzvlərindən bu konfransı təşkil edəcək
bir ölkəni irəli sürmək üçün
konsensusla qərar qəbul etməlidir.
Məlum olduğu kimi, Azərbaycanın paytaxtı
Bakı şəhəri BMT-nin İqlim Dəyişmələri
üzrə Çərçivə Konvensiyasına Tərəf
Dövlətlərin 29-cu Konfransına (COP29) ev sahibliyi edəcək.
2024-cü ildə COP29-a ev sahibliyi etmək növbəsi Şərqi
Avropa regional qrupuna düşürdü. Sözügedən
qrupa daxil olan ölkəmiz konfransın Azərbaycanda
keçirilməsini təklif edib. Azərbaycanla yanaşı,
Ermənistan və Bolqarıstan da öz namizədliklərini
irəli sürüb. 2023-cü il dekabrın 7-də Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin Administrasiyası və Ermənistan
Baş nazirinin Ofisi arasında aparılmış birbaşa
danışıqların nəticəsi olaraq verilmiş birgə
bəyanatda Ermənistan Azərbaycanın xeyrinə öz
namizədliyini geri çəkdi. Bolqarıstan da bundan sonra
öz namizədliyini geri götürdü və nəticədə
dekabrın 9-da Şərqi Avropa regional qrupu Azərbaycanı
2024-cü ildə COP-a ev sahibliyi edəcək ölkə kimi
müəyyənləşdirdi.
Azərbaycanın dünyanın ən böyük və
mühüm dövlətlərarası tədbirlərindən
biri olan COP29-a 2024-cü ildə ev sahibliyi etmək
üçün seçilməsi Azərbaycan Prezidentinin
növbəti beynəlxalq qələbəsidir. Bu,
Qoşulmama Hərəkatına sədrlik və Təhlükəsizlik
Şurasına üzvlük kimi, dövlət
başçısının xarici siyasətdə ən
böyük uğurlarındandır. Eyni zamanda, son zamanlar Azərbaycana
qarşı çirkin kampaniya aparan bəzi dairələrə
tutarlı cavabdır. Dövlət başçısı bir
daha bu spekulyasiyaları alt-üst etdi və Azərbaycanın
müsbət imicinin üzərinə kölgə sala bilməyəcəklərini
sübuta yetirdi. Prezident bu təşəbbüsü ilə
Azərbaycanın qüdrətini bir daha dünyaya göstərdi
və beynəlxalq aləmdə böyük etimad
qazandığını nümayiş etdirdi. Ölkəmiz
qlobal problemlərdən biri olan iqlim dəyişmələrinə
qarşı səyləri səfərbər etmək və bu
mübarizəyə töhfə verməklə dünyanın
diqqət mərkəzində olacaq.
Millət vəkili Məzahir Əfəndiyev deyib ki,
müstəqilliyini əldə etdikdən sonra Azərbaycan
özünün xarici siyasətində geniş fəaliyyət
istiqamətlərindən biri olaraq ölkəmizin dünyada
tanıdılmasını müəyyən etdi, eləcə
də Azərbaycanın təbii sərvət və əhali
potensialının, geosiyasi mövqeyi, mədəniyyəti,
incəsənət və musiqisinin hər bir sahədə təbliği
ilə məşğul oldu. Azərbaycan bu günədək
yüzlərlə beynəlxalq konfransın, irimiqyaslı,
mötəbər tədbirlərin həyata keçirilməsinə
müvəffəq olub, beləliklə də, beynəlxalq
arenada etibarlı tərəfdaşa çevrilib. Eyni zamanda,
bu gün Bakı şəhəri yaradılmış
bütün infrastruktur imkanları baxımından mötəbər
beynəlxalq tədbirlərin müvəffəqiyyətlə
keçirilməsi, eləcə də ölkəyə gələn
bütün yüksək səviyyəli qonaqların qəbul
olunması üçün ən yaxşı məkanlardan
biri hesab olunur: "1994-cü ildə "Əsrin müqaviləsi"nə
imza atan, dünyada etibarlı neft-qaz ölkəsi kimi
tanınan Azərbaycan dördüncü sənaye
inqilabının baş verdiyi əsrdə özünün
energetika siyasətini uğurla "yaşıl" enerji,
"yaşıl" iqtisadiyyat siyasətinə transformasiya
edir. Xüsusilə Vətən müharibəsindən sonra Azərbaycan
"yaşıl" iqtisadiyyatın təşviqi və
"yaşıl" enerjinin istehsalı sahəsində bir
sıra vacib meqalayihələrə imza ataraq, dünyada enerji
təhlükəsizliyinin təmin edilməsində yaxından
iştirak edir. Bu baxımdan ölkədə neft və qazdan əlavə,
istehsal olunan alternativ enerjinin xaricə nəql olunması
istiqamətində dost dövlətlər mövcud əlaqələrin
daha da dərinləşməsinə böyük maraq
nümayiş etdirirlər".
Millət vəkilinin söylədiyinə görə,
2024-cü ildə baş tutacaq COP29-da da əsas məqsədimiz
yaşıl enerji növlərinin yaradılması və həmin
yaşıl enerjinin dünya bazarlarına nəqlinin
hazırda Azərbaycanın enerji siyasətində prioritet
olduğunu dünyaya nümayiş etdirmək olacaq: "Bu
işin təşkilində dövlətlər, qeyri-hökumət
təşkilatları, vətəndaş cəmiyyətləri,
beynəlxalq təşkilatlarla yanaşı, gənclərimiz,
könüllülərimiz də hərəkatın aktiv
üzvü olaraq öz töhfələrini əsirgəməyəcəklər,
bu günə qədər Azərbaycanda keçirilən
mötəbər və irimiqyaslı beynəlxalq tədbirlərin
yüksək səviyyədə təşkilində göstərdikləri
fədakarlığı, qəhrəmanlığı bu
platformada da ortaya qoyacaqlar".
Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və
sahibkarlıq komitəsinin sədri Tahir Mirkişili bildirib ki,
Bakının qlobal əhəmiyyətli tədbirlərə
ev sahibliyi etməsi ənənə halını alıb.
Dünyada liderlik nüfuzu güclənən ölkəmiz
beynəlxalq ictimaiyyətin gözündə təkcə neft
və qaz ölkəsi kimi deyil, həm də mötəbər
konfransların, yarışların keçirildiyi bir məkan
kimi canlanır. Son illər Azərbaycanın adının
xarici ölkə vətəndaşlarının səfər
etmək arzusunda olduğu "ilk 20-lik ölkə"
siyahısında yer alması da təsadüfi sayıla bilməz.
Bu mənada hesab edirəm ki, BMT-nin İqlim Dəyişikliyi
üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər
Konfransının 29-cu sessiyasının - COP29-un Bakıda
keçirilməsi ölkəmizin həm turizm, həm iqtisadi,
həm də siyasi əhəmiyyətini artıracaq.
Onun sözlərinə görə, ölkəmizə
qarşı bəzi xarici dairələrdə çirkin
kampaniyanın aparıldığı bir vaxtda əksər
dünya dövlətlərinin etimad göstərərək
Azərbaycanın belə bir mötəbər tədbirə
ev sahibliyinə namizədliyini dəstəkləməsi ciddi
diplomatik uğurdur: "Ölkəmiz Prezident İlham
Əliyevin rəhbərliyi ilə dünya miqyasında
xüsusi əhəmiyyətə malik ölkəyə
çevrilib. Azərbaycan müstəqil, prinsipial mövqe
ortaya qoyduğu, beynəlxalq hüquqa hörmət etdiyi
üçün dünya dövlətlərinin
etimadını qazanıb. Ölkəmizdə bir neçə
ay öncə uğurlu antiterror tədbirləri
aparıldı. Bəzi dairələr bundan narahat olsalar da,
amma dünyanın əksər ölkələri Azərbaycanı
dəstəklədi. Əgər bizim apardığımız
antiterror tədbirləri beynəlxalq hüquqa zidd olsaydı, əminliklə
demək olar ki, dünya ölkələri, xüsusilə də
Şərqi Avropadan olan dövlətlər belə bir mötəbər
sammitin Azərbaycanda keçirilməsi təşəbbüsünü
dəstəkləməzdilər. 2024-cü ildə Bakı
dünyanı narahat edən ekoloji və iqlim məsələlərinin
həll olunduğu qlobal mərkəzə çevriləcək.
Düşünürəm ki, BMT-nin İqlim Dəyişikliyi
üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər
Konfransının növbəti sammitində iqlim və ekoloji
çağırışların həllinə dair daha
effektli və sanballı təkliflər irəli sürüləcək,
layihələr hazırlanacaq. BMT-nin İqlim Dəyişmələri
üzrə Çərçivə Konvensiyasının
(UNFCCC) Tərəflər Konfransı 1995-ci ildən hər il
keçirilir. Məqsəd dünyada iqlim dəyişikliyi ilə
mübarizəni gücləndirməkdir. 195 ölkə, o
cümlədən, Azərbaycan bu razılaşmaya qoşulub.
Prezident İlham Əliyev dekabrın 6-da ADA Universitetində
keçirilən "Qarabağ: 30 ildən sonra evə
dönüş. Nailiyyətlər və çətinliklər"
Forumunda Azərbaycanın BMT-nin İqlim Dəyişmələri
üzrə Çərçivə Konvensiyasına Tərəf
Dövlətlərin 29-cu Konfransına (COP29) ev sahibliyi etməyə
hazır olduğunu, eyni zamanda, bunun sülh istiqamətində
növbəti mühüm addım ola biləcəyini
vurğuladı. Bildirdi ki, Azərbaycan COP29-un uğurunu təmin
etmək üçün hər kəslə əməkdaşlıq
çərçivəsində inklüziv şəkildə
işləyəcək. Azərbaycan iqlim dəyişikliklərinə
qarşı qlobal mübarizəni sistemli olaraq dəstəkləyir
və enerji səmərəliliyi ilə bağlı tədbirlər
görür".
COP29-un Azərbaycanda keçirilməsinin ölkədə
bir sıra siyasi dividendlər qazandıracağını deyən
deputat əlavə edib: "Belə bir mötəbər tədbirə
ev sahibliyi etmək böyük məsuliyyətdir. Biz bilirik
ki, iki həftə davam edəcək konfransda iştirak etmək
üçün 80 min civarında xarici vətəndaş
ölkəmizə səfər edəcək. Əminəm ki,
bu sammitdən sonra iştirakçıların Azərbaycanla
bağlı təəssüratları daha da yaxşı
olacaq. Onlar ölkəmizdəki inkişafı öz gözləri
ilə görəcəklər və Azərbaycanın
çox doğru yolda olduğunu, dövlətimizin ədalətli
inkişafa, insan haqlarına, yaşıl enerjiyə, necə
üstünlük verdiyini şəxsən görəcəklər".
"Azərbaycan Turizm Agentlikləri
Assosiasiyası" (ATAA) İctimai Birliyinin İdarə Heyətinin
sədrinin müşaviri Müzəffər Ağakərimov
deyib ki, dünyada turizm növləri arasında ekoloji turizm
ilk sıradadır. Azərbaycanda COP29-dan sonra bu istiqamətdə
mühüm işlər həyata keçiriləcək:
"İkinci yerdə çimərlik turizm dayanır. Azərbaycanın
bu sahədə böyük potensialı var. Həm
Abşeronda, həm də digər Xəzəryanı
regionlarda çimərlik turizmi üçün çox
işlər görülməlidir. Biz "Mavi bayraq" almaq
üçün təşəbbüslər göstərməliyik.
Türkiyə, Yunanıstan, Fransa və İspaniyada olan
çimərliklər "Mavi bayraq" alıb. Onlar təhlükəsizlik
və keyfiyyət göstəricilərinə cavab verir.
Üçüncü yerdə isə dağ xizək turizmi
dayanır. Azərbaycanda bu sahədə böyük
inkişaf var".
Sevinc QARAYEVA
525-ci qəzet.- 2024.- 27
yanvar,№ 16.- S.23.