ABŞ-dakı erməni diasporunun vəziyyəti çox çətinləşir

"The Washington Times" qəzetindəki məqalə xəbərdarlıq kimi qiymətləndirilir

Nüfuzlu "The Washington Times" qəzetində Ermənistan-ABŞ münasibətlərinə həsr olunan məqalə iki ölkə arasında münasibətlərə ciddi təsir göstərə bilər. Məqalədə İran hərbçilərinə silah satan ölkələrin siyahısında Ermənistanın da adı var. Amerikanın bir sıra dairələrində artıq Yerevanla münasibətlərə yenidən baxılmasına çağırışlar səslənir.

Konfliktoloq Pərvin Darabadi hesab edir ki, qəzetdə dərc olunan məqalə rəsmi Yerevana mesajdır: "Dövlət Departamenti bu ölkəyə qarşı siyasətinə yenidən baxa bilər. "The Washington Times"ın təqdim etdiyi materiallar Vaşinqton üçün çox incə olan bir məsələni - Tehranla münasibətləri əks etdirir. Ermənistandan İrana verilən silahla sonradan İraqda ABŞ əsgərlərinə qarşı istifadə edilməsi, ümumiyyətlə, İrana silah satışı ABŞ üçün ağrılı məsələdir. İrana istənilən ölkənin köməyi ABŞ üçün ağrılı məsələdir. Onlar Ermənistana münasibətdə istənilən qərarı qəbul edə bilərlər".

Politoloq vurğulayıb ki, qəzetdə dərc olunan məqalə Amerika cəmiyyətinin yeni məlumatlara münasibətini əks etdirir: "İstənilən halda yaranmış vəziyyətdə ABŞ-dakı erməni diasporunun vəziyyəti çox çətinləşir. Qeyd edim ki, ermənilərin son vaxtlar hərəkətləri ABŞ-da çoxlarının narazılığına səbəb olur".

Politoloq Samir Həmidov isə "The Washington Times"ın Barak Obamanı Ermənistana qarşı sanksiyalar tətbiq etmək çağırışına toxunub. O bildirib ki, 2011-ci ildə ABŞ-Ermənistan münasibətlərində heç bir neqativ dəyişikliklər baş verməyəcək: "Birincisi, erməni lobbisinin erməni ictimaiyyətinə çox güclü təsir etmək imkanları var. İkincisi, Barak Obama erməni lobbisi ilə sıx münasibətlərdə olub və onların dəstəyi ilə hakimiyyətə gəlib. Bu səbəbdən də o, Ermənistana qarşı bir dəfə də olsun mənfi addım atmayacaq. Üçüncüsü, erməni-Amerika münasibətləri strateji xarakter də daşıyır. Xristian ölkəsi olan Ermənistan hər zaman Birləşmiş Ştatların maraq dairəsinə daxil olub. Bu siyasət bu günün deyil, 20-ci əsrin əvvəlində formalaşıb və bunu qısa zaman kəsiyində dəyişmək mümkün deyil. Ermənistana qarşı ABŞ tərəfindən xəbərdarlıqlar ola bilər. Lakin ciddi bir şeyə gətirib çıxarmayacaq və bu, Ermənistan-ABŞ münasibətlərində öz əksini tapmayacaq".

O ki qaldı Qarabağ münaqişəsinə, politoloq hesab edir ki, əlbəttə, danışıqlar davam edəcək. Lakin yaxın vaxtlarda münaqişənin nizamlanması məsələsində ciddi irəliləyiş gözləmək gərək deyil.

Digər politoloq Mübariz Əhmədoğlu isə bu qənaətdədir ki, məqalədə ermənilərin hərəkətlərinin konturları aydın şəkildə təsvir olunub: "Aydın olur ki, əslində, Ermənistan Bolqarıstandan silah alıb və onu İrana satıb, sonra isə bu silah İraqa verilib, nəticədə onlarla ABŞ əsgəri həlak olub. Məsələn, bu yaxınlarda ermənilər qondarma erməni soyqırımı layihəsini Konqresin gündəminə salmağa cəhd göstərdilər. Nümayəndələr Palatasının spikeri Nensi Pelosi bildirdi ki, qətnaməni səsverməyə çıxaracaq. Lakin bu baş vermədi. Bəlli oldu ki, Pelosinin qətnamənin müzakirəsinə qarşı çıxıb. Bu o deməkdir ki, erməniyönümlü mövqeyi ilə seçilən Pelosi 180 dərəcə dəyişib. Nəyə görə, görünür, Ağ ev və yaxud Dövlət Departamentindən ona Ermənistanın silah satdığını göstərən sənədlər təqdim olunub. Departament də erməni qətnaməsinin müzakirəsinə qarşı çıxdı. Hesab edirəm ki, bu, nəinki türkyönümlü, eləcə də antierməni əhəmiyyət kəsb edirdi". Onun sözlərinə görə, Ağ ev və Dövlət Departamentinin Ermənistanla münasibətlərində dərin çatların əmələ gəldiyi aydın görünür və bu, 2011-2012-ci illərdə daha da dərinləşəcək: "Erməni tərəfi üçün yaxşı dövrlər arxada qaldı. Avropa, ABŞ və Rusiyada Ermənistanın əsl simasını görməyə başlayırlar. Erməniçiliyin mahiyyəti onun münaqişəyönümlüyündədir. Münaqişələr olanda onlar çiçəklənir, genişlənirlər. Ermənistanın ətrafında sülh və sabitlik olanda isə ona belə şəraitdə yaşamaq çox ağır olur. Erməni tərəfi bir növ anaerob mikrobdur. Əgər onun ətrafında oksigen yoxdursa, o, inkişaf edir, əgər varsa, dərhal məhv olur. Ermənistan da belə şəraitdə yaşayır və inkişaf edir. İstisna deyil ki, onlar ABŞ-dan aldıqları pulun müqabilində də silah alıblar. Bu səbəbdən də hesab edirəm ki, ABŞ və Ermənistan arasında münasibətlər çox ağırlaşa bilər. Ermənistan hazırda Beynəlxalq Valyuta Fondu və Dünya Bankından aldığı kreditlər hesabına yaşayır. ABŞ bu təşkilatlara müraciət edərək onları Ermənistana əlavə kreditlər verməməyə çağıra bilər. ABŞ hər zaman Ermənistanı dəstəkləyib.

Məhz bu dəstək sayəsində erməni tərəfi Türkiyə və region ölkələri ilə münasibətlərdə manevr edə bilib. Vaxt var idi ki, Ermənistan ABŞ adından Gürcüstanı qorxudurdu. ABŞ-ın Qarabağ məsələsində erməni tərəfini dəstəkləməsi hamıya məlumdur. Hətta 1989-cu ildə ABŞ sovet hökumətindən Dağlıq Qarabağ əhalisinin təhlükəsizliyini qorumağı və onlara müstəqillik verilməsini tələb etmişdi. Ermənilər ABŞ-ın siyasi, geopolitik və maliyyə dəstəyindən məhrum olarsa, onda diaspor üçün fəaliyyət göstərmək çox çətin olacaq. Bu isə sonda Ermənistanın və onun diasporunun yox olmasına gətirib çıxaracaq".

Gültəkin

Ədalət.- 2011.- 3 fevral.- S. 3.