MƏNİM DƏ YAŞIM AZ DEYİL

 

Məmməd Arazsız ötən 6 il...

 

Mənim də yaşım az deyil,

Bu dünyada nə görmədim!

Bir-birinə yamaq gördüm,

Calaq qərinə görmədim!

 

Çiçəyindən alağı çox,

Kişisindən papağı çox,

Köpəyindən yalağı çox,

Bu dünyada nə görmədim!

 

Dolu gödən kürkə sığmaz,

Boş balqabaq börkə sığmaz,

Yəhər qanmaz, tərkə sığmaz...

Bu dünyada nə görmədim!

 

Nöqtə boyda ölkə - vulkan,

Dərya boyda diyarı qan,

Biri tikən, biri yıxan,

Bu dünyada nə görmədim!

 

Raketlər döş kimi dolu,

Gələn nəslə əmzik olu,

Kimin qolu, kimin yolu...

Bu dünyada nə görmədim!

 

Boş inaddan, könül, əl çək!

Özündən özünə yol çək.

Bu boynu əyri dünyanın

Bir üzü ağdı həmişə,

Vüqarı şaxdı həmişə.

 

 

1980

 

 

QAYTAR MƏNİ

 

Yaşar Əliyevə

 

Könül, bu gün nağıl danış,

Dünənimə qaytar məni.

Ələnməmiş, üyünməmiş

Öz mənimə qaytar məni.

 

Mamırına dolu yatan

Bir dağ döşü -bir daş otaq...

Nə əl dəyən, nə zəng çatan

Ünvanıma qaytar məni.

 

Nədir itən, nədir qalan?..

Beş-on sözdür ümid - qalam.

Baş aparsam, başsız qallam,

Yüyənimə qaytar məni.

 

Aramızda tufan yaşar,

Sahillərdən punhan yaşar.

Yaşamağa güman yaşar,

Gümanıma qaytar məni.

 

 

1980

 

TELEFON

 

Bu gün telefona yazığım gəlib,

Bir vaxt həmdəm olan indi yad olub.

Zəngim gözlənilmir, zəng gözləmirəm,

Yazıq xəcalətdən ikiqat olub.

 

Körpə də deyiləm beşiyə dönə,

Heyva-nar satmıram yeşiyə dönə,

Bürokrat əlində pişiyə dönən

Bir canlı, lal-dinməz aparat olub.

 

Niyə eyvanımın bülbülü itdi,

Yerində boşboğaz bir qarğa bitdi,

Elə bil dünyada gülməli, ciddi,

Ciddi vardısa zarafat olub.

 

Dəlidağ, səsini eşidim hardan,

Bir zəng yollayasan yağışdan, qardan.

Bu fağır telefon neyləsin, qardaş,

Daha Məmməd Araz farağat olub.

 

 

Pitsunda, sentyabr, 1980

 

 

ƏL DƏYDİ, ÇAXMAQ DAŞIYAM

 

Dostum Ağayara

 

Təklikdə çaylaq daşıyam,

Məni qoymayın təklənəm!

Əl dəydi, çaxmaq daşıyam!

Məni qoymayın təklənəm!

 

Bir dəryadır hər zərrəcik,

Dəm zərrəcik, dərd zərrəcik,

Namərdə də mərd zərrəcik

Dəni qoymayın təklənə!

 

Dağsız duman yalnız ahdı,

Qara bulud yalqız axdı.

Çən təkləndi - yalquzaqdı,

Çəni qoymayın təklənə!

 

Xəlbirlənə kaş ömür də,

Boş il düşə boş ömürdən...

Xoş an qalar xoş ömürdən,

Anı qoymayın təklənə!

 

Yaman çoxalıb bu azlar,

Bu kəndirsiz kəndirbazlar!

Körpülənin, ay Arazlar,

Məni qoymayın təklənəm!

 

Dekabr, 1980

 

 

QAYIDARSAN

 

Belə dönmə, ismi dönük deyilsən;

Gileyin var: yağdırıb get, yağıb get.

Qayıdarsan: yol göyərər, yol donar,

Keçdiyimiz yola bir də baxıb get!

 

İnnən belə dəmin dəmdə, qəmin kəm...

İnnən belə toy-büsatlar səninki.

Göz yaşların gərək olmaz yəqin ki...

Gözlərini gözlərimə sıxıb get.

 

Aldatmaq da aldanılmaq deyilmi?

Zəhər satmaq zəhər almaq deyilmi?

Yaxşı quyu tərs badalaq deyilmi? –

Elə birdi: yıxılıb get, yıxıb get...

 

Tufan dəli, il tağında gül zərif,

Tez töküldü ömrümüzün gün zəri.

Barı ayır yadda qalan günləri,

Yaddaşının bir ucuna yığıb get.

 

Qopdu bir səs, qopdu bir tağ qalamdan,

Göyərçinlər perikdi dağ qalamdan,

Eşqim qalan bu üçbucaq qalamdan

Əlində cam, dilində şam çıxıb get...

 

 

6 dekabr, 1980

 

 

KİMLİYİM, NƏÇİLİYİM...

 

Qəfil düşdüm bəd taleyin kəməndinə mən,

Axır dönüb bu halımla barışan oldum.

Daha tənqid biçinində az itilənən,

Daha tərif xırmanında az daşan oldum.

Dib bucaqda beli bükük,

Lüləsi donuq, -

Hörümçəyə bağışladım ov tüfəngimi.

Günün çoxu yuxuludur ev telefonu,

Günün çoxu diksinməyir qapı zəngimiz.

Yox, ürəyim, daş qulazla ötəri dərdə,

Qəm üstünə sevincini hörməyi bacar.

Ön cərgədən son cərgəyə adlayıb hərdən

Görünməyən məqamları görməyi bacar.

Öz vaxtında ayırmadın şahini sardan,

Az qoşmadın boş xarallar şəninə dastan.

Qaranquşa, sığırçına meylimi sallam,

Ürəyimdə yuva qurmaz köçəri dostlar.

Bir də üzməm yalan vədlər cəzirəsinə,

Köpüklərə ip atmağın faydası nəymiş?

Bir vəzifə kürsüsünün cazibəsi nə,

Bir telefon dəstəyinin ədası nəymiş!

Mən bu hala gülə bildim,

Ağlaya bildim:

Əhd-ilqar da "baxarıq"lı, "görək"li imiş;

Mən ömrümün aşrımında anlaya bildim:

Nəçiliyim kimliyimdən gərəkli imiş...

 

 

1981

 

TƏKLƏNMƏ

 

Dost arası yol çəkilməz,

Dost arası yol sökülməz,

Tale hər vaxt üzə gülməz,

Təklənmə, könül!

 

Bir otaqda bir sən, bir mən,

Gəlhagəllər hanı, bilməm?

Son güman da itsə birdən

Təklənmə, könül!

 

Öz dərdinə ortaq da ol.

Öz içində dustaq da ol.

Dön özünə bıçaq da ol,

Təklənmə, könül!

 

Bu mənzilin sonu müşkül,

Zirvəyəcən yüyürmüşdün,

Dərəsinə qəfil düşdün,

Təklənmə, könül!

 

Arazıma körpü asa

Düyünü yox bir nəğmə - sal.

Son vurğunu son nəğmə san,

Təklənmə, könül!

 

 

1981

 

 

DURNALARI DÖNMƏZ OLDU

 

Boz qayalar çapıqlandı, qaraldı;

Durnaları dönməz oldu dağların.

Ada göllər çamırlandı, qaraldı,

Durnaları dönməz oldu dağların.

 

Azad durna yol istədi, yol bölük,

Tala bölük, çala bölük, göl bölük.

Göylüyünü necə saxlar bu göylük,

Durnaları dönməz oldu dağların.

 

İki cavan bulaqda söz bağladı,

Durnaların yoluna göz bağladı.

Saxsı sənək göyərdi, buz bağladı,

Durnaları dönməz oldu dağların.

 

Əyriliyə əyilməyən Əyriqar,

Yağdı sənə ayrı yağış, ayrı qar.

Qoşadağa qoşa güllə qoydular;

Durnaları dönməz oldu dağların.

 

O Vaqifdi - odasına od düşən,

O Zakirdi - sədasına od düşən,

O Arazdı - səmasına od düşən,

Durnaları dönməz oldu dağların...

 

 

Məmməd Araz

 

Ədalət.- 2010.- 1 dekabr.- S. 5.