SÖZÜN NAMUSLU OĞLU - MƏZAHİR
ƏHMƏDOĞLU
N qədər səbəb
Məzahir Əhmədoğlunu
müsahib seçməyin N qədər səbəbi var. Hamısını
yazası olsaq, bizə ayrılmış səhifənin
çox hissəsi "işğal" altına düşər.
Ona görə qısa-qısa:
Məzahir Əhmədoğlu
imzası sayılıb-seçilən jurnalist
imzalarındandır. Həmin imza ilə o qədər qəzet-jurnalın
qapısını aça bilərdi kig Ancaq düz 18 ildi bu
imza yalnız və yalnız "Ədalət"də
görünür. "Ədalət"in iki aydan sonra 20
yaşı olacağını fikirləşəndə məlum
olur ki, Məzahir Əhmədoğlu "Ədalət" qəzeti
baş redaktorunun müavinidi. Yəni bölgələr
üzrə sorumlusudu.
Məzahir Əhmədoğlu
istedadlı gənc həmkarlarının uğuruna sevinən
adamdı. Maraqlı yazı oxuyanda elə sevinir ki, elə bil
"əməkdar jurnalist" fəxri adına layiq
görülməsi haqqında sərəncamı indicə elan
ediblər.
Girişdən söhbətə.
Söhbətdən yazıya
- Saçının sayı qədər müsahibi
sorğu-suala tutan Məzahir Əhmədoğlunun müsahibə
verməklə arası necədi?
- Bu mənim qəzetlərə
ilk müsahibəmdir. Düzdü, radioda müsahibəm
olmuşdu. Hər halda qəzet üçün ilk müsahibəm
də "Ədalət"də dərc olunacaq.
- Göyçayda doğulduğuna görə Rəsul
Rza, Ənvər Məmmədxanlı, Əli Kərimlə həmyerli
olan, dünya və Azərbaycan ədəbiyyatından yetərincə
məlumatlı, ara-sıra şeir yazan həmsöhbətim
poeziya ilə dostluğu yarımçıq kəsib niyə
jurnalistikaya könül verdi?
- Seçdiyim ixtisas məni jurnalistika
ilə ömürlük dost etdi. Amma ondan əvvəl
şeirlər yazırdım. Bir dəfə hətta
şeirimi redaksiyaya da apardım. Daha doğrusu, hər
addımda qayğımı çəkən, bir növ
böyüklük edən tanınmış gənclər -
Nüsrət Kəsəmənli və Oqtay Məmmədov məni
metronun o zamankı "Bakı soveti" stansiyasının
qarşısından götürüb "Azərbaycan gəncləri"
qəzetinin redaksiyasına apardılar. Məmməd Oruc
yazdığım şeirləri heyranlıqla dinlədi, xeyli
təriflədi. Elə bildim ki, artıq qəzetin sabahkı
sayında şeirlərim dərc olunacaq. Geri qayıdanda
şeirlərimin taleyi barədə soruşdum. Məmməd
Oruc dedi ki, nə yaxşı şöbə müdiri Tofiq
Mütəllibov bu şeirləri eşitmədi, yoxsa bizi
redaksiyadan qovardı.
-Niyə?
- Bu sualı mən də o
zaman Məmməd Oruca verdim. Məmməd Oruc dedi ki, bu
şeirləri ancaq oxumaq olar, onlar qəzetdə dərc edilmək
üçün deyil. Çünki dissident şeirləri
heç kim dərc etməz. Həmin görüşdən
sonra həvəsdən düşdüm. Həyat elə gətirdi
ki, uzun müddət ədəbi mühitdə oldum,
özümdən yaşca böyük Ramiz Rövşən,
Vaqif Cəbrayılzadə kimi şairlərlə dostluq etdim.
Gördüm onlar elə mənim yazmaq istədiklərimi
yazırlar. Ona görə meydandan çəkildim. Amma
meydanı məğlub kimi tərk etmədim. Sadəcə,
özümü şair olmaq əzabından xilas elədim.
Çünki mənim həyatda başqa planlarım var idi.
- Gündəlik söhbətlərinizdə, "Ədalət"dəki
son yazılarınızda tez-tez xatırlanan "Baksovet"dəki
çayxana, oranın məşhur insanları - Vidadi Məmmədov,
Şahmar, Nadir Cabbarlı, Ağa Hüseynov barədə
portret yazılarınızın davamı niyə gəlmədi?
- Əslində həmin
o yazılar heç başlanğıc da deyildi. Filarmoniya
bağındakı "Zülfünün
çayxanası", "Baksovet" metrosunun
yanındakı "Həbibin çayxanası" və
sonra "Azneft"dəki çayxanaya toplaşan ziyalılar
haqqında xatirələrim var. Dahi rəssamımız Səttar
Bəhlulzadə ilə saatlarla söhbətim olub. Lakin həmin
söhbətləri hələ yazmamışam. Aramızda
olan söhbətlərdən qısa yaza bilərəm. Amma Səttar
Bəhlulzadənin rəssamlığından yazmağa
gücüm çatmaz.
Həmin mühitdə
birlikdə olduğum digər insanlar, dostlar haqqında
yazıların davamı gələ bilər. Sadəcə, həm
redaksiyada daşıdığım vəzifəni yerinə
yetirmək üçün xeyli vaxt, enerji sərf etməli
oluram, həm də bəzən operativ mövzular daha önə
keçir. Yəqin nə zamansa xatırlatdığın
portret yazılara qayıdacam. Çünki həqiqətən
də maraqlı insanlarla söhbətlərim olub. İnanıram
ki, oxucular üçün darıxdırıcı olmayacaq.
- İndi iş elə gətirib ki, nə
"Zülfünün çayxanası" var, nə "Həbibin
çayxanası", "Azneft"dəki çayxana da
artıq yoxdu. Bəs köhnə dostlarla harda
görüşürsüz?
- Heç harda. Həmin
günləri xatirələrimizdə, xəyallarımızda
yaşatmaqla məşğuluq. Aramızdan vaxtsız gedən
dostlarımız çox oldu. Həmin dostları
xatırlamaq, itkiləri göz önünə gətirmək
özü ağırdı. Hər halda həmin dövr
olduqca maraqlı bir dövr idi. İstedadlı adama qiymət
verirdilər. Özü də qiyməti təsadüfi adamlar
yox, istedadlı insanlar verirdi. Amma indig Şəxsən mən
gənc jurnalistlərin - təbii ki, söhbət istedadı,
imzası olan jurnalistlərdən gedir - yazılarını
maraqla izləyirəm. Məsələn, "Reytinq" qəzetini
Seymur Baycana görə alıram. Yaşından və
başından asılı olmayaraq bütün istedadlı qələm
adamlarının uğuruna sevinirəm. Təəssüf ki,
bu gün istər ədəbiyyatda, istərsə də mətbuatda
paxıllıq var. Qələmi, istedadı olan insanlar birləşə
bilmirlər. İstedadı olmayanlar, amma istedadlılara
paxıllıq edənlər elə tez birləşirlər ki
- Bayaq söhbət əsnasında dostlarla
bağlı məqamlara toxunduq. Deyəsən bəzi
dostlarınız sizin imtahandan "5" ala bilməyiblər.
Hər halda son
yazılarınızın bəzilərində buna müəyyən
işarələr var...
- İndi dostluğa
münasibət 20-25 il əvvəlkindən çox fərqlənir.
Adını çəkmək istəmədiyim dostlardan biri
ilə bu yaxınlarda söhbətləşəndə dedi
ki, sən hələ də məsələyə sadəlöhv
yanaşırsan, amma indi dostluq da limitlə olan bir şeydi.
Görünür həmin dostum müəyyən məqamlarda
haqlıdı. İndi ortada maddi maraq, gəlir olmayanda bəzi
köhnə dostlar adamdan uzaq qaçır, telefon zənglərinə
cavab vermək istəmir. Əslində sənin
vurğuladığın yazıları mənim kimi bəzi
dostlardan yarımayan, dost görəndə əzab çəkən
insanlara yazmışam. İmtahandan "2" alan dostlara belə
yazılar onsuz da təsir etmir...
Aqil Abbas, İradə Tuncay və ... "Çətin
söhbət"
- Özüm az qala hər fəsildə bir redaksiya dəyişdiyimdən
mənim üçün çox maraqlıdı, Məzahir Əhmədoğlunun
uzun müddət "Ədalət"də duruş gətirməyinin
sirri varmı?
- Təbii ki, ortada bir sirr var. Amma bu
sirri açmaq olar. Mən qısa fasilələrlə "AzərTac"da,
"Həyat" qəzetində, "Kənd həyatı"
juranlında işləmişəm. Bir ara həmin jurnalın
bazasında Loğman Rəşidzadə "Biznes" qəzeti
yaratdı, məni də redaksiyaya dəvət etdi. Lakin qəzet
çox yaşamadı. Çünki o zaman biznes
sözünü insanlar tam dərk edə bilmirdilər.
Həmin ərəfədə
gənclik dostum, rəhmətlik qardaşımın tələbəlik
yoldaşı Aqil Abbasdan bir tanışımıza işlə
bağlı köməklik etməsini xahiş etdim, o da
xahişimi yerə salmadı. Üstündən bir neçə
gün keçəndən sonra gördüm
dost-tanışlar hamı soruşur ki, iş yerini dəyişmisən,
"Ədalət" qəzetində işləyirsən? Mənim
də heç nədən xəbərim yox. Məlum oldu ki,
dostum Aqil Abbas "Ədalət"də məni işə
götürüb, bu barədə qəzetin birinci səhifəsində
xüsusi məlumat da yerləşdirib. Özü də bu həmin
dövrlər idi ki, bəzi adamlar "Ədalət"də
işləmək nədi, Aqil Abbasa salam vermək
üçün növbəyə dururdular. Belə təmtaraqlı
təyinatdan sonra mənim "Ədalət"li
dövrüm başladı. Aqil müəllim qələmimə
bələd olduğundan belə demək mümkünsə
"Ədalət"də yazıb-yaratmaq üçün hər
cür şərait yaratdı. Özümə qarşı
belə münasibəti görəndən sonra söz verdim
ki, imzam yalnız "Ədalət"də görünəcək.
Elə o vaxtdan da "Ədalət"dən başqa
heç bir mətbuat orqanında imzam görünmədi. Digər
qəzetlərdə baş redaktor işləyən
dostlarım incisə də mən sözümün
üstündə durdum.
- Söhbətimizdə dəfələrlə
vurğulamısız ki, sizin üçün ən çətin
iş yazı yazmaqdı. Bəlkə bu çətinliyin
detallarını xırdalayaq...
- Həqiqətən də
mənim üçün həyatda yazı yazmaqdan çətin
iş yoxdu. Həmişə yaxşı yazmağa
çalışıram. Ortabab, necə gəldi yazmaq mənlik
deyil. Artıq yəqin istəsəm də bu məndə
alınmaz.
- Sizi yazı masasına tərəf çəkməyə
cəhd göstərən mövzu varmı?
- Bir mövzu
çoxdandı məni narahat edir. Bizim ədəbiyyatda
60-cılar mövzusunu təhlil edən yazı işləmək
istəyirəm. Düzdü, bu mövzuda çox deyilib,
yazılıb. İndiyə kimi mətbuatda bununla bağlı
gedən müzakirələrə baş qoşmamışam.
Çünki ədəbiyyatşünas deyiləm. Amma mən
bu müzakirəyə baş qoşsam, ürəyimdən
keçənləri yazsam...
- Yazsanız...
- Bütün bu
müzakirələrə son qoyulacaq. Çünki bilirəm
onu necə yazacam. İstər ədəbiyyata yeni gələnlərin,
postmodernistlərin, içtərsə də onları qəbul
etməyən əvvəlki nəslin zəif və
güclü tərəflərini gözəl bilirəm. Bilirəm, kim nəyə
qadirdi.
- Sizinlə söhbət edərkən, məni bir məsələ
düşündürür. Tanıdığınız
istedadlı adamlar haqqında həmişə orijinal fikirlər
söyləyir, maraqlı yazılar yazırsız. Bunun, necə
deyərlər, ən cazibədar nümunəsi İradə
Tuncayın özü və yaradıcılığı
haqqında qələmə aldığınız
"Çətin söhbət" yazısıdır. Bu
yazı ətrafında sizinlə çox söhbətlərimiz
olub. Yüksək intellekt sahibləri bu yazını
yaradıcı adamın qeyri-adi istedadı və taleyi
baxığından bənzərsiz hesab etdilər...
- Etibar bəy,
görürsünüzmü, sualı verirsiz, istər-istəməz
həm də dəyərləndirmə prosesi- cavab da
alınır. Əslində İradə Tuncay
publisistikasının oxucudan çox səmimi bir tələbi
var: gəl, ucalıqlara gəl, buralara gəlib çıxa
bilsən, ruhun da özün kimi rahat olacaq... Bax, beləcə
səsləyir, qələminin ovsununa çəkir
insanları. Bu, müasir publisistikanın yeni, mən deyərdim
sehrli bir təcəssümüdür. Bu yazıların hər
biri jurnalistika dərsliyidir. Mənim yazım İradə
Tuncay yaradıcılığını müəyyən
nüanslarla təqdim etsə də, bütövlükdə
eləcə "çətin söhbət" olaraq
qalır. Bu mövzuya yenidən qayıdacağam....
Ən sakit azarkeşin Uruqvay yığmasına
xeyir-duası
- Sizi şəxsən tanımayanlar da bəzi
yazılarınızda futbol bilicisi olduğunuzu hiss etməyə
çətinlik çəkmirlər. Növbəti dünya
çempionatı yaxınlaşır. Bəlkə müsahibənin
bu yerində diqqətimizi topa yönəldək...
- Etiraz eləmirəm. Mən
bəlkə də futbola azarkeşlik edən ən sakit adamam.
Nə 10-15 yaşımda, nə sonra, nə də elə indi
stadionda, televizor qarşısında matça baxanda
qışqırmamışam. Lap uzağı qol vurulanda
camaata qoşulub ayağa qalxmışam, amma heç vaxt
qışqırmamışam. Dünyanı heyran qoyan bu oyunu
gözəl bilirəm. Təəssüf ki, bu gün idman
yazarları özlərindən başqa heç kimi oxumurlar.
- Cənubi Afrikada keçiriləcək dünya
çempionatından nə gözləyirsiz?
- Təəssüf ki,
Türkiyə CAR-da təşkil olunan çempionata gedə
bilmədi. Onu da deyim ki, sovet dövründə də mən
heç vaxt SSRİ yığma komandasına azarkeşlik etməmişəm.
Həmişə onların məğlub olmasını istəyirdim.
Nə isə, bu çox geniş mövzudu. Çempionatdan
uzaq düşməyək. Bu dəfə bütün fikirlərimi
Argentina millisinə yönəldəcəm. Çox istərdim
ki, Çili, Uruqvay yığmaları bu dəfə
maraqlı oyun nümayiş etdirsinlər. İstərdim
Uruqvay millisi iki dəfə dünya çempionu olduğunu bir
daha insanlara xatırlatsın.
Kitabi- Məzahir Əhmədoğlu
- Son zamanlar kitab çap etdirməyi elə gözdən
salıblar ki, adam soruşmağa utanır. "Ədalət"dəki
yazılarınızı bir kitabda nə zaman toplayacaqsız?
- Əvvəllər buna o qədər
də yaxşı baxmırdım. Amma indi bu barədə
düşünürəm. Çünki köşələrimin
dərcindən sonra tanıdığım,
tanımadığım insanlar zəng edir, fikirlərini
bildirirlər. Hər halda həmin yazıları bir kitabda
toplamağı fikirləşirəm.
Jurnalistikanın çox qəribə
, bəlkə də bir qədər anlaşılmaz sehri var.
Elə imza sahibləri var ki, oxucular onları həmişə
axtarır. Axtarılan jurnalist xoşbəxt jurnalistdi.
Məzahir Əhmədoğlu
imzası "Ədalət"in hər sayında axtarılan
jurnalistdi. Deməli, dostumuz xoşbəxt jurnalistlərdən
hesab edilir. Bu günlərdə qələm dostumuzun 60
yaşı tamam olur. Bolluca təbriklər...
Etibar CƏBRAYILOĞLU
Ədalət.- 2010.- 28 may.- S. 12-13.