Rəssamın sənətdəki öz xətti

Türkiyədə yaşayan tanınmış rəssam Gülxan Bəydəmirin Bakıda növbəti sərgisi keçirildi

Bakı İncəsənət Mərkəzinin "Yeni Qalereya" sərgi salonunda Türkiyədə yaşayan soydaşımız, tanınmış xəttat Gülxan Bəydəmirin fərdi sərgisi təşkil olunub. Həm sənətşünaslar, həm də adi tamaşaçılar tərəfindən maraqla qarşılanan sərgidə xəttat öz işlərini Azərbaycandakı pərəstişkarlarına təqdim edib.

İlk uğurdan...

Gülxan Bəydəmir qədim Şamaxıda, şairlər və sənətkarlar yurdunun Ərəbşalbaş kəndində dünyaya gəlib. Çox gənc yaşlarında rəssamlığa böyük maraq göstərdiyindən 1970-ci ildə sənədlərini Əzim Əzimzadə adına Dövlət Rəssamlıq Məktəbinə verib. İmtahandan uğurla keçərək tanınmış rəssamlardan dərs almaq imkanı qazanıb. Gənc rəssamın ilk fərdi sərgisi Azərbaycandan uzaqlarda baş tutub. Gülxan Bəydəmir 1972-ci ildə əsgəri xidmət keçdiyi Rusiyanın Xabarovsk vilayətində fərdi sərgi ilə sənətsevərlər qarşısında imtahan verib. Sulu boya ilə çəkdiyi rəsmlər maraqla qarşılanıb. Elə həmin il Xabarovskda təşkil edilən sərgi-yarmarkada fərqlənərək ikinci yeri tutub. Onun akvarellə yaratdığı mənzərə mütəxəssislərin diqqətini çəkib.

Hərbi xidmətdən sonra təhsilini davam etdirən Gülxan Bəydəmir 1976-cı ildə Rəssamlıq Məktəbinin məzunu adını qazanıb. Elə o vaxtdan müxtəlif sərgilərdə iştirak edir. İstedadlı rəssam, eyni zamanda, Azərbaycanda unudulmaqda olan daş üzərində oyma sənəti ilə yaxından məşğuldur.

Ustaddan tələbəyə, tələbədən ustada

Amma Gülxan Bəydəmir təkcə ölkəmizdə deyil, onun hüdudlarından kənarda da daha çox bacarıqlı xəttat kimi tanınır. Uzun illərdir ki, o, xətt yazı sənəti ilə maraqlanır, bu qədim sənətin incəliklərini öyrənib yaradıcılığında tətbiq etmək üçün yorulmadan çalışır.

1995-ci ildə Türkiyəyə gedən rəssam ustad xəttatlarla görüşür, İslam təsəvvüfünə yaxından bələd olur. İlk dərslərini Kamil Nazikdən alan rəssam öyrəndiklərini sənətsevərlərə təqdim etməyi bacarır. O, bu gün də dünya şöhrətli xəttat Davud Bektaşdan bu sənətin sirlərini öyrənir. Tanınmış rəssam özü də qeyd edir ki, ustad olmadan xəttatlığı öyrənmək qeyri-mümkündür: "Xəttatlıq gözəl yazı yazma sənətidir. Ərəbistandan Şimali Afrikaya, Səlcuqludan Osmanlıya, Azərbaycandan Anadoluya və Asiya içlərinə qədər uzanan geniş İslam coğrafiyasında doğulan, inkişaf edən bu sənətin incəliklərini ustadsız öyrənmək mümkün deyil. Abbasilər dövründə inkişaf edən xəttatlıq XV əsrdə məşhur türk xəttatı Şeyx Həmdullanın (1429- 1520) yaradıcılığı ilə yeni bir istiqamət alıb. Onu bütün İslam dünyasındakı xəttatların ustadı saymaq olar. Əli bin Yəhya Sufi, Karahisari, Mustafa Rakim, Məhəmməd Əsəd Yəsari, Mustafa İzzət Əfəndi dünyaca tanınmış ustadlar hesab olunurlar. Bu qədim sənət növündə ustad və tələbə arasında zamanla səmimi bir əlaqə yaranır. Tələbənin ustadından yetərincə faydalana bilməsi üçün onun dünyasında əriməsi lazımdır".

Tanınmış azərbaycanlı xəttat Gülxan Bəydəmir dünyanın müxtəlif ölkələrində təşkil olunan sərgilərdə uğurla iştirak edir. 2006-cı ildə İstanbulda təşkil olunan sənət yarışmasında "Ahmed-Muhammed" əsəri ilə birincilik qazanıb. Bir il sonra həm Almaniyada, həm də Avstriyada sərgilərini açıb. 2007-ci ildə Azərbaycan paytaxtında Mövlana Cəlaləddin Ruminin 800 illik yubileyi münasibəti ilə düzənlənən sərgidə iki əsərlə iştirak edib.

Əsərləri Türkiyə, Fransa, Almaniya, Hollandiya, Avstriya, Koreya kolleksiyaçıları tərəfindən alınıb.

Xatırladaq ki, "Yeni Qalereya"da təşkil olunan bu sərgi tanınmış xəttat Gülxan Bəydəmirin Bakıda ikinci fərdi sərgisidir.

Etibar CƏBRAYILOĞLU

Ədalət.- 2010.- 26 noyabr.- S. 8.