NAZİM HİKMƏTƏ
Əzaba bax,
Nazim, əzaba,
Təzada bax,
Nazim, təzada
Sən bir ceviz ağacıs
Gülhanə parkında...
Mən bir qəm ağacıyam,
Bu yer üzündə...
Sən Bursadan gəldin,
Mən qarlı
Sibiryadan
Əzaba bax, Nazim, əzaba,
Təzada bax, Nazim, təzada,
Sən Leninə
sığındın,
Babam Atatürkə.
Sən Leninə
şeir yazdın,
Mən Atatürkə
Əzaba bax,
Nazim əzaba,
Təzada bax,
Nazim təzada
Özün yazdın..
"sən yanmasan,
Mən yanmasam,
biz yanmasaq
Necə çıxar
qaranlıqlar
aydınlığa"...
Yandm Nazim...
Yandım Nazim...
Kimlər
çıxdı?,...
qarahlıqdan
aydınliğa,
Kimlər?!... Nazim?!...
ÇIXART KÖYNƏYİNDƏN SAZI, ƏDALƏT
Bəlkə nəğmələrim
könül oxşamır,
Bəlkə də kiminsə
qəlbinə yatmır.
Al mənim əlimdən,
al bu axşamı
Duyğusu sinəmə
heç cürə yatmır
Çıxart köynəyindən
sazı, Ədalət.
Sinəm göl yeridir nəmi qurumaz,
Köksümün
altında qəm gejələyər.
Daha gözlərimin nəmi
qurumaz,
Dindir sarı simi bir gejəliyə,
Çıxart köynəyindən
sazı, Ədalət.
Bu könlümə o
barmağın həyandı,
O barmağın
ağrısını alım mən.
Bəlkə Vidadinin ruhu
oyandı,
O barmaqdan qoy
asılı qalim mən.
Çıxart köynəyindən
sazı, Ədalət.
Duman gəlib yolu izi
bağiayıb,
Ərzurumun gədiyində
qar qalıb.
Bu torpağm anaları
ağlayıb,
Bu torpağın sinəsində
qor qalıb.
Çıxart köynəyindən
sazı, Ədalət.
Kərəm
köçdü, Əsli köçdü dünyadan,
Ərzurumun gədiyini qəm
yuyur.
Neçə yurdun nəsli
köçdü dünyadan,
Hələ çox dərd
neçə daşda uyuyur...
Çıxart köynəyindən
sazı, Ədalət.
Sən
köçüb gedəli,
ay Məmməd Araz,
Dərdimi deməyə
bir kimsə yoxdu.
Yenə ürəyimdə
söz
düzüm-düzüm,
Dərd də dərd gətirir,
heç gülməz
üzüm,
Məni kim anlayar,
ay canım-gözüm.
Sən
köçüb gedəli,
ay Məmməd Araz,
Dərdimi deməyə
bir kimsə yoxdu.
Sözün çəkisini
aldılar, dədə,
Onu qiymətdan də
saldılar, dədə,
Nadanlar dünyaya
doldular, dədə.
Sən
köçüb gedəli, ay Məmməd Araz,
Dərdimi demayə bir
kimsə yoxdu.
Şair könlüm nə
dincəldi, nə yatdı,
İndi sözlər
söz ha deyil, boyatdı.
Hər sözün sinəmdə
bir amanatdı,
Sən
köçüb gedəli, ay Məhəmməd Araz,
Dərdimi deməyə
bir kimsə yoxdu.
Nə o dövran, nə
o çağlar qalıbdı,
Sən getdin, dərələr,
dağlar qalıbdı...
"Buludlar
qalıbdı, ağlar qalıbdı"...
Sən
köçüb gedəli, äy Məmməd Araz,
Dərdimi deməyə
bir kimsə yoxdu.
Dünya düzəlmir
ki, düzəlmir, baba Məmməd Araz
Quşları per ikib
çoxdan yuvadan,
Çoxdan
tamarzıdı sudan, havadan.
Özülü əyridi
başdan, binadan,
Bu dünya heç zaman
düzəlməz, şair!
Bu dünya heç zaman
düzəlan deyil.
Torpağı əyridi,
daşı əyridi,;
Qurusu əyridi,
yaşı əyridi.
Başsız
başçıların başı əyridi,
Bu dünya heç zaman
düzəlməz, şair!
Bu dünya heç zaman
düzələn deyil.
DƏYİŞDİ...
Dəyişdi...
Zamana
yaman
dəyişdi...
Adamların qiyafəsi...
şeirin qafiyəsi.
Dəyişdi...
Zamana
yaman
dayişdi...
Çaylar ahəngini...
Quşlar rəngini...
Dəyışdi...
Zamana
yaman
dəyişdi...
Qadın kişi cildində...?
Kişi qadm cildində...?
Dəyişdi..
Zamana
yaman
dəyişdi.
Hələ dəyişəsi,
çox şey
qabaqda
Çox şey dəyişəcək
bu yer üzündə.
Hər şey dəyişərmiş,
hər şey,
bu yer üzündə...
Ey! ULU TANRIM!
Dəyişdi...
Zəmana
yaman
dəyişdi...
Bircə
sən dəyişmədin
Ey! ULU TANRİM!
HEÇ NƏ İSTƏMİRƏM
Heç nə istəmirəm
dünyadan, heç nə
Bir misram dolanıb gəzə
dünyanı.
Xəyalım qoşula
durna köçünə,
Yenə öz səfinə
düzə dünyanı.
Yolunu itirən qərib
yolçunu
Misram ünvanma
ötürə bilə.
Bu sirli dünyamn
açıb puçunu
Gələn nəsilləra
yetirə bilə.
Küləyin ətrinə
bükülə sözüm,
Könüllər
oxşayıb əsə bir axşam.
Şəfəq tək
sinəmə tökülə sözüm
Qürubun gözündə
küsə bir axşam.
Səsimi köksünə
yazan qayalar
Əsrin dalğasma
paylaya bir gün.
Adımı qəlbindən
pozan qayalar
Məni haraylayıb,
haylaya bir giin.
Heç nə istəmirəm...nəyimə
gərək,
Yoxdur umajağım,
umam dünyadan.
Əbədi bir nəğmə
bitirə ürək,
Gözümü əbədi
yumam dünyadan.
MƏN KÖÇÜB GEDƏNDƏ
Söz-söz, misra-misra
göyərən qəmim
Bir gün çiçəkləyə,
dərəm dünyada.
Mən
köçüb gedəndə şerlərirndən,
Qalan olacaqmı görən
dünyada.
Hər günüm belacə
sual içində,
Yollarım yol alıb,
yollanıb gedər.
Gah azar, gah itər
dümanda, çəndə,
Xəyalım
dağları dolahıb gedər.
Gecə pəncəfəmi
qəfi! səs döyər,
Sehrinə düşərəm
aldadar məni.
Üzümə,
gözümə gizli əl dəyər,
Yarımçıq
yüxular oyadar məni.
Gecə ulduzların qərib
göz yaşı
Qəfil haraylayar, qəfil
səsləyər.
Nəmli sükutumun
göyərər daşı
Beləcə sinəmdə
yaram simləyər.
Üzaqda ağafar yenə
dan üzü,
Əllərim uzanar,
uzalı qalar.
Məni içəridən
yandıran sözüm
Elə içimdəcə
yazılı qalar.
İllərə nə
deyim, çapır atını,
Gəmisi qərq
olrnüş dərya kimiyəm.
Hələ
oxunmamışbir bayatının
Təzə kökiənəsi
sarı simiyəm.
Söz-söz, misra-misra
göyərən qəmim
Bir gün çiçəkləyə,
dərəm dünyada.
Mən
köçüb gedəndə şerlərimdən,
Qalan olacaqmı görən
dünyada?...
BU KÖKSÜMÜN İÇİNDƏ
Bu dünyanın namərdini,
Görüb tapammaz mərdini,
Öz içində
öz dərdini
Böldü bir Vəli,
bir Vəli.
Yük, yükdü duz
daşınnan,
Bir gün keçəf
öz başınnan,
Öz içində
göz yaşınnan
Göldü bir Vəli,
bir Vəli.
Nə dünyadı bir
gədə ki,
Onun önündə gedə
ki,
Nə ağlayıb, eh,
nə də ki,
Güldü bir Vəli,
bir Vəli.
Bir karvanın
köçündəjə,
Mən boyda, mən
biçimdəjə,
Bu köksümün
içindəjə
Öldü bir Vəli,
bir Vəli.
GEDƏK BU ŞƏHƏRDƏN MƏNİM ÜRƏYİM
Kiminin bəxtinə
güldü bu şəhər,
Kiminin bəxtinə
küldü bu şəhər,
Mənim gözlərimdə
öldü bu şəhər,
Gedək bu şəhərdən,
mənim ürəyim,
Mənim bu şəhərdə
nə ölümüm var.
Gah buzdu, gah da ki oddu bu
şəhər,
İçimə,
çölümə yaddı bu şəhər,
Gör məni haraya
atdı bu şəhər,
Gedək bu şəhərdən,
mənim ürəyim,
Mənim bu şəhərdə
nə ölümüm var.
Adamı qarsıyır,
sıxır havası,
Bu şəhər
ömrümün qərib yuvası,
Hələ
qarşıdadi mənlə davası,
Gedək bu şəhərdən,
mənim ürəyim,
Mənim bu şəhərdə
nə ölümüm var.
Burda gur işıqlar
adam aldadı,
Burda igidlərin başi
qaidadı,
Anamın qəbrinin
gözü yoldadı,
Gedək bu şəhərdən,
mənim ürəyim,
Mənim bu şəhərdə
nə ölümüm var...
Vəli Xramçaylı
Ədalət.- 2010.- 15 may.- S. 20.