Ramiz Əzizbəyli: "Afaq Bəşirqızını kinoya mən gətirmişəm"

Tanınmış aktyor və rejissor, professor Ramiz Əzizbəylinin Milli.Az xəbər portalına müsahibəsi

- Ramiz müəllim, səhhətiniz indi necədir?

- Hərdən mənə sual verirlər ki, Ramiz müəllim 50 ildən çoxdur sənətdəsiniz niyə sizə mükafat verilməyib, amma sənətə dünən gələnlərin hamısına prezident mükafatı veriblər. Cavab verməyə xəcalət çəkirəm, sözün düzü heç bilmirəm necə deyim. Mən də sındırmıram özümü, deyirəm, sağlıq olsun, verərlər. Yəqin öləndən sonra. Amma səhhətimlə maraqlanırlarsa, deməli, bizə də bir şey verməlidilər ki, yaşayaq da. Səhhətimdə hələ də problemlər var, hələ tam sağalmamışam. Stasionar müalicə alıram, yenə də cərrahiyyə əməliyyatı olunmalıyam. Heç əvvəlki dəva-dərmanın pulunu ödəyib qurtarmamışam. Maliyyə cəhətdən bir az çətinlik çəkirəm. Yenə də ağlamıram, amma ehtiyacım var, niyə gizlədim. Gərək, dərman atıb, müalicə olunasan ki, səhhətin də qaydasına düşsün. Xəstənin səhhəti başqa necə yaxşılaşar?

- Bu gün səviyyəli filmlərin, ssenarilərin olmaması kinonun qlobal dərdi kimi qeyd olunur. Problem nədədir və necə həll olunmalıdır?

- Hesab edirəm ki, bu məsələ peşəkar, dövlət səviyyəsində həll edilməlidir. Görürsünüz, su gəlib kəndləri basıb, dövlət ayağa qalxıb, fövqaladə hallar nazirliyi gedib bərpa işləri ilə məşğuldur. Bizim kinomuzu da su, dərd aparıb gedir, kinoda da fövqəladə vəziyyətdir. Hamı ayağa qalxmalıdır. Məni, başqa 3-4 nəfər mütəxəssisi dəvət edib, çıxış yolu tapmaq üçün fikirlərimizi öyrənməlidilər. Amma nə çağırmırlar, nə də vəziyyətin bu həddə çıtmasının səbəblərini öyrənmək istəmirlər. Deməli, kinomuz elə ağır vəziyyətdə də qalacaq.

- Siz rejissor, aktyor, müğənni, pedaqoq, Yazıçılar Birliyinin üzvü olmaqla yanaşı, incəsənətin bir çox qolları ilə məşğul olursunuz. Konkret olaraq Ramiz Əzizbəyli kimdir?

- Birinci növbədə mən Azərbaycanın qeyrətli bir vətəndaşıyam. Özümü dahi Üzeyir Hacıbəyovdan sonra hər tərəfli incəsənətlə məşğul olan yeganə sənətkar hesab edirəm. Mən Respublika Ağsaqqallar Şurasının məclis üzvüyəm, yazıçılar Birliyinin üzvüyəm. Rəssamlar İttifaqının Karikatura Cəmiyyətinin üzvüyəm, əl işlərim var. Hazırda Adəm Beynəlxalq Xeyriyyəçilər Cəmiyyətinin Azərbaycanda birinci vitse-prezidentiyəm. Yəni xeyriyyəçiliklə məşğul olmuşam. Jurnalistlər həmkarlarının fəxri üzvüyəm, respublikada xeyriyyəçilik işlərimə görə bir nömrəli Zeynalabdin Tağıyev mükafatı laureyatıyam. Daha sonra, idmançı kimi mükafatlarım var. Müğənnilik də daxil olmaqla, sadaladığım bu sahələrin həyatımla elə də əlaqəsi yoxdur. Çünki bu sahələrlə tam olaraq, məşğul olmuram. Konkret rejissor və pedaqoqam. Bir sözlə, uşaq yaşlarımdan incəsəntin bir neçə qollarını özümdə birləşdirmişəm. Mən özümü kino işçisi hesab edirəm. Yerdə qalanların hamısını ola bilər ki, çox yaxşı peşəkarcasına bacarım amma. Onları özümün xobbim bilirəm. Neçə olur, mən yox canımla xeyriyyə işləri edirəm, amma neft səltənətində Ramiz Əzizbəyliyə mükafat verilmir. Müğənni olsaydım, Filormoniyada nə var ki, konsert verməyə, 30 dənə işimi çıxardıb sərgi düzəltməyə nə var. Mən çəkdiyim kinolarda geyimlərin eskizlərni özüm çəkirəm. Elə bir dənə o bəsdir də. Mən yazılarımı çıxardıb kitab buraxdıra bilərəm. Amma etmirəm. Sadəcə, hamıya başa salmaq istəyirəm ki, əsl yaradıcı adamın hər sahədən başı çıxmalıdır, amma birini işləmələdir. İndi kino yoxdur, pedaqoqam, professoram. Sabah kino verəndə işləyəcəm.

- İndi çəkilən filimlərə baxırsınız?

- Mən sizə bir sual verim, 1991-ci ildə "Bəxt üzüyü" filmi çəkilib, gələn il 20 ili olacaq. "Bəxt üzüyü"ndən bu yana hansı filmin adını çəkə bilərsiniz? Yoxdu da...

- Nəyə görə aktyorluqdan çəkilib, rejissorluğa getdiniz?

- Mənə layiq obrazı tapıb çəkmədilər, məni işlətmədilər, minnətləri olsun. Mən Azərbaycanda 3-5 nəfərdən başqa aktyor tanımıram. Bunu bərkdən deyirəm. Adlarını deməyəcəm. Məsələn, mən nəyə görə aktyorluqdan çəkilib keçmişəm rejissorluğa. Çünki rejissor mənə tapşırıq verə bilməyib. "Gəl burda otur", "burda gülərsən" demək, iş deyil. Rejissorluq tamam başqa bir şeydir. Ona görə də kinodan getdim. Əsəbləşdim getdim və "Bəxt üzüyü"nü çəkdim.

- Deyəsən "Bəxt üzüyü"nün ikinci hissəsini çəkmək arzusundaydınız, davamı olacaq?

- Onu sponsor xətti ilə çəkmişdim. Firkim var, amma pul lazımdır. İndi dövlət kinoya pul ayırır, paylayanlar isə onu başqa filimlərə verirlər. Görünür, pul paylayanlar üçün yaxşı kinonun ortalığa çıxması maraqlı deyil. Onlar üçün maraqlıdır ki, film alınmasın, onu atsınlar sandığa. Kinonu sevənlər kinoteatrları uçurdub, yerini bilyardxana, kazino eləməzdi.

Aktyorlar da istəyir ki, film çəkilsin. Seda roluna çəkdiyim, hazırda Amerikada yaşayan Firəngiz Rəhimbəyova mənə zəng edəndə deyir ki, niyə bu filmin davamını çəkmirsən. Gedin görün "Bəxt üzüyü"nün hesabına nələri var. Ona deyirəm ikinci hissəsinin çəkilməsinə 5 milyon pul lazımdır. Deyir, yarısnı verirəm, başla. Amma burda guya kino biznesi ilə məşğul olan ağıllı kişilərimiz dərk eləmir ki, pul hardadır.

- Ramiz müəllim, əgər filmin ikinci hissəsi çəkilsə, həmin aktyorları yenə də çəkəcəksiniz?

- Yox, mən ölmək istəmirəm. Bilirsiz mənim işlərim niyə uğurlu alınır, çünki mən aktyorları sevirəm. Çünki mən özüm aktyorluqdan gəlmişəm. Rejissorların arasında mənim qədər aktyorları müdafiə edən yoxdur. Mən razı olmaram aktyor işi pis alınsın. Həmin flimdə müharibə veteranı var idi, indi rəhmətə gedib, bizim böyük rejissorumuz Nəsir Sadıxzadə. Onu birinci dəfə kinoya mən gətirmişdim. Afaqı, Valeh Kərimovu və digər aktyorları mən gətirmişəm. Heç bilmirdilər ekran nədir. Ekrana tərsinə baxırdılar. İkinci seriya ilə bağlı ideyalarımı açmaq istəmirəm, amma bir neçə variantda başlamağa imkanım var. O qədər ideyalar var ki, həyata keçirə bilmirəm. "Bəxt üzüyü"nün ikinci hissəsinin çəkilməsi ideyası hələ birinci hissə çəkilən zaman ağlımda idi. Çaşıb bir-iki adama danışdım. Onlar mənə dedilər ki, nəyinə lazımdır, hələ bunu çək qurtar. Bir də gördüm, gedib xəlvətdə ssenari yazıb özləri kino çəkiblər, mənim dediklərimi də orda göstəriblər. Deməyəcəm onlar kimlərdir.

- Deyirsiniz ki, sizi gülə-gülə kinodan uzaqlaşdırdılar?

- Hə, başıma sığal çəkə-çəkə, "səndən yoxdur" deyə-deyə kinodan uzaqlaşdırırlar. Razıyam, kino vermə, amma iki ildən bir kinoya ayrılacaq maaşımın 30-40 minini ver, gedim yaşıyım, kino çəkməyim. Siz başa düşün ki, pullar qayçılanır da. Elə aktyorlar var ki, onlar çox bişərəfdilər. Ramiz onlara baxıb çərriyir. Ona görə ki, onlar əl-ələ tutub həmrəy olmurlar. Sürücü qədər həmrəy ola bilmirlər, hərəsinə bir tulapayı veriblər, sakit oturub dururlar. Müəllimlərin çoxu pul dalınca qaçırlar. Onun nəyinə lazımdır sənətkar yetişdirsin. Fikirləşirlər ki, qoy sənət mənimlə də ölsün qalsın. Amma belə şey olmaz, gənclik var və həyat inkişaf etməlidir.

Elə bilirlər ki, kino meydanına gəlib "mator", "stop" deməklə kino ərsəyə gəlir.

- Sizə səlahiyyət verilsəydi birinci növbədə nə edərdiniz?

- Onu demərəm. Desəm oğurlayacaqlar. Mən Ağsaqqallar Şurasının Mədəniyyət, İncəsənət Turizm Komissiyasının sədriyəm. Milli özünütəmizləmə mexanizmində sayılan kişilərdən biriyəm, mən başqa cür hərəkət edə bilmərəm. Mən necə öz qızımdan, oğlumdan namus tələb edirəmsə, qonşunun qızından da onu tələb edəcəm. Əxlaqsızı demirəm, onun üçün də bir dənə yer ayrın, gedib adını yazdırsın, bilək ki, filankəs fahişəxanadadır, o biri də "qoluboy"xanada. Daha bunu televiziyada reklam edib, mənim gül kimi qızlarımın adını niyə biabır edirsiniz. Baxan da deyir ki, Azərbaycan qızları belədir.

- İndiki rejissorların işi sizi nə dərəcədə qane edir? Sənətdə işin gənclərə həvalə ediliməsinə necə baxırsınız?

- Əksəriyyət antiazərbaycan kinolları çəkir. İndi biz dünyaya inteqrasiya etmişik, inkişaf var. Əsrin əvvəlləri deyil ki, Cəlil Məmmədquluzadənin "Poçt qutusu"nu çəkib, yazıq novruzəlilərin faciəsini göstərəsən. Bəli, o vaxt xalqı o günə qoymuşdular. İndi rejissorlar bizi novruzəlilərin gününə qaytarmaq istəyirlər. Ona görə də deyirəm ki, gənclərə iş verməzlər, onun işi tərbiyə əxlaq toplamaqdır. O, vaxtı gələndə işləyəcək.

Ədalət.- 2010.- 5 iyun.- S. 17.