Azərbaycandan ucalan haqq səsi

Birinci Ledi Tanrı kitabının müdafiəsinə qalxdı

Azərbaycan çox mürəkkəb bir coğrafi məkanda yerləşir. Regionda təkcə siyasi baxımdan deyil, dini və milli mənsubluq baxımından da kifayət qədər həssaslıq var. Lakin bütün bu məsələlərə rəğmən Azərbaycan dini və milli tolerantlıq baxımından bölgə dövlətləri arasında liderlik edir. Bu artıq demokratiya adlı bəhanənin təsiri deyil. Bu Türkün mental məsələsi olaraq hər zaman özünü göstərib. Necə ki, yüz illər öncə böyük Türk sərkərdəsi Atilla qarşısında diz çökən Roma Papasının başını kəsmədi (Halbuki, həmin Papanın indiki övladları Atillanın nəvələrinin qanını da içməyə hazırdı), necə ki, türklər Konstantinopolu fəth edərkən bir kilsənin bir daşına belə toxunmadılar (Amma bu gün Qarabağda məscidlər uçurdulur, qəbirlər təhqir edilir), necə ki, amansız xaç yürüşlərindən sonra türklər Avropaya ayaq açanda bir toyuğun belə başını kəsmədi (Bunun üstündən tarix keçəndən sonra Qərb Anadoluda açıq-aşkar işğalçılıq həyata keçirdi) və s. və i.

Bu gün ölkəmizin ətrafında və daxilində digər dinlərin daşıyıcısı olan xeyli sayda millətlər yaşayır. Azərbaycanda bütün dinlərə və digər millətlərə mənsub olan toplumlara tarixən tolerant münasibət bəslənilib. Bu münasibət, təbii ki, inzibati metodlar hesabına formalaşdırılmayıb və formalaşdırılması da mümkün deyil. Çünki tolerantlıq hər kəsin fərqli ifadə tərzinə hörmətlə, ziddiyyət təşkil etsə belə onun fikirlərinə dözümlü yanaşmaqdır. Bu isə Azərbaycanın milli-mədəni, mənəvi dəyərləri, tarixi ənənələri və bütövlükdə türk millətinin xarakteri ilə bağlı olan məsələdir.

Azərbaycandan ABŞ-a demokratiya dərsi

Dünyada müsəlman dövləti kimi tanınan Azərbaycanda müsəlmanlarla bərabər xristianlıq, iudaizm və digər qeyri-ənənəvi dinlərə mənsub xeyli sayda vətəndaş və vətəndaşlığı olmayan insanlar yaşayır. Kimsə dini əqidəsinə, milli mənsubiyyətinə görə burada təzyiqə məruz qalması, yaxud hər hansı bir pis münasibətlə üzləşməsindən giley belə etməyib. Bu da ondan irəli gəlir ki, Azərbaycan tarixən tolerant münasibət sərgiləyən bir ölkə olub.

Bu sahədə Azərbaycan demokratiya carçısı kimi tanınan Avropa və ABŞ-a nümunə olacaq bir dövlətdir. Azərbaycan torpaqlarını işğal edən ermənilər dini etiqad baxımından xristiandır, amma nə Bakıda nə də ölkənin digər bir bölgəsində xristianların dini heysiyyatlarını təhqir edən xırda bir hərəkətə belə yol verilməyib. Bu baş versə belə Azərbaycan dövləti belə addımları cəzalandırmaq gücündədir. Demokratiya və insan haqlarından dəm vuran ABŞ-da isə keşiş cildinə girən biri müsəlmanların müqəddəs kitabını yandırır və cəzasız qalır.

Hardasız ay din aşiqləri?

Dünya müsəlmanları bu hərəkətə etirazını bildirdi. Hətta etirazın həddini aşıb qəzəbini günahsız insanları qətlə yetirməklə soyudanlar da oldu. Baş vermiş hadisə ilə bağlı etiraz aksiyası keçirməyən dindarlar məmləkətindən biri də Azərbaycan oldu.

O Azərbaycan ki, qanunvericiliyə uyğun məktəbli qızlara hicabı qadağan etməyə, lisenziyasız məscidlərin qapanmasına görə özünü radikal dindar adlandıranlar yaxa cırıb, qan tökürdülər. Bəs indi hardaydı onlar? Axı islamın müqəddəs kitabı təhqir olunmuşdu? Niyə küçəyə çıxmadılar? Niyə təhsil nazirliyinin qarşısında olduğu kimi ABŞ səfirliyi qarşısında da qəfləti aksiya keçirmədilər? Əslində cavablar aydındır.

Azərbaycan tolerant, dünyəvi respublikadır. Burada heç bir normal dini düşüncəyə qadağa yoxdur. Əksinə əhalinin böyük himssəsi müsəlman olduğundan İslam dininə xüsusi rəğbət və ehtiram var. Xarici təsirlərlə meydanlara çıxan dindarların əvəzindən isə Azərbaycandan ucalan haqq səsinin müəllifi Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO-nun xoşməramlı səfiri, millət vəkili Mehriban Əliyeva oldu.

Tanrı haqqı

Müqəddəs kitabın yandırılmasını "dindarlar"ın susqunluqla qarşıladığı bir məkanda və zamanda Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu çərçivəsində keçirilən "Qadınlar: Mədəniyyətlərarası Dialoqun Əsas Təmsilçiləri" sessiyasındakı çıxışında Mehriban xanımın etirazı eşidildi: "Bəzi qüvvələr insanların müqəddəs hissləri ilə oynayırlar. Bütün dinlər bir-biri ilə çox yaxındır, ən müxtəlif dinə tapınan biz insanlar bir Tanrıya dua edir. Dualarımızın mahiyyəti də eynidir. Təəssüf ki, bu gün insanlıqla bir araya sığmayan bir faktla üzləşmişik. Özünü din xadimi adlandıran bir nəfər müqəddəs Qurani-Kərimi yandırıb. Bu hərəkətə nə ad vermək olar? Onun məqsədi nədir? Bu, hansı qüvvələrin sifarişidir? Çox təəssüf edirəm ki, beynəlxalq ictimaiyyət müqəddəs Quranın yandırılması faktına reaksiya verməyib, münasibət bildirməyib".

Ölkənin ali zirvəsindən edilən kifayət qədər sərt bir bəyanatdır. Digər İslam ölkələrində baş vermiş xoşagəlməz hadisəyə çılğın və başıpozuq reaksiya göstərilmişdisə Azərbaycanda bu rəsmi və sivil qaydada edildi. Həm də okeanın o tayına demokratiya və insanın Tanrı inancına hörmətin qorunmasının nə demək olduğu izah olundu.

Çingiz

Ədalət.- 2011.- 12 aprel.- S. 2.