Şair ocağının
alim övladı
Şair
övladının alim, alim övladının şair
olması təbiidir.Yaradıcılığın
qarşı-qarşıya dayanan və əslində bir-birini
mükəmməl şəkildə tamamlayan bu iki sahəsi
Allahın insana verdiyi qeyri-adiliklərdəndir.
Azərbaycanın bu qeyri-adi
ailələrindən biri də böyük şairimiz, ədəbi
dilimizə xalq nəfəsini gətirənlərdən biri və
bir də ədəbiyyat tariximizə böyük Səməd
Vurğunun mənəvi qardaşı, etibarlı sənət
dostu kimi daxil olmuş gözəl insan, mərhum xalq
şairimiz Osman Sarıvəllinin ailəsidir.
Allah sənətkarların
hamısına xoşbəxt ailə qismət eləməyib. Osman
Sarıvəllinin ailə xoşbəxtliyinin isbatı onun
üç övladıdır. Həyatda
yaradıcılıq, ictimai mövqe, ləyaqət, şərəf,
namus çox mühüm göstəricilərdir. Fəqət
bu göstəricilərin sənədi, pasportu övladdır.
Bu sənəd insan həyatının, zəhmətinin,
mücadiləsinin göstəricisidir. Osman Sarıvəllinin
keşməkeşli rejim dövrü həyatında göz bəbəyi
kimi qoruduğu üç övlad - üç türk
kişisi yalnız onun deyil, Qazax mahalının deyil,
bütün Azərbaycanın şərəfli, ləyaqətli
övladlarıdır.
Qismət elə gətirib
ki, mən Moskvada tanış olduğum rəhmətlik Rafiq
müəllimlə - Osman kişinin böyük oğlu ilə
dəfələrlə görüşmüş,
Yazıçılar Birliyinin Moskvadakı restoranında,
kafesində dəfələrlə oturub çox səmimi
söhbətlər etmişik. Gənc ikən həlak olan
istedadlı ədəbiyyatşünas, yazıçı
Samir Tağızadənin də iştirak etdiyi xudmani məclislərdə
söhbət ədəbiyyatımızdan, mənəviyyatımızdan,
Azərbaycanımızdan, gələcəyimizdən,
keçmişimizdən, elmimizdən, problemlərimizdən, vəzifələrimizdən
gedərdi. Mən ixtisasca filosof olan və Moskvanın elmi mərkəzlərində
böyük hörmət sahibi olan Rafiq müəllimin
ziyalılığına, elminə, sadəliyinə, səmimiyyətinə
heyran qalmışdım. Moskva mühitində
tanıdığım və heyran qaldığım iki
ziyalını heç vaxt unuda bilmirəm. Onlardan biri Rafiq
müəllim, o birisi də riyaziyyatçı alim Rauf
Hüseynovdur. Bu insanlarda həm təcrübədən, həm
dərinlərdən, həm də şübhəsiz ki, vətəndaşlıq
yanğısından gələn qeyri-adi yaxınlaşma tərzi,
dəyərləndirmə üslubu, uzaqgörənlik məni
heyran etmişdi.
O vaxtlar Moskvada yetişən
Azərbaycan elm məktəbinin nümayəndələri - Fərhad
Hüseynov, Hamlet İsaxanlı, mərhum Aydın Məmmədov,
Asif Hacıyev, Aqil Hacıyev, Cəlil Nağıyev, Raqib
müəllim, Samir Tağızadə... mənimlə eyni
fikirdə idilər.
Moskvada yaşayıb yaradan
görkəmli yazıçımız Çingiz Hüseynov
Rafiq müəllimin elmi və şəxsiyyəti haqqında
yüksək fikirdə idi.
Bu gün haqqında
danışmaq istədiyim və onu 70 yaşı münasibətilə
təbrik etmək məqsədiylə bu kiçik
yazını yazdığım fəlsəfə elmləri
doktoru, professor Babək Qurbanov Osman Sarıvəlli
ocağının və bütün Türk
Dünyasının ləyaqətli övladlarından biridir. Tale
elə gətirib ki, Bakıda ali təhsil alan və Moskvada
yüksək elmi dərəcəsini alan Babək Qurbanov həyatını
və yaradıcılığını Türkiyə ilə
bağlamış, uzun illər Ərzurum Atatürk
universitetində və hazırda Qaziantep universitetində musiqi
sənət tarixi və estetikadan dərs verməyə, elmi əsərlər
yazmağa istiqamətlənmişdir.
Mən Türkiyə
universitetində dərs deyən ilklərdənəm. Hal-hazırda
da Türkiyədə İstanbul Yedditəpə Universitetində
dərs deyirəm. Və Türkiyədə dərs deyən
alimlərin də böyük əksəriyyətini
yaxından tanıyıram. Doğrusunu deyim ki, Türkiyədə
işləyib Azərbaycanı unudanları da, Türkiyənin
hər işinə naşı-naşı baş
qoşanları da, hörmətliləri də, hörmətsizləri
də yaxşı tanıyıram.
Tam səmimiyyətlə
deyirəm ki, alim ləyaqətini vətəndaş qeyrətini,
qardaşlıq cizgisini gözəl bilən, elmi,
davranışı, əsərləri, təcrübəsi ilə
ad-san qazanan müəllimlər içində Babək
Qurbanovun adını xüsusilə qeyd etməyi özümə
borc bilirəm. Türkiyəni Hakkaridən Ədirnəyə,
Trabzondan Qaziantepə qədər az qala şəhər-şəhər
gəzmişəm, elm-sənət, ictimai-mədəni tədbirlərdə
olmuşam. Və açıq deyim ki, bu ölkənin
vurğunuyam. Vətənpərvərliyinə, vətəndaşlığına,
mədəniyyətinə, insanpərvərliyinə heyran olduğum
və doğma Azərbaycandan əsla ayırmadığı
Türkiyədə də təmiz adla, elmi ləyaqətlə
yaşamaq, işləmək o qədər də asan iş
deyil. Mən sevinirəm və fəxr edirəm ki, Babək
Qurbanov kimi hörmət qazanan Fərhad Hüseynov, Azər Kərimov,
Abbas bəy, Novruz bəy, Məzahir Avşar, Teymur bəy, Nərgiz
İbadullayeva, Qeybulla Qeybullayev, İlqar müəllim, Fikrət
Hacıyev, İlqar bəy, Naibə Hacıyeva, Ələddin Əliyev,
Xaliq Hüseynov, Tamella xanım yalnız Türkiyə elmi və
tədrisi üçün deyil, Türkiyədən uzaqlarda
da məşhurdur.
Babək Qurbanovun
Bakıda, Moskvada, Türkiyədə çap olunmuş
"Musiqi ilə ədəbiyyatın qarşılıqlı
əlaqələri", "Estetik aləmə səyahət",
"Azərbaycan ədəbiyyat və incəsənətinin
ideya-estetik problemləri", "Kütləvi mədəniyyət
və Qərb sovetologiyası", "Azərbaycan musiqi mədəniyyəti
və xarici mətbuat", "Proqramlı musiqinin estetik
prinsipləri", "Musiqi ilə estetik tərbiyənin
problemləri", "Bədii-estetik tərbiyənin bəzi
problemləri", "Sənətin ictimai fəallığı",
"Mənəvi saflıq dünyası", "Ev
teatrı, televiziya oyunu", "Musiqinin bədii-estetik məsələləri",
"XIX-XX əsrin əvvəllərində Azərbaycan sənəti"
(Tükriyə türkcəsinə tərcümə),
"Musiqinin bəzi bədii-estetik məsələləri",
"Bəstə məcmuəsi" və s. 30-a yaxın
kitabı rus, Azərbaycan və türk dillərində
Moskvada, Bakıda, Ankarada, Ərzurumda çap olunub. Müəllifin
yüzdən yuxarı məqaləsi, ön sözü də
türk musiqisinin nəzəri və təcrübi məsələlərinə,
fəlsəfə, estetika problemlərinə həsr olunub.
Bu kitab və məqalələrin
nəzəri əhəmiyyətini və praktik dəyərini
qiymətləndirməmək olmaz. Onlarca müəllifin -
araşdırıcının Babək Qurbanova istinad etməsi
heç də təsadüfi deyil.
Nə qədər
doğma, qardaş olsa da, xaric xaricdir. Və xaricdə
çalışan hər kəs yalnız özünü
deyil, mənsub olduğu xalqı təmsil edir. Mən əminəm
ki, Babək müəllimi tanıyan, hər kəs Azərbaycan
haqqında ən yüksək fikirdə olub. Alim
üçün, müəllim üçün bundan xoşbəxt
nə ola bilər ki?..
Mən buna da inanıram
ki, Babəkdən razı olanlar içərisində Osman
Sarıvəllinin və Rafiq Qurbanovun ruhu da var.
Ruhlar da həyatdakı
insanlar kimi bədbəxt və xoşbəxtdirlər. Buna da
inanıram ki, Babək müəllimin əzizlərinin ruhu
qutlu ruhlardır. Allah onlara rəhmət eləsin, Babək
müəllimə də sağlıq-salamatlıq versin.
70 yaş
ahıllığın gəncliyidir. Qələm dostu və həmkarı
kimi mən də Babək müəllimə cansağlığı,
səadət və yeni-yeni yaradıcılıq
uğurları arzulayıram!
Ot kökü üstə
bitər.
Böyük şair
atanın böyük alim oğlunun əsərləri, fəaliyyəti
ilə bizləri hələ çox sevindirəcəyinə
inanıram.
Tanrı Sizi qorusun, Babək müəllim!
Kamil VƏLİ