Mənim tanıdığım Əlövsət Bəşirli

Qələm arxadaşım (yaş fərqimiz çox olsa da, dostuq) Əlövsət Bəşirlini 20 ildən çoxdur tanıyıram. Bu illər ərzində tez-tez görüşmüşük. Çünki bir-birimizi tanıyandan isinişmişik. Xarakterimizdə oxşarlıq olduğuna görədir, yəqin.

O, gənc yaşlarından tanıdığım, bilinən və görünən jurnalist, publisist, araşdırmaçı Aynur Bəşirlinin və dövlət görəvlisi Səməd Bəşirlinin atası, jurnalist İradə Vəkilovanın həyat yoldaşıdır...

Qəribə adamdır və onun bu qəribəliklərinin bir qismini yazıda qeyd edəcəyəm.

Ordan başlayaq ki, Əlövsət müəllim iki dəfə yubiley keçirir. Niyə? Çünki yaş kağızında anadan olduğu il 1939-u göstərir, əslində isə 1938-də anadan olub.

Əlövsət Bəşirli gözəl publisist, maraqlı yazıçıdır. Özü də həyat həqiqətlərini qələmə almağa üstünlük verir. Özü salyanlı olsa da, təhkiyəsi ümumazərbaycanlıdır. O, yaxşı həmsöhbət olmaqla yanaşı, dostcanlıdır, səxavətlidir. Bunu niyə dedim? İndi həyatda olmayan (Allah hamısına qəni-qəni rəhmət eləsin) Nahid Hacızadənin, İlyas Tapdığın, Oqtay Rzanın, Əlibala Hacızadənin ad günlərini xüsusi qeyd edərdi, hədiyyələrini də verərdi: "Bu, sənin qonaqlığın, bu da hədiyyən!" deyərdi.

Hər yeni il qabağı bizi başına yığar, bayramımızı qutlayardı. Keçmiş zamanda danışmağımın səbəbini özünüz biləcəksiniz.

Mən bu yazını əvvəllər də yaza bilərdim, sonra da. Amma indi əsl məqamıdır. Əlövsət Bəşirli bir müddətdir ki, xəstədir, hərəkətləri məhdud olduğuna görə çölə çıxmır. Hərdən zəngləşəndə gülə-gülə belə deyir: "Hüseynbəyli, düzdür, Namiqin yanına (Zeytunluqdakı "Göy-Göl" restoranını işlədəni nəzərdə tutur) gedə bilmirik, amma onu bura (yəni evə) gətirmək imkanı var". Təsadüfən yol keçəndə ona baş çəkdinsə, buraxmaz. "Kişi qapısına gəlmisən e, hara gedirsən!" Belə insandır Əlövsət müəllim. Az qala hər gün zəngləşirik, hal-əhval tuturuq.

Əlövsət Bəşirlinin həyat dosyesi zəngindir. O, vəzifəyə pillə-pillə, ierarxiyaya uyğun qalxıb. Qəribədir ki, orta məktəbə doqquz yaşında gedib, amma oranı qızıl medalla qurtarıb, ADU-nun jurnalistika fakültəsinə daxil olub, oranı da fərqlənmə diplomu ilə bitirib. Rayon qəzetlərində, radioda, televiziyada işləyib. Mədəniyyət Nazirliyinin nəşri olan "Mədəni maarif" dərgisində, Cəlilabad rayonunda çıxan "Taxılçı" (sonralar "Yeni gün") qəzetində baş redaktor işləyib, rayon Partiya Komitəsinin ikinci katibi, nəhayət MTN-nin nəşriyyat şöbəsinin müdiri olub. Polkovnikdir.

"Taxılçı"nın baş redaktoru olarkən rayonda tənqid etmədiyi məmur qalmayıb. "Dəryaz" rubrikası altında rüşvətxorları biçib töküb. Bu cəsarətinə görə o zamankı SSRİ Jurnalistlər İttifaqının xüsusi mükafatını alıb. Əlövsət Bəşirlinin mükafatları bununla bitmir. O, dəfələrlə fəxri mükafatlara, medallara layiq görülüb. Azərbaycan Yazıçılar Bilriyi də onu bir neçə dəfə fəxri diplomlarla təltif edib. Amma əsas mükafatı övladlarıdır.

Əlövsət müəllim keçdiyi həyat yolu ilə fəxr edir. İki hadisəni isə kövrələrək xatırlayır: Səmədin heç 16 yaşı yox idi, Türkiyəyə oxumağa getdi, yaş kağızı ilə. Onunla gedənlərdən həm yaşına görə, həm də boyuna görə çox balacaydı. İndi, maşallah, özün görmüsən də... Təyyarə göyə qalxanda İradəylə (həyat yoldaşını nəzərdə tutur) kövrəldik. Birdən müdrik bir adamın nəsihətini xatırladım: "Əlövsət, şükran ol! Oğluna heç nə olmaz. Allah səni bir dəfə sınağa çəkib, övladını əlindən alıb. Burax getsin. Böyük vəzifə adamı olacaq!" Toxdadım. Və o müdrik kişinin dediyi kimi də oldu!

Əlövsət müəllim bu sözləri əsl polkovnik kimi deyir: zabitəli və hökmlü, əllərini də yumruq kimi düyünləyir.

İkinci kövrək məqam anası ilə bağlıdır. "Partiya komitəsində ikinci katib işləyirdim. Bir dəfə işdən evə gələndə gördüm anam ağlayır. Səbəbini soruşdum, dedi ki, iş yoldaşların gəlmişdilər, səndən çox razılıq etdilər "Nə yaxşı belə oğul böyütmüsən, hamımıza əl tutur, qayğımıza qalır, - dedilər".

O, rayon qəzetində baş redaktor olanda, Partiya Komitəsində İkinci katib işləyəndə qonaq-qarası bol olub. Özü də ən çox Bakıdan gedən qələm adamları. Bunu indi həyatda olanlar da, olmayanlar da tez-tez etiraf edirlər, ediblər.

Əlövsət müəllim övladları ilə, dostları ilə həmişə fəxr edib, onlar haqqında ürək dolusu danışıb, danışır da. Amma rəhmətlik anası Zinyətlə daha çox fəxr edir. "Atam müharibədə qaldı, qara kağızı gəldi. Anam o zaman çox cavan idi, bir üzü qız, bir üzü gəlin. Ərləri müharibədə qalan qadınların əksəriyyəti yenidən ailə qurdu. Mənim anamdan başqa. "Mənim ərim budur" deyə məni göstərirdi.

Əlövsət Bəşirli haqqında çox yazmaq olar. Məncə, ən yaxşı məqaləni qızı, həmkarım Aynur Bəşirli yazıb. "Mən atamı necə sevdim" məqaləsində o, qocaman yazıçımızın portretini dəqiqliklə cıza bilib. Bir dəfə Xalq yazıçısı Anara "Atanızdan niyə çox yazırsınız?" sualına ustadımız belə cavab verib: "Çünki onu məndən yaxşı tanıyan yoxdur".

Mən yazıçı-publisist arxadaşımın bir neçə maraqlı əsərlini xatırlayıram, öz keçmişilə bağlı yazdığı "Ömür yolu" xatirə-povestinin isə redaktoru olmuşam. "Ulduz"un baş redaktoru olanda bir neçə hekayəsini, o cümlədən də "Zirvədən zülmətə" povestini jurnalımızda çap etmişik.

Özü də yorulmaq bilmədən yazır. Hətta bu xəstə vaxtında belə yazı-pozudan, mütaliədən qalmır.

Son illərdə "Azərbaycan", "Ulduz", "Yada düşdü" jurnallarında, "Ədəbiyyat qəzeti"ndə, "Kaspi", "Ədalət" və "525-ci qəzet"də povest, hekayə, esse, publisistik məqalə və xatirələri ("Adamsız adam", "İblis xisləti", "İnsan kimi", "Qürub çağı", "Üfüqdə qaralan dağlar", "İnam", "Yalqız", "Gecə yarısı döyülən qapılar", "Kürün sahilləri, ömrün dolayları") çap olunub. "Qəsd" romanı onun ən irihəcmli əsəridir.

Mən 86 (87) yaşını keçmiş qocaman yazıçımıza Tanrıdan şəfa diləyir, tezliklə sıramıza qayıtmağını arzulayıram...

Oktyabr, 2025

Elçin HÜSEYNBƏYLİ

525-ci qəzet .- 2025.- 25 oktyabr (№195).- S.19.