Azərbaycan-Almaniya mədəni əlaqələrində yaradıcı gənclərin rolu artır

"KULTUR UND ART İNİTİATİVE" TƏŞKİLATININ NÜMAYƏNDƏSİ SEVDA SULTANOVA BU SAHƏDƏ SİLSİLƏ LAYİHƏLƏR HAZIRLADIQLARINI BİLDİRİR

Millətlərin yaxınlaşmasında və anlaşmasında mədəniyyətlərin dialoqunun rolu böyükdür. Müxtəlif mədəniyyətlər həm də qarşılıqlı əlaqədə inkişaf edir. Bu mənada Azərbaycan mədəniyyətinin də digər mədəniyyətlərlə dialoqu zəruridir. Musahibimiz, Almaniyanın "Kultur und Art İnitiative" təşkilatının və bu qurumun dəstəyilə hər il keçirilən İnternational Short Film Festival Detmoldun (Detmold Qısa Filmlər Festivalı) Azərbaycandakı rəsmi nümayəndəsi

Sevda Sultanova ilə bu barədə söhbətləşmişik.

- "Kultur und Art İnitiative" qurumu ilə əlaqələriniz necə yarandı?

- Qurumun fəaliyyəti ilə İnternet saytlarından birində tanış oldum. Onların gənclər üçün mədəniyyət sahəsində keçirdiyi layihələr diqqətimi cəlb etdi. Və qurumla əməkdaşlıq etməyə qərar verdim. Əməkdaşlıq təklifimi qəbul etdikləri üçün qurumun rəhbərliyinə, xüsusən də Levent Arslana və Anna-Maria Schneiderə təşəkkür edirəm. Keçən ilin dekabrında qurumun "Möglich Zukunft" ("Mümkün Gələcək") adlı gənclər üçün nəzərdə tutulan böyük bir mədəniyyət layihəsinin hazırlanmasında ekspert qismində Almaniyanın Detmold şəhərinə dəvət olundum. Layihə Almaniya, Ukrayna, Türkiyə və başqa ölkələrin nümayəndələri ilə birgə 2 ay ərzində hazırlandı. Layihəyə görə, bu ölkələrdən olan yaradıcı gənclər kino çəkilişləri ilə bağlı master-klasslar alacaq, ölkələrinin gələcəyini Avropada necə görmələri haqda diskussiyalar aparacaq, bir-birinin mədəniyyəti ilə yaxından tanış olacaq və sonda qısa filmlər çəkəcəklər. Avropa Birliyinin Gənclər Təşkilatı bu layihəyə maliyyə dəstəyi verməkdədir. "Kultur und Art İnitiative" Almaniyanın Xarici İşlər Nazirliyi, Avropa Birliyi Gənclər Təşkilatı ilə sıx əməkdaşlıq edir, onların dəstəyi ilə bir çox layihələr həyata keçirir və qurumun başqa ölkələrdə nümayəndəlikləri var. Bu ilin fevralında Frankfurtda Avropa Birliyi Gənclər Təşkilatının xəttilə keçirilən tədbirdə bizim qurumun 4 film layihəsi mükafata layiq görüldü. İki layihəmiz isə artıq reallaşmaq üzrədir. Birincisi odur ki, bu il iyunun 4-7-də İnternational Short Film Festival Detmoldda (İSFF Detmold) Azərbaycan filmlərinin 1 saatlıq müsabiqədənkənar xüsusi nümayişi olacaq. 2005-ci ildən keçirilən İSFF Detmoldda ancaq xronometrajı 15 dəqiqəyə kimi olan filmlər göstərilir. Dünyanın hər yerindən rejissorların qatıldığı festivalda peşəkar kinematoqrafçılar master-klasslar verir. Başqa ölkələrin kinematoqrafçıları ilə tanışlıq, əməkdaşlıq və peşəkarlığı artırmaq baxımından İSFF Detmold çox əhəmiyyətlidir. Onu da deyim ki, Detmold böyük sənət mərkəzidir. Məşhur "Hochshule für Musik" musiqi akademiyası, dünyada yeganə Çərpələng Muzeyi orada yerləşir və hər il caz, Beynəlxalq Küçə Teatrı festivalları keçirilir.

- Festivalda Azərbaycan hansı filmlərlə təmsil olunacaq?

- Bu gün Azərbaycanda keyfiyyətli qısametrajlı filmlər çəkilir və istedadlı rejissorlar nəsli yetişir. Onu da deyim ki, öncə festivalda Azərbaycan filmlərinin nümayişinə 45 dəqiqəlik yer ayrılmışdı. Seçimin geniş olması üçün 1 saatlıq material göndərdim. Onlar bütün filmləri bəyəndiklərini və hamısını göstərəcəklərini dedilər. Tamilla İbrahimova əla video-artlar çəkir və onun festivalda 2 işi göstəriləcək. Elçin Əsədovun da 2 filmi nümayiş olunacaq. "Yeni dalğa" prodüser mərkəzinin reallaşdırdığı "1000 saniyə" layihəsini xüsusi qeyd etmək istərdim. Layihə çərçivəsində 10 rejissorun hərəsi 100 saniyəlik film çəkib və filmlərdən biri İranda "Qran Pri" alıb. "Dərviş" prodüser mərkəzinin və "Butafilm"in də işləri diqqətəlayiqdir.

Digər layihəmiz isə bu il Almaniyanın qurucusu kimi anılan Hermannın 2000 illik yubileyinin qeyd edilməsilə əlaqədardır. Hermannın abidəsi Detmoldda yerləşir. Yubiley münasibətilə bölgədə iyulun 17-29 aralığında böyük tədbirlər silsiləsi nəzərdə tutulub. "Kultur und Art İnitiative" tədbirin təşkilatçılarından biridir. Dünyanın müxtəlif yerlərindən tədbirə 200 gənc qatılacaq. Azərbaycandan bu tədbirə 11 nəfər yaradıcı gənc yollanacaq. Onlar Hermannın Almaniya tarixində oynadığı rol haqda bilgilər əldə edəcək, Hermann barədə filmin çəkilişlərinə, onun şərəfinə keçirilən küçə teatrı tamaşalarına, karnavallara qatılacaq, musiqi ifa edəcəklər. Tədbirə qatılacaq jurnalistlər isə bu haqda reportaj hazırlayacaqlar.

- Almaniya-Azərbaycan mədəni əlaqələrilə bağlı perspektivdə daha hansı layihələr var?

- Məlum olduğu kimi, ötən il Almaniyada Azərbaycan Mədəniyyəti İli keçirildi. 2009-cu il isə Azərbaycanda Almaniya Mədəniyyəti İlidir və Almaniya səfirliyi bir sıra mədəni tədbirlər keçirməkdədir. "Kultur und Art İnitiative" əsasən yaradıcı gənclərlə işlədiyi üçün bizim əsas məqsədimiz Azərbaycan-Almaniya əlaqələrini hər iki ölkənin yaradıcı gənclərinin mədəni sahədə əməkdaşlığı vasitəsilə daha da möhkəmləndirməkdir. 2010-cu ildə Detmoldda Azərbaycanın gənc rejissorlarının filmlərindən ibarət həftə keçirmək istəyirik. Həftə çərçivəsində həm də fotosərgi, musiqi nömrələri və başqa tədbirlər nəzərdə tutulur. Tədbirin ən önəmli cəhəti Avropa kino mütəxəssislərinin kinomuzla tanışlığı olacaq və bu sahədə Azərbaycanla Avropa əməkdaşlığının təməli qoyula bilər. Həmçinin zəngin tarixi olan alman kinosunun klassiklərinin və gənc rejissorların filmlərindən ibarət Azərbaycanda Almaniya Kinosu Həftəsi keçirməyi də planlaşdırırıq və bu kino həftəsini hər il təşkil etmək niyyətindəyik.

Bundan başqa, Avropa Birliyi Gənclər Təşkilatının proqramları çərçivəsində alman və azərbaycanlı gənclərin iştirakı ilə mədəniyyət layihələri gerçəkləşdirməyi nəzərdə tuturuq. Almaniyada gənclərin maraqlı bir eksperimental tamaşasında oldum. Məsələn, birgə bu cür eksperimental tamaşalar hazırlamaq, təcrübə mübadiləsi etmək olar. Sözsüz ki, ölkələrimiz arasında mədəni əməkdaşlığın daha da inkişaf etməsi və layihələrin daha səmərəli olması üçün ölkəmizdəki Almaniya səfirliyinin, eyni zamanda Azərbaycanın Almaniyadakı səfirliyinin, Azərbaycan Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin dəstəyinə ehtiyacımız var.

- Bir qədər şəxsi məzmunlu sual: Almaniya sizdə necə təəssürat yaratdı?

- Bir neçə xarici ölkədə olmuşam. Amma mənə alman ruhu daha doğmadır. Çünki mənim formalaşmağımda alman fəlsəfəsi və ədəbiyyatının böyük rolu olub. Hətta təyyarə Düsseldorfa enəndə gözlərim doldu - vaxtilə əsərlərini oxuduğum, filmlərini izlədiyim böyük insanların - Hötenin, Şillerin, Şopenhauerin, Nitsşenin, Fassbinderin, Vim Vendersin və digər böyük şəxsiyyətlərin vətənində olduğum üçün. Qədim və zərif alman arxitekturasından, almanlarla ünsiyyətdən zövq aldım. Frankfurtdakı İsa Məsih heykəlləri isə ruhuma rahatlıq gətirdi. Almanlar istiqanlı, başqa mədəniyyətlərə açıq, ünsiyyətcil və kübar millətdir. Azərbaycana qayıdan kimi almancanı öyrənməyə qərar verdim. Artıq 2 aydır ki, alman dili dərsləri alıram. Almanca sərbəst danışmaq ən böyük arzularımdandır. Təəssüf ki, Azərbaycanda çoxu ingiliscənin arxasınca qaçır. Bizim əsas məqsədlərimizdən biri həm də gənclər arasında alman dilini təbliğ etməkdir. Axı, dünyanın ən nəhəng, köklü mədəniyyətlərindən biri məhz alman mədəniyyətidir və Almaniya fəlsəfənin, klassik musiqinin beşiyi sayılan ölkələrdəndir.

Sevinc QARAYEVA

525-ci qəzet.- 2009.- 5 may.- S.7.