Həsb-hal
Sənin ruhunla danışıram, Şahmar! Sən
tüstüyə həsəd aparardın ki, bu taydan
qalxıb, o taydan göyə bülənd olan
tüstümüzlə görüşür, dərdləşir.
Göydə bir yer tapıb Yerdən, yerdəkilərdən
qara-qorxusuz danışır. Ərşə
çıxan tüstülərimiz
bizdən daha azaddırlar. Sən indi bizi göydən
yaxşı görürsən. Göy üzü hələ
doludur tüstülərlə. Bu tüstülər
arasından yer baxırsan. Bu parça-parça olunmuş Vətəni
göydən bütöv görürsən. Tüstülərin
içində sərgərdansan, o yana, bu yana
dolaşırsan. Amma, biz elə həmən gündəyik. Hələ
də "Arazlanıb aramız", Qarabağ
düyünü elə bağlanıb ki, açılmır
ki, açılmır. Qarabağın qara baxtı ağarmır
ki, ağarmır. Hələ da soyadımız "ov"dur.
Sən bunları dönə-dönə demisən şeirlərində,
İndi ruhsan. Qəm yemə, hələ indən belə də
yüz illərə çatar sənin dediklərin.
Sənin türk dünyasını birləşdirmək
istəyin - müqəddəs istəkdir. Sən türk
dünyasını birləşdirmək istəyən
körpü-adamlardan birisən. Sən iynə-sap kimi idin.
Türküstan türkləri, Türkiyə türkləri,
uzaq Sibir, Altay türkləri ilə görüşür,
onları təzədən bir-birinə qovuşdurmaq istəyirdin.
Sən bilirdin ki, bu türk millətlərindən biri
özünü qurban verməlidir ki, o biriləri birləşsin.
Bütöv olsun, dünyaya göz dağı çəksin.
O millət biz ola bilərik, Şahmar! Amma hələ ki, Nuh
necə görmüşdüsə bizi, elə o cürük.
Hələ də şair olmayanlar cild-cild kitab
çıxarırlar. Şair olanlar susub, bir küncə
çəkiliblər...
Sənin şeirlərindəki Vətən
yanğısı səngiməyib. Yenə yanıqlı
şeirlər yazırıq, amma iş görmürük.
Şairi adamından çoxdur bu millətin. Amma sən əsl
şair idin. Səninlə bir neçə dəfə səfərdə,
görüşdə olmuşam. Şeir oxuduğunu
görmüşəm. Şeiri oxuyub qurtarandan sonra orda
yığışanları hara istəsən, apara bilərdin.
Hamı sənin arxanca gedərdi ta Xankəndinədək, Təbrizədək,
Dərbəndədək. Bu həsb-halı tüstü ilə
başladım. Bu tüstü sənin od tutub yanan şeirlərinin
tüstüsüdür. İndi özün də yanıb
tüstü olmusan. İllah da ki, başıbəlalı bir
millətin ocağından çıxan tüstü ola bu! Sən
o tüstüyə bürünmüş ruhsan, Şahmar!
Göydə ruhlar içində də seçilirsən bu
libasınla.
Kaş gün o gün olaydı, yer üzündə
acı tüstülər azalaydı, kəsiləydi. O gün
gələcək. İnşallah! Sən də o günü
görəcəksən, mən də! Yerdə də görməsəm,
gələrəm bir yerdə görərik, Şahmar! Susursan,
görürəm. Bu görkəmdə daha çox
oxşayırsan özümüzə. Elə hey susmuşuq.
Başımıza qapaz vurub, çörəyimizi əlimizdən
alıblar, susmuşuq. Dilimizi əcnəbi sözlərlə
doldurublar, susmuşuq. Sən Allah, üstündəki
tüstünü çırp, bir az aşağı en.
Bakının küçələrində dükan lövhələrinə
və reklamlara bax, gör bir şey başa düşürsənmi?
Biz baxıb görürük, susuruq. Gözümüzün
qabağında 1928-ci ildən üzü bəri doğma Ana
yurdumuzun parça-parça kəsilib erməniyə
verildiyini görmüşük, susmuşuq. Sonra da
unutmuşuq. Aləmə bildirməmişik. Buna görə bu
günə qalmışıq. Dərs olmayıb bizə.
Bütün dərsləri paxıllıq, namərdlik,
satqınlıq, mərdimazarlıq dərslərini
yaxşı bilirik. Tarix dərsini isə pis öyrənmişik.
Keçmişini tanımayan gələcəyə gedə
bilməz. İndi keçmişlə gələcəyi birləşdirəndi.
Bu keçiddən üzüağ çıxmalıyıq.
Bu yazı sənin ruhunla həsb-halımdır,
Şahmar! Sənin yadigar qoyduğun şeirlər dünya
durduqca bizimlə həmsöhbət olacaq. Sənin millətinin
gələcəkdə elə günləri olacaq ki, sən
sevinəcəksən. Ruh olanda nə olar ki, o gün sən də
dil açıb, bir şeir deyəcəksən.
Fikrət SADIQ