HƏMİŞƏ RƏHMƏTLƏ ANILAN KİŞİ

Xatirə yaza-yaza insan özü də xatirəyə çevrilir. Görünür mənim də xatirəyə dönəcək çağlarım yaxınlaşır. Ona görə də həyatda gördüyüm, tanıdığım, sevdiyim köhnə kişiləri çox tez-tez xatırlayıram. Belə kişilərdən biri də mənim üçün Əlfi Qasımov olub. Onu bir yazıçı kimi də, nəşriyyat işçisi kimi də, sədaqətli dost kimi də, el ağsaqqalı kimi də, gözəl ailə başçısı kimi də ancaq və ancaq xoş xatirələrlə yada salmaq olar. məni yaxından tanıyanlara yaxşı bəllidir ki, mən çox gəzən, çox görüşən, çox səfərlərdə olan bir qələm əhliyəm. Yaşadığım 60 il ərzində Azərbaycanın müxtəlif guşələrinə səyahətdə elə bir səfər tanımıram ki, orda qələm dostları, yazıçılar və şairlər, müxtəlif nəsillərə malik ədəbiyyat adamları onu ən kövrək, ən isti duyğularla xatırlamasınlar. Onu bir insan kimi sevməmək, duymamaq qeyri-mümkün idi. Tarixi təcrübə göstərir ki, şairlər və yazıçılar yazdığı əsərlərdən daha çox şəxsi keyfiyyətlərin, insanlığı, ədəb-ərkanı, qayğıkeşliyi ilə canlı həyat adamı olmasıyla yadda qalır. Əlfi Qasımov ona görə həmişə xoş xatirələrlə yada düşür ki, o əsl həyat adamı olub. Hal əhli, məclis əhli, ürfani dünyanın, ürfani aləmin adamı olub.

Mən yazıçı nəşriyyatında poeziya şöbəsində işlədiyim illərdə Əlfi Qasımov Azərnəşrdə işləyirdi. Çox tez-tez görüşərdik. Həmişə də şirin, səmimi, mehriban. Baxmayaraq ki, o məşhur bir ağsaqqal, yazıçı, mənsə gənc bir ədəbiyyat adamı idim, aramızda çox yaş fərqi var idi, ancaq Əlfi müəllimin yüksək səmimiyyəti, insani keyfiyyətləri bu fərqi aradan qaldırardı. Ədəbi məsələlərlə bağlı həm ciddi, həm də Əlfi müəllimə məxsus zarafatyana söhbətlərimiz olardı. İşinə məsuliyyətli, sözünə dəqiq, ətrafına diqqətli, istiqanlı və təbii Əlfi müəllimi hamı sevir, hamı yüksək qiymətləndirirdi. Bu gün o dövrdə yaşayan, Əlfi müəllimi yaxından tanıyan bircə nəfər adam tapa bilməzsən ki, onu ən xoş, ən mübarək, ən kövrək duyğularla xatırlamasın.

Günlərin bir günü böyük şairimiz Xəlil Rza mənə zəng elədi: "İgid, yazıçı, şair dostlara bir qonaqlıq verəcəyəm, axşam saat 5-də bizdə olmalısan. Gəlməmiş olma!". Baş üstə Xəlil bəy - deyib, axşamüstü mənimçün həmişə doğma olan bir evə - Xəlil Rzanın evinə getdim. Bir azca gecikmişdim. İçəri girəndə gözlərimə inanmadım. Təxminən otuza yaxın o dövrün yazıçı və şairlərinin Xəlil bəyin gen açılmış bol süfrəsinin başında gördüm. İstər-istəməz qürur hissi keçirdim. Qəlbim dağa döndü. Belə bir tarixi məclisin iştirakçısı olmaq, məsum adamlarla həmsöhbət olmaq mənim üçün böyük xoşbəxtlik idi. Hamı yerbəyer olub məclis sahmana düşəndə, Xəlil Rza özünəməxsus qürur və ötkəmliklə ayağa durdu. Onun dediklərini dəqqi olmasa da, təxmini şəkildə bu günün əziz oxucularına çatdırmağı özümə şərəfli və tarixi borc bilirəm. Böyük şair və əziz dost sözünə belə başladı:

"Əziz dostlar! Bizim evə, bizim evə yox, əslində hamımızın olan öz evimizə, Xəlil Rza ocağına xoş gəlmisiniz. Bu gün sizi bura dəvət etməkdə mənim heç bir şəxsi təmənnam, umacağım yoxdur. Böyük alim, böyük vətəndaş bir dostumuzun qırxı təzəcə çıxıb. Dağ boyda dünya şöhərtli bir kişi Üzeyir bəyin ev müzeyində qəfildən əlimizdən getdi. Kim deyə bilər ki, bizi də belə bir aqibət gözləmir. Düşmənlər üstümüzə ayaq alıb. Bir yandan erməni, bir yandan rus, bir yandan fars Azərbaycanı tikə-tikə etməklə məşğuldu. Gəlin bu gün biz böyük ağrılarımızı, böyük dərdlərimizi müzakirə edək. Dostumuzdan ibrət alaq. Bir-birimizə sevgi və sayğılarla yanaşaq. İçimizdə düşmən obrazı yaratmayaq. Əsl düşmənlərimizi və əsl dostlarımızı yaxşı tanıyaq. Bir-birimizi sevməyi və yaşatmağı bacaraq. Bu bizdən daha çox xalqa, millətə, vətənə, Qarabağa lazımdı. "Rədd olsun, şəxsi umu-küsülər, yaşasın səmimiyyət!". Xəlil bəy bir az nəıəs dərib daha güclü bir pafosla çıxışın ikinci daha isti və doğma hissəsinə keçdi:

"Kimlər var bu məclisdə. İftixar hissi keçirirəm ki, bizim böyük milli sərvətimiz var. Bu sərvət sizsiniz. Bu sərvət bu məclisdə olanlardı. Cəmil Əlibəylidi, Əlfi Qasımovdu, Nahid Hacızadədi, Ağacavad Əlizadədi, Şahmar Əkbərzadədi, Oqtay Rzadı, Zəlimxan Yaqubdu...".

İndi fikirləşirəm, hər biri ağsaqqal olan bu məclisdə məclisə kim ağsaqqallıq eləsin. Ürəyimdən Şahmar Əkbərzadə keçir, Zəlimxan Yaqub keçir. Ancaq onlar gənc və cavan ərlərimiz olsa da, mən deyirəm bu məclisdə hamımızın sevimlisi Əlfi Qasım ağsaqqallıq eləsin. Belə məclislərdə başda əyləşmək, könüllərə soltanlıq eləmək daha çox onun haqqıdı. Həm də baxmayaraq ki, Əlfi müəllim yazıçıdır, o ədəbiyyata şeirlə gəlib, mən onu bir şair kimi də yüksək qiymətləndirirəm. Yadımdadı, Amerika Koreya dövlətlərinə müharibə elan edəndə Əlfi bəy Amerikanı hədələmiş, "Koreyadan əlini çək!" şeirin yazmışdı. Bunu eşidən Əlfi Qasımov gülə-gülə ayağa durdu. Xəlil Rzanın sözünü kəsib dedi: "Xəlil bəy, mən o şe iri yazan kimi Amerika məndən qorxub Koreyadan əlini çəkdi. Elə həmin gündən mən şeirdən əlimi çəkdim. Bildim ki, şairlik mən bacaran iş deyil". Əlfi müəllimin bu sözündən sonra gülüş məclisi başına götürdü və rəhmətlik Əlfi müəllim həmin o unudulmaz məclisə ağsaqqallıq elədi. Mən Əlfi müəllimi müxtəlif yerlərdə çox görmüş, çox müşahidə eləmişdim. Ancaq o məclisdə mən onun şəxsində çox şirin, çox səmimi, əsl həyat adamı, içərisi işıqla dolu, paxıllıqdan, xəbislikdən çox-çox uzaq olan böyük bir insan-şəxsiyyət, ziyalı kəşf elədim. O gün Əlfi müəllim ayrı aləm idi. Zarafatı, atmacası, şeiri, yaşlı yazıçılardan, öz həmyaşıdlarından gətirdiyi misallar məclisdə olanların hamısını göyün yeddinci qatına qaldırmışdı. O gün mənim üçün Əlfi müəllimi kəşf elədiyim gün oldu. O gündən onu daha çox sevdim, daha çox dinləmək istədim. Çünki o kişiylə ünsiyyətdə olanda insan bir daxili rahatlıq tapır, yüngülləşir, ancaq gözəl şeylər haqqında düşünürdü. İnsanı xoşbəxt eləyən duyğuları insanlara, xüsusən gənclərə səxavətlə payladığına görə, gənclik onu çox sevirdi. Çox sevirdi ona görə ki, o gəncliyi çox sevirdi, qayğı göstərirdi, onların heç bir ədəbi uğurunu diqqtədən qaçırmırdı, münasibət bildirirdi.

Qayğıya və diqqətə böyük ehtiyacı olan çox həssas və kövrək gənclər Əlfi müəllimin bu unudulmaz xüsusiyyətlərindən danışa-danışa, xatırlaya-xatırlaya özləri də gəlib Əlfi Qasımov yaşına çatdılar. Onlar bu gün müxtəlif sahələrdə ədəbiyyatımızı, dilimizi, ruhumuzu, publisistikamızı yüksək ləyaqətlə təmsil edir, Əlfi müəllim kimi kişilərin ruhuna Allahdan rəhmət oxuyurlar. Rəhmətə və xoş xatirələrə layiq olan Əlfi müəllimin ruhuna Zəlimxan Yaqubdan mübarəksalamlar olsun!

ZƏLİMXAN YAQUB

Ədalət .- 2010.- 16 yanvar.- S. 22.