"Tanımaq istəyən
məni bir yazımla da tanıyar"
HİCRAN HÜSEYNOVA: "SÖZ KİMƏSƏ, NƏYƏSƏ
HESABLANIB YAZILMAMALIDIR"
Hüseynova Hicran Vaqif
qızı - Füzuli rayonunda doğulub, Bakı Dövlət
Universitetinin jurnalistika fakültəsini bitirib. 2004-cü ildə
"Yaşıl eskiz" adlı kitabı çap edilib. Onun
şeirlərindəki çəhrayı rəng ümidin,
sevincin rəngi kimi oxucu qəlbini oxşayır. Maraqlı
hekayələri və pritçaları isə əsl həyat
həqiqətlərini ortaya qoyur. Hicran on ildir ki,
"Ulduz" ədəbi-bədii jurnalında publisistika
şöbəsinə rəhbərlik edir.
- Hicran, indiyədək qələm
sahibləri ilə çöx müsahibələr
aparmısan, özün də az-çox müsahib olmusan. Bilirəm
ki, xaraktercə özünü göstərməyə meylli
deyilsən. Amma hərdən adam danışmaq, fikirlərini
bölüşmək, yüngülləşmək istəyir.
Sən necə düşünürsən?
- O doğrudur ki, özümü
göstərməyə meylli deyiləm, bəlkə bu gün
ədəbi ictimaiyyətdə az tanınmağımın da
səbəbi məhz bundadır. Ancaq, necə deyərlər,
sinəm dolu olsa da, hər sözü, söhbəti
danışan deyiləm. Səbəb insanlara az etibar etməyimdir.
Həmişə adamları müəyyən məsafədə
saxlamağa çalışıram və çox vaxt buna
nail oluram, hətta ünsiyyətə dəhşətli dərəcədə
ac olduğum vaxtlarda belə, bu xüsusiyyətimə sadiqəm.
Bunu bədii üslubumda da görmək olar.
- Zaman sürətlə ötüb
keçir. Bəzən adam yüz sözdən birinə cavab vermək istəmir, xüsusilə imanlı adamlar, belə desək, kiminləsə deyişməyə
vaxt ayırmırlar. İstər həyatda, istərsə də ədəbi aləmdə boz rəngin çox vaxt baş alıb getdiyi mühitimizdə Hicranın çəhrayı
nəğmələrinin rəngi dəyişmir ki?
- Çəhrayı nəğmələrin
rəngi yox, çaları dəyişir müəyyən
situasiyalarda. Onu da doğru qeyd etdin ki, xüsusən Allahı
sevən adamlar hər söylənənin arxasınca getmir. Çünki
onlar Allahın ən böyük hakim olduğunu yaxşı
bilirlər. Mən də bilirəm, sən də bilirsən, dəfələrlə
şahidi olmuşuq belə halların. Yaradan gec-tez hər
şeyi öz yerinə qoyur. İnsan səbr etməyi öyrənməlidir.
Hər söylənilənin arxasınca getmək, buna vaxt
ayırmaq, düşüncə sərf etmək ciddi
adamın işi deyil, düşünürəm. Ziddiyyətlər
isə həmişə var, dünya durduqca da olacaq. Bir
maraqlı atalar sözündə deyildiyi kimi, dünyada
düz minarədir, onun da içi əyridir. Bu baxımdan,
çox şey gözləməyə dəyməz
dünyadan. Bir halda ki, fanidir. İnsan elə öz daxili mənini
qoruya, yaşada bilsə, böyük qələbədir bu
qarmaqarışıqlıqda. - Maraqlıdır, bu qədər
"vətənpərvərlər" arasında sənin
özündə və sözündə
yaşatdığın Vətən anlayışı necədir?
- Mənimçün vətən
anlayışı bir az başqa cürdür; pafoslu-pafossuz vətənpərvər
deyiləm. Bir sözlə ifadə etsəm, kosmopolitəm. Nə
edim ki, mən daha geniş miqyasda, daha real düşünməyə
çalışıram. Bu fikirlərimi də qısa şəkildə
ifadə edəcəm: dünya bizim evimizdir, o da müvəqqəti.
- Amma pafosla və xorla oxuyan bu "vətənpərvərlər"
layiq olmadıqları halda çox vaxt istədiklərinə
çata bilirlər. Hər şeyi görə-görə, sən,
qəhrəmanlarından biri kimi, ayrıca öz
"solo"nu oxumaqdan bezmirsənmi?
- Qoy yalançı vətənpərvərlər
nəyə istəyirlərsə, nail olsunlar. Mən, sənin
dediyin kimi, "solo"mu öz səsimdə, özüməməxsus
tərzdə oxuyacam.
- Yazı adamı, özü də
qadın yazar olmaq xeyli çətindir. Daim axtarışda
olmaq, gərginlik, yazmaq ehtirası, bir yandan da başqa
qayğılar. Hələ üstəlik səni kimsə
anlamayanda...
- Bilmirəm bu, taledir, ya nədirsə,
hər halda, kədəri sevincindən çoxdur. Ancaq elə
bu kədərin özü də nəyəsə xidmət
edir. Bütün səbəblərin sonunda bir nəticə
durduğu kimi, hər nəticə də yeni bir səbəb
doğurur. Deyəsən, filosofluq etdim. O ki qaldı ətrafındakıların
səni anlamamağına, bu halda günahı, nöqsanı
yenə özümdə axtarıram. Hər bir halda mən
öz "mən"imi başa salmalı, anlatmalı, qəbul
etdirməliyəm, mütləq! Başqa variant yoxdur. Heç
bir vəchlə anlamaq istəməyənlərsə mənimçün
yoxdur.
- İstiqanlı, başqalarına əl
uzatmağa çalışansan. Bəs özün həyatda
və ədəbiyyatda başqalarından nə dərəcədə
qayğı hiss eləmisən?
- Çox az, barmaqla sayılacaq dərəcədə
az. Ədəbi uğurlarımda, publisist kimi yetişməyimdə
Ələkbər Salahzadə ciddi rol oynayıb. Onun hər dəfə
yazımı oxuduğu zaman gülümsəyib, bircə kəlmə
"çox yaxşı!" deməsi mənimçün ən
böyük təltifə bərabər olub. Dövlət tərəfindənsə
Gənclər və İdman Nazirliyinin dəstəyini
görmüşəm.
- Bilirəm ki, sözün
düzünü üzə deyənsən. Bu sənə
mane olmur? - Əlbəttə, olur. Buna
baxmayaraq, xarakterimə sadiqəm və çox vaxt belə
hallarda özümdən razı qalıram. Bir xatirə
danışım: Rəhmətlik Qulu Xəlilov jurnalistika
fakültəsində bizə "Əkinçi" qəzetinin
nəşri tarixindən dərs keçirdi. Dərs
zamanı, necə oldusa, heç kimin ona qulaq
asmadığını görən Qulu müəllim
üzünü auditoriyaya tutub, nifrətlə "eşşəklər!"
deyə qışqırdı. Otağa su ələndi
sanki, hamı səsini kəsib döyükə-döyükə
müəllimə baxdı. Mənsə həmin dəqiqə
qalxıb etirazımı bildirdim: "Nə haqla bizi təhqir
edirsiz? Yoxsa istəyirsiz sabah müstəqil
olacaq şəxsiyyətlərdə mütilik, ələbaxımlılıq
tərbiyə edəsiz?" Rəhmətlik həmin dəqiqə
üzr istədi, özü də təkcə məndən:
"Üzr istəyirəm, qızım!" Həmin
hadisədən sonra o, mənə çox hörmətlə
yanaşırdı. Az qala hər kəlməyə
münasibətimi soruşurdu. Vəfatına az
qalmış, xəstəxanaya ona baş çəkməyə
gedəndə də üzünü mənə tutub, "məni
bağışla",
- dedi. Allah ona rəhmət eləsin.
Demək istəyirəm ki, mən ölsəm də,
qalsam da, sözümü deməyi bacarıram. Bəzən bu xasiyyətim mənə mane olur, yolumu
kəsir. Ancaq yolum haqq yoludur, buna əminəm.
Haqq isə əvvəl-axır öz yerini
tapır.
- Yeni kitabını nə
vaxt təqdim edəcəksən? - Allah bilir. Hələ bu
haqda fikirləşmirəm. Məni tanımaq istəyən elə
bir kitabımla, hətta bir yazımla da tanıya bilir. Çinar
bir yarpağından da tanınır. Qoy məni 10 nəfər
tanısın, amma dərindən, layiq olduğum kimi
tanısın. Təvazökarlığı qeyri-səmimilik
sayıram. Mənim yazılarım da, hesab edirəm ki,
kütləvi oxu üçün deyil. Və
düşünürəm ki, söz kiməsə, nəyəsə
hesablanıb yazılmamalıdır.
Mina RƏŞİD