Milli mədəniyyətimizdə tarixi hadisə – “Dünya ədəbiyyatı kitabxanası”

Azərbaycan Respublikası Prezidenti cənab İlham Əliyevin sərəncamı ilə nəşr olunan “Dünya ədəbiyyatı kitabxanası” seriyası böyük milli əhəmiyyəti olan layihədir. Klassik və müasir dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrinin, Nobel mükafatına layiq görülmüş müəlliflərin əsərlərinin, dünya ədəbiyyatı üzrə antologiyaların daxil olduğu bu seriyanın tərcüməsi (özü də xüsusi qeyd etmək istərdim ki, orijinaldan tərcüməsi) və nəşri ədəbi-mədəni həyatımızda, bütövlükdə milli inkişafımızda mühüm hadisə olacaq. Seriyanın nəşri Azərbaycan tərcüməçilik məktəbinin, redaktorluq və korrektorluq peşəsinin də yeni mərhələyə qalxmasına təkan verəcək. Dünya ədəbiyyatının ən parlaq və müasir ədəbi düşüncəni ifadə edən nümunələrinin Azərbaycan dilində ilk dəfə orijinaldan tərcüməsi və nəşrinin ədəbi fikrimizə, mədəniyyətimizə müsbət təsiri ilə yanaşı, ədəbi dilimizin təkamülündə də böyük rol oynayacağı şübhəsizdir. Digər bir amil də, dövlət rəhbərimizin milli təəssübkeşlikdən doğan sərəncamı sayəsində tərcüməçilərimizin, redaktorların, korrektorların əməyinin mənəvi və həm də maddi cəhətdən qiymətləndirilməsidir.

Bir çox dillərdən bədii əsərlərin orijinaldan tərcüməsini nəzərdə tutan bu layihənin yaradıcılıq işləri Şərqi və Qərbi Avropa dillərinin tədris olunduğu Bakı Slavyan Universitetinə həvalə olunub. Kitabların tərtibatını, tərcüməsini, redaktə və korrekturanı əhatə edən bu yaradıcılıq işlərinin icrası üçün universitetimizin mütəxəssisləri, eləcə də respublikamızın bir çox yaradıcı adamları – tərcüməçilər, redaktorlar, korrektorlar cəlb olunmuşdur. Bu vaxta qədər 150 cild kitaba daxil olacaq əsərlərin siyahısı hazırlanmış, tərtibat işləri aparılmışdır. Artıq 30-dan çox kitab ilk dəfə, böyük əksəriyyəti orijinaldan tərcümə edilərək universitetimizdəki işçi qrupuna təhvil verilmişdir. Hazırda işçi qrupu, yəni redaktorlar, korrektorlar bu tərcümələr üzərində işləyir. Qəbul edilmiş, təkrar edirəm, qəbul edilmiş və çapa hazır bilinmiş, yalnız bundan sonra (!) “Şərq – Qərb” nəşriyyatına çap üçün göndərilmiş kitabların qonorarı tərcüməçilərə, redaktorlara və korrektorlara ödənilmişdir. Hazırda 12 kitab çap olunmuş və oxucular tərəfindən müsbət qarşılanmışdır. Bu kitablar universitetimizdə və Bakı kitab klubunda təqdimat zamanı, eləcə də mətbuatda yüksək qiymətləndirilmişdir. Digər kitablar üzərində isə hal-hazırda yaradıcı iş gedir. Redaktorla tərcüməçilərin son dəqiqləşdirmə və tamamlama işləri hələ başa çatmayıb. Bu tərcümələr tələblərə cavab verən əsərlər kimi qəbul edilib nəşrə təhvil verildikdən sonra qonorar haqda danışmaq mümkündür. Yoxsa, gəlin, “Bəxtiyar” filmindəki kimi çalıb qurtarmamış “pulumu verin!” qışqıran kontrabasçıya bənzəməyək. Prosesin real və obyektiv, şəffaf və aşkar mexanizmi bundan ibarətdir. Buna görə də “Yeni Müsavat” qəzetinin 10 dekabr 2009-cu il sayında bu layihə ilə bağlı dərc olunmuş yazıdakı fikirlər təəccüb və təəssüf doğurur. Şablon olaraq “adının açıqlanmasını istəməyən mənbə”nin (kontrabasçının – ?) və qəzetin redaksiyasının nəzərinə çatdırıram ki, hətta biz bəzi tərcüməçilərin, yazıçıların ədəbi mühitdə tanınan imzasını, yaradıcılıq təcrübəsini nəzərə alaraq, onların orijinaldan olmayan və hətta nə vaxtsa çap olunmuş tərcümələrini də qəbul etmişik. Hazırda bu kitablar üzərində mərhələ-mərhələ redaktə işi gedir. Bəzi kitablar ya qəbul edilməyib, ya da hələ çapa tam hazır deyil və qonorarları kitablar nəşrə qəbul edildikdə veriləcək. Bir daha bildirmək istərdim ki, seriya üzərində ciddi iş gedir. Proses bütün mərhələləri ilə davam etməkdədir. Milli mədəniyyətimizdə tarixi hadisə olacaq bu nəcib layihəyə, böyük bir kollektivin fədakar əməyinə qısqanclıqla kölgə salmağa çalışan yazılar isə ancaq təəssüf doğurur.

Asif Hacıyev Filologiya elmləri doktoru, professor

Asif Hacıyev

525-ci qəzet.- 2009.- 11 dekabr.- S.7.