Nə etmək istəyirsiniz?
Srağagün Türkiyənin “Hürriyət” qəzetinin 1-ci səhifəsinə bir xəbər qoymuşdular. Xəbərin başlığı belə idi: “Oradakı bayraq dalğalanır”. Xəbərdə deyilirdi ki, Azərbaycan xatirə abidəsinin yanındakı türk bayraqlarını endirsə də İngiltərədə şəhid düşmüş türk pilotlarının məzarları üzərindəki türk bayraqları hələ də dalğalanır.
“Hürriyət” qəzeti Türkiyədə ən çox satılan qəzetdir. Çox satılmasına baxmayaraq zaman-zaman məsuliyyətsiz davranışlarından əl çəkmir. Xüsusilə “Hürriyət” qəzetinin köşə yazarları Məhmət Əli Brand və Haluk Uluengin kimilər istədikləri şəkildə erməni dostluğundan, qardaşlığından yaza bilirlər.
Onlar yaza bilərlər. Buna bir sözümüz yoxdur. Amma söhbət Azərbaycan-Türkiyə qardaşlığından düşəndə bu qardaşlığın gerçək olmadığını söyləyirlər.
Təəssüf ki, Azərbaycanda da bu cür yazılara rast gəlmək mümkündür. Bu məsələ ətrafında uzun-uzadı düşündüm. Mən Azərbaycana gedəndə, oradakı torpağa, insanlara baxanda içimdə isti duyğular baş qaldıranda hər zaman kimsə məni xəbərdar etdi və hadisələrə çox romantik yanaşdığımı söylədi. Azərbaycanda hansısa bir insandan sevgi ilə danışanda mənə dedilər ki, sən sevgində çox irəli getmisən. O insan əslində yaramazın biridir. Bilirəm, bəzi insanlar mənim çox sadəlövh olduğumu və insanları yaxşı tanıya bilmədiyimi düşünürlər. Neynək, qoy belə olsun!
İnsanların mənim haqqımda və mənimlə eyni nəsildən olan insanlar haqqında nə düşündükləri və necə hökm verdikləri məni düşündürmür.
Amma biz həqiqi qardaşlıqdan, insanlıqdan danışarkən keçmişi unutduğumuzun çox təssüf ki, fərqində deyilik.
Məhmətəlibrandlar, halukulugenlər və onların Azərbaycandakı oxşarları bizim yaşadıqlarımızı əsla yaşamayıblar.
Onlar Araz çayının kənarında oturub, qarşı tərəfə baxa-baxa ağlamayıblar. Onlar insanın ürəyini dağlayan, bir-birindən acı ayrılıq əhvalatlarını dinləməyiblər. Onlar həsrət nədir, qardaşlıq nədir, bacı nədir, eşq nədir, vəfa nədir öyrənməyiblər. Onlar hər şeyi maddiyyatla ölçüblər. Onlar yaşadıqları günü fikirləşirdilər. Onlar Azərbaycanda ermənilər türk uşaqlarını heyvan kimi boğazlayıb kəsəndə ya Moskvada, ya da Brüsseldə bir erməni ilə utanmadan-qızarmadan badə toqquşdurublar, içki içiblər. Onlar bizim sevdamızı, bizim həsrətimizi, bizim göz yaşlarımızı necə anlasınlar! Onlar üçün bu millətin qardaşlığı gerçək bir qardaşlıq deyil.
Onların
mənim və ya mənim kimi həsrət içində
yetişən insanlar sayaq olmaları mümkün deyil.
Çünki onlar düz 70 il göz yaşı tökən
Hacı Hüseyni tanımayıblar. “Xoş gördük,
gözəl yurdum” kitabımda bu barədə
yazmışdım. Bizim kənddə Hacı Hüseyn
adlı bir adam hər gün hündür bir təpəyə
çıxar, Arazın o tayında uçan durnalara baxa-baxa
ağlayar, onlarla uzaqdakı bacı və qardaşlarına
salam göndərərdi. Çünki Hacı Hüseyn kimi
minlərlə insan bir gecədə ya bacısından, ya
qardaşından ya da xalasından, bibisindən əbədi
ayrılmışdı. Bu kədərli
əhvalatlar kosmopolit bəylərin vecinə də deyil.
Allaha şükür ki, Azərbaycan
müstəqilliyinə qovuşdu və həsrətlilər Vətənə
qovuşmaqla az da olsa rahatladılar. İndi isə şeytanlar
yenidən araya girərək bu gözləri yaşlı,
ürəkləri yaralı insanları bir-birlərinə
düşmən etmək üçün canla-başla
çalışırlar. Türkiyədəki Brand kimilərə
görə qardaşlıq nədir ki? Önəmli olan
qonşuluq və Ermənistandır. Ölənləri,
savaşı və kini bir tərəfə qoyaq. Vaxt
keçirmədən qapılar açılsın, gedək
Yerevanda araq içək.
Azərbaycandakı Brandın bənzərlərinə
görə, Qarabağın taleyi necə olursa-olsun, onlar
üçün fərqi yoxdur. Onsuz da Rusiya bizim böyük
qardaşımızdır, onlar olmadan yaşaya bilmərik!
Dilimiz, mədəniyyətimiz Türkiyə ilə eyni olsa da,
bunun əhəmiyyəti yoxdur. O köhnə Moskva gecələri
necə də gözəl idi. Necə də gözəl idi
mehriban rus qızları! Ən yaxşısı bu romantik
qardaşlığın əvəzinə gerçək bir
siyasət yeridək, Rusiyaya yaxınlaşaq ki, hər cür
xəyallarımız da gerçək olsun.
Əziz oxucular! Siz hansı
Brandın tərəfini saxlayırsınız, onu bilmirəm.
Amma mən bunu demək istəyirəm: “Dəyərli
yazıçımız Anar bəylə bir həftə
Avropanın ən önəmli şəhərlərində təşkil
olunmuş şeir məclislərində olduq. Demək olar ki,
hər şəhərdə nə zaman Azərbaycanın
adını çəkdiksə yüzlərlə türk gənci
ayağa qalxaraq bizi alqışladı. Onların Azərbaycana
olan sevgisini yaxından gördük. Və Türkiyənin ən
məşhur şairlərindən olan Yavuz Bülənd Bakilər
hər çıxışda bir şeir oxudu: “Azərbaycan
ürəyimdə bir şah damardır”. Hər dəfə bu
şeir oxunanda salondakı türk gəncləri
ağladılar. Mən o türk gənclərinin ürəyinin,
göz yaşlarının tərəfindəyəm. Mənim
duyğularım və həsrətim hələ də
Hacı Hüseyn kimilərin duyğuları və həsrətləri
ilə yan-yanadır.
Kimlər hansı bayrağı
endirir, kimlər kiminlə araq, viski içir məni
maraqlandırmaz. Mən ürək adamıyam və ürəyim
də bu dostluğun, bu qardaşlığın, bu minnillik
dastanın tərəfindədir!
O dastanı dilindən düşürməyənlərə salam olsun!
Orxan
525-ci qəzet.- 2009.- 24 oktyabr.-
S.7.