Payızın qızıl vaxtı

Esse

Yayı əməlli-başlı problemlərlə başa vurdum. Dərd-bəla, ağrı acı onsuz da xəbərsiz gəlir həyatımıza, düzdür, xırda-xuruş mesajlar verir, di gəl ki, insan övladı buna ciddi yanaşmır. Öz-özünə keçəcəyini düşünməklə ilk yanlışa imzasını atır. O da gedib güc toplayır, topunu, tüfəngini də götürüb gecənin birində hücum çəkir üstünə...

Yayın qonaq-qarası da çox olur axı, o da ola ürək dayandıran istilərdə həyətində növbənöv ağacları, bol suyu, rəngbərəng gül-çiçəklərilə havaya sərinlik qatan kənd. Elə mən də yay girəndən bilgisayarımın qapağını bağlayıb qoydum bir kənara. Başım ev, məişət qayğıları, əziz qonaqlarımla elə qarışdı ki, bir də gördüm payız kəsdirib qapının ağzını. Üstəlik, qəfil başlayan ağrılar da qısnadı məni divara. Divardan o yana da ki, yol nə gəzir!..

Özümə gələndə isə bağımızda gülöyşə nar qızarmış, heyva saralmışdı. Günəşin al şəfəqləri ağadayı və keçiməməsi üzüm salxımlarının iri, kəhraba kimi sapsarı gilələrində bərq vururdu. Arılar, quşlar da bir-birinə aman vermədən hərə öz ruzi payının dalınca uçurdu...

Şahtut da çoxdan solub, atlas kimi par-par yanan o yaşıl yarpaqlardan nişanə də qalmayıb, xəzəl olub kağız pul kimi səpələnib hər tərəfə...

Can ağrılarından danışırdım axı, sayəsində canını dişinə tutmaq havasına kökləndim. Ağrılarla oynamağı da, birlikdə yaşamağı, ağlayıb gülməyi də, qalib gəlməyin yollarını da öyrəndim. Hətta gecələr şairlərin sevgidən yazdığı vaxtlar mən ağrılarıma dəm tutmağı vərdişə çevirdim...

İçəridən baxanda çöldəki azadlıq həmişə gözəl görünüb, halbuki elə dünən sən özün də o azadlığın qoynunda rahat və xoşbəxtcəsinə xumarlanırdın. İndisə sağlamlığın bir zərbəyə uçub dağılan divarları arasında vurnuxursan. İndi çox şey sənin iradənə və intizamının gücünə bağlıdı bir az da, afrikalılar demiş, hörümçək torları birləşsələr, hətta şiri də tutarlar!..

...Üstümə aldığım mənəvi və fiziki yorğunluğu, canımda yığılan neqativ gücü atmaqdan ötrü psixoloqların söylədiyi, özümün də oxuyub bildiyim bir neçə mantra və ritualları etsəm də, nəticəsi olmadı. Özümün ruh halımı yüksəltməkçün söylədiyim "mən enerjiliyəm, mən ruhlanmışam, güclüyəm..." və s. söz və ifadələr sanki daşa dəyib geri qayıdırdı. O zaman qısa müddətli də olsa məkan dəyişdirmək, bir neçə gün özümlə baş-başa qalmaq qərarına gəldim. İlk fikrimdən keçən yer Şabran İstirahət Mərkəzi oldu. Həm də "Heç olmasa ildə bir dəfə təkbaşına səyahətə çıx", deyiminə sadiq qalaraq səfərə hazırlaşdım...

Bakıdan təxminən saat yarımlıq bir məsafədə yerləşən bu istirahət mərkəzi Şabran rayonunun qədim Pirəbədil kəndi meşəlik ərazisində müasir üslübda tikilmiş kiçik şəhərcikdir. Havası şəhərdən bir neçə dərəcə aşağı, sərin və olduqca təmizdir. Nəfəs aldıqca ciyərlərimin sonuncu alveolalarına qədər açılıb, havanı acgözlüklə özünə çəkdiyini hiss edirəm. Ərazi hər tərəfdən iyirmi dörd saat ciddi qoruma altındadır. Otelin qarşısında xüsusi geyimli işçilər qonağı qarşılayıb ona qeydiyyatdan keçməkdə və rezerv edilmiş kotecə yerləşməyə yardım edir.

Otelə daxil olandan adamı xoş ətir və ona uyğun həzin musiqi müşayiət edir. Bunlar artıq çoxdan Şabran istirahət mərkəzinin atributuna çevrilib. Bir anda səliqə-sahman, rahatlıq və dinclik adamı öz sehrinə salır. Qeydiyyatdan keçib otel əməkdaşının müşayətilə qalacağım kotecə yollanıram. Otağa daxil olanda yenə sevimli qoxu burnuma dolur...

Payız burada da özünün qızıl vaxtını yaşayır, xəzəllər xalı kimi döşənib çəmənin üstə, ayağını basmağa heyfin gəlir, bir daha əmin olursan ki, təbiət ən böyük rəssamdır. Onun təbii fırçası ilə dağlara, bağlara yeni nəfəs gəlir, hər fəslin öz bənzərsiz tablolarını yaradır...

Bağın dərinliyində qoyulmuş dəmir yelləncək də xəyalların yelləncəyidi sanki, axı insan qəlbinin də fəsilləri var, orada günəş, ay, səma və möcüzələr yatır... Kim ki, kainatın möcüzələrini kəşf edir, bir gün öz möcüzələrini də tapacaq. Təbiətin də, dünyanın da özünə məxsus ritmi, ahəngi var, bu qızıl ortadan uzaqlaşmaq olmaz, insan bu ritmlə mütləq uzlaşmalıdır, ritmdən çıxmaq heç birinə fayda verməz...

Sabah artıq istirahət vaxtım bitir və mən geri dönməliyəm. Mirzə Cəlil yazırdı ki, sözdən böyük yadigar yoxdur. Zira mal-mülk tələf olub gedir, söz qalır. Söz isə iki hissədən ibarətdir, bir yarısı deyənin, bir yarısı da dinləyənin.

Yazıya son nöqtəni qoyub pəncərin açıram, hava soyuyub, düşünürəm: Bir də bu payızdan olmayacaq ta...

Şahnaz ŞAHİN

525-ci qəzet .- 2025.- 13 noyabr(№206).-S.11.