Musiqinin Qəbələdəki qələbəsi
Və ya qədim diyar, yeni ənənə haqqında
sonata
Qəbələdə
ikinci Beynəlxalq Musiqi Festivalı başa çatsa da
bayramın səs-sorağı hələ də eşidilməkdədi.
Bütün nüfuzlu festivallar belə olur.
İştirakçılar, qonaqlar dağılışıb
ölkələrinə, evlərinə qayıdırlar.
Müzakirələr, mübahisələr, dəyərləndirmələrsə
uzun müddət davam edir.
Yazının üvertürası
Adından
göründüyü kimi, Qəbələdəki musiqi
festivalının beynəlxalq statusu var. O da bəllidir ki,
musiqi bayramı sayca ikinci dəfə keçirilir.
Ötən il startı
verilən Qəbələ Beynəlxalq Musiqi Festivalı həm
yüksək təşkilatçılıq baxımından,
həm də iştirak edən musiqiçilərin
"çəkisinə" görə fərqləndi, diqqət
çəkə bildi. Dünyanın 15 ölkəsindən dəvət
olunan tanınmış musiqiçilər, virtouz sənətkarlar
bayrama rəng qatdılar. Gənc ifaçıların onlarla
birgə səhnəni bölüşmələri
festivalı daha baxımlı etdi. Onların arasında azərbaycanlı
gənclərin olması xüsusi vurğulanmalıdı.
Bizim gənclərdən söz düşmüşkən, 15
yaşlı Toğrul Hüseynlinin Qəbələ
festivalındakı uğuru yəqin ki, hələ uzun
müddət yaddan çıxmayacaq. Dünyanın ən
tanınmış musiqiçilərindən təşkil edilən
münsiflər heyəti Toğrulun istedadına heyran
qaldı. Gənc pianoçu artıq dünyanın müxtəlif
musiqi festivallarında Azərbaycanı təmsil edir.
Bir il öncə ilk dəfə
təşkil olunan Qəbələ Beynəlxalq Festivalı sənət
aləmində yetərincə müsbət qiymət aldı.
İlk addımı uğurlu alınan tədbirin ənənəvi
olacağı elə o vaxtdan dəqiqləşdi.
Bu yerdə tədbirin təşkilatçılarının
adını xatırlatmağın əsl məqamıdı.
Qəbələ Beynəlxalq Musiqi Festivalı Heydər Əliyev
Fondunun dəstəyi, Mədəniyyət və Turizm
Nazirliyinin, eləcə də Musiqi Xadimləri
İttifaqının təşkilatçılığı
ilə keçirilir. Uğurda payı olanlarla bir daha
tanış olmaq yerinə düşdü. Çünki bu təşkilatlar
artıq bir neçə uğurlu layihələrə birgə
imza atıblar. Beynəlxalq Muğam
Festivalının, Rostropoviç adına
Musiqi Festivalını, Üzeyir
Hacıbəylinin, Dmitri Şostakoviçin,
Bülbülün yubileyləri ilə
bağlı təşkil olunan tədbirləri
xatırlamaq görülən işin səviyyəsindən
xəbər verir.
"Qəbələ dastanı"ndan
etüdlər
Qəbələnin belə
nüfuzlu bir sənət tədbirinə ev sahibliyi etməsi
heç kim üçün təəccüblü olmadı.
Son illərdə sürətlə dəyişən və
inkişaf edən bu rayon Azərbaycanın turizm mərkəzlərindən
birinə çevrilib. Müasirləşən qədim Qəbələnin
bu gün artıq mədəniyyət mərkəzlərindən
biri olması təbiidi. Paytaxtdan sonra belə möhtəşəm
festival ünvanını dəqiq tapıb.
Bir qədər Qəbələnin
tarixinə nəzər salmağa nə deyirsiz? Qəbələ
rayonu indiki mərkəzindən 20 km. cənub-şərqdə
yerləşən IX əsrdə Qafqaz Albaniyasının
paytaxtı olan qədim Qəbələ şəhərinin
adını daşıyır. Buranın 600 il ərzində
Qafqaz Albaniyasına paytaxt olmaq təcrübəsi var. Qədim
Qəbələ dünyanın Babil, Troya, Pompey kimi taixi və
məşhur şəhərləri ilə müqayisə ediləcək
dərəcədə mühüm siyasi-iqtisadi və ticarət
mərkəzlərindən biri hesab edilib.
Nic kəndinin
yaxınlığında Yalovlu dağda eramızdan əvvəl
III-I əsrlərdə insan məskənləri olub. Azərbaycanın
şimal ərazisində dağlıq və Aran rayonlarda həmin
dövrə aid arxeoloji mədəniyyət elmdə Yalovlu mədəniyyəti
adlanır.
Ötən əsrin
50-ci illərinin sonunda ərazidə aparılan arxeoloji
qazıntılardan sonra qədim şəhərin mühüm
bir hissəsi aşkar edilib. Alimlərin hesablamalarına
görə, buranın tarixi eradan əvvəl IV- bizim
eranın I əsrlərinə gedib çıxır.
Eramızdan əvvəl 60-cı illərdə Roma
qoşunları Albaniyaya hücuma keçsələr də, Qəbələni
işğal edə bilməyiblər.
XVIII əsrdə Qəbələ
ərazisində Qutqaşen sultanlığı
yaradılıb. Sovetlər isə 1930-cu ildə Qutqaşen
adlı rayon formalaşdırıblar. 1991-ci ildə rayon qədim adına- Qəbələ
adına qovuşub.
İkinci Beynəlxalq
Musiqi Festivalının açılışında
çıxış edən Heydər Əliyev Fondunun
prezidenti, millət vəkili Mehriban xanım Əliyeva qədim
tarixlə müasirliyin qovuşduğu Qəbələni mədəniyyət
paytaxtı kimi xarakterizə etdi: "Bu gözəl şəhər
dünyanın ən qədim sivilizasiyalarından birinin-Qafqaz
Albaniyasının paytaxtı olmuş və hər bir
dövr, hər bir mədəniyyət burada öz izini
qoymuşdur. Buraya qədəm qoyan hər bir insan
əsrlərin nəfəsini
hiss edir. Hazırda dünya xəritəsində
Qafqaz Albaniyası olmasa da, Qəbələ
mədəniyyətin paytaxtı
kimi çıxış
edir".
YUNESKO-dan Qəbələyə
"İldırımlı yollarla"
Budəfəki festivalda
YUNESKO-nun Baş Direktoru xanım İrina Bokovanın
iştirak etməsi bayramı daha da şərəfləndirdi.
Baş Direktor Qəbələnin belə nüfuzlu beynəlxalq
tədbir üçün əsl möhtəşəm səhnə
adlandırdı: "Azərbaycan müxtəlif mədəniyyətlərin
qovuşduğu məkandır və bu festival da həmin mədəniyyətləri
ən yüksək səviyyədə təqdim edəcək.
Xalqların və mədəniyyətlərin bu
görüşünün əsas nəticəsi Azərbaycanın
ustaddan şagirdə, nəsildən-nəsilə keçən
zəngin musiqi ənənələridi. YUNESKO belə hesab
edir ki, bu ənənələrin bir qismi ümumdünya
irsinin inciləridi, onların qorunub saxlanması və
populyarlaşması üçün bütün tədbirlər
görülməlidi".
Qəbələdəki
bayrama təşrif buyuran YUNESKO rəsmisi əliboş gəlməmişdi.
Xanım İrina Bokova bu nüfuzlu təşkilatın
xoşməramlı səfiri,Heydər Əliyev Fondunun
prezidenti, millət vəkili Mehriban xanım Əliyevaya
"Qızıl Motsart" medalı təqdim etdi.
Yazının epiloqu
Qəbələ ikinci Beynəlxalq
Musiqi Festivalında səhnəyə yenə ulduzlar çıxdı.
Özü də sənətləri
ilə bu sözü doğrultmuş
ulduzlar. Yuri Başmet,
Dmitri Yablonski, Emilio Ponsı,
Xloe Hanslip və Azərbaycanı dünya musiqisində təmsil edən Fərhad Bədəlbəyli,
Murad Adıgözəlzadə,
Rauf Abdullayev, Azad Əliyev, Yalçın Adıgözəlov, Murad Hüseynov, Səidə Tağızadə, Fəridə
Məmmədova, Gülnaz
İsmayılova, Səbinə
Əsədova, Yeganə
Axundova, Cavid Səmədov...
Musiqinin dili Azərbaycanı, Amerikanı, Rusiyanı, İngiltərəni, Fransanı,
İtaliyanı, Kubanı
və daha neçə-neçə yaxın-uzaq
ölkəni Qəbələdə
birləşdirdi.
London Kral
Flarmonik Orkestrinin və Üzeyir Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestrinin köməyi ilə Motsartın, Şubertin, Çaykovskinin, Raxmaninovun,
Üzeyir bəyin, Qara Qarayevin, Fikrət Əmirovun, Vasif Adıgözəlovun
musiqisi Qəbələdə
ifa olundu.
10 gündən çoxdur ki, Qəbələ ikinci Beynəlxalq Musiqi Festivalı başa çatıb. Amma bu möhtəşəm musiqi
bayramı haqqında müzakirələr davam edir. Bütün nüfuzlu müsabiqələrdə
olduğu kimi...
Etibar CƏBRAYILOĞLU
Ədalət.- 2010.- 14 avqust.- S. 4.