"KİMDƏNSƏ ÖYRƏNMƏK OLAR, AMMA KİMİSƏ YAMSILAMAQ OLMAZ"

Gənc gitaraçı Mahmud İsmayıloğlu belə deyir

Bir dəfə gitarada gözəl bir musiqi eşitdim. Musiqi o qədər ürəyə yatımlı və yaddaqalan idi ki, uzun müddət onun təsirindən ayrıla bilmədim. Çünki gitaraçı "Təbrizim" mahnısını elə səsləndirirdi ki, sanki gitara çalınmırdı, o bu mahnını qeyri-adi bir formada oxuyurdu. Adətən, gitarada kimisə təəccübləndirmək, ürəyini tərpətmək o qədər də asan deyildi. Çünki Rəmiş kimi böyük sənətkardan sonra hər əlinə gitara götürən onu o qədər də gözəl səsləndirə bilmir. Amma "Təbrizim"i çalan gitaraçı istər-istəməz mənim ürəyimin "sarı sim"inə toxunmuşdu. Onu arayıb-axtardım və günlərin birində söhbətləşə bildim. Bu gənc gitaraçı Mahmud İsmayıloğludu.

- Mahmud, sənin "Təbrizim" mahnısını gitarada səsləndirməyin çoxları kimi məni də tərpətdi. Yəni gitaranı çalmaq o qədər də asan deyil. Amma sən o çalğı ilə çoxlarının ürəyinə yol tapa bilmisən...

- Hər bir müsiqiçi sevdiyi musiqi alətini başqasına da sevdirməyi bacarmalıdır. Əlbəttə, Rəmiş kimi böyük sənətkardan sonra gitaranı əlinə götürmək və onu başqasına sevdirmək elə də asan deyil...

- Amma siz gitaranı əlinizə götürdünüz və qeyri-adi çalğınızla çoxlarını təəccübləndirdiniz...

- Məncə çalğımda elə də qeyri-adilik yoxdur. Sadəcə olaraq, çalışmışam ki, sənətdə öz yolum olsun. Məncə, gitarada hər hansı bir musiqini səsləndirəndə o dəqiqə tanıyanlar bilir ki, bu musiqini çalan Mahmud İsmayıloğludu.

- Yaxşı, siz gitaranı çalmağı və eləcə də orijinal ifanı necə öyrənə bilmisiniz. Yəni sizin keçdiyiniz bir məktəb, bir müəllim olubmu?

- Sözün açığı Füzulidə olanda Rasim Şamxalovun yanına getmişəm. Nə öyrənmişəmsə əvvəl tarda öyrənmişəm. Amma onun yanına gedəndə əlimdə gitara getmişdim. Sonra da böyük sənətkarların televiziyadakı çıxışlarına baxıb müəyyən şeyləri "oğurladım". Bir də gördüm ki, çoxları məni axtarır. Onsuz da respublikada yaxşı gitara çalan kifayət qədərdir. Rəmiş kimi, Rəhman kimi, Elbrus kimi, Elman kimi gitaraçılara həmişə böyük maraqla baxmışam. Öyrəndiklərimi öyrənmişəm, ancaq çalışmışam ki, öz yolum olsun.

- Deyirlər ki, ilk dəfə gitaraya məhəbbət sizdə 2-ci sinifdə baş qaldırıb...

- Kim deyirsə düz deyir. Onda Füzulinin Horadiz kəndində yaşayırdıq. Kəndimizdən də Qozlu çayı keçirdi. Bir gün eşitdik ki, sel gəlib və çay daşıb. Biz uşaqlar da hamımız gedib o selə baxırdıq. Bir də gördüm ki, selin gətirdiyi suda oyuncaq bir gitara var. Qorxub eləmədən yavaş-yavaş çayın qırağına yaxınlaşdım və əlimi atıb o oyuncaq gitaranı götürdüm. Uşaqlar dedi ki, sel səni aparar. Amma heç kimin sözünə baxmadım. Risq edib gitaranı götürə bildim. Sonra da həmin gitaraya 2-3 sim bağladım və həmin alətdə ilk dəfə "Aman aman, ay aman..." mahnısını səsləndirdim. Atamgil də, uşaqlar da məəttəl qaldı.

- Görünür, gitaraya həvəs sizdə ötəri olmayıb. Yəni ola bilərdi ki, oyuncaq gitaranı bir müddət özünüzlə gəzdirərdiniz və sonra da hər şey unudulub gedərdi...

- Gedə bilməzdi. Ona görə ki, hər şey mənim ürəyimdən gəlirdi. Artıq çoxları da bilirdi ki, mənim gitaraya həvəsim heç də elə-belə deyil. Günlərin birində Füzulinin yaxşı sənətkarları, oxuyanları eşitdilər ki, gitara çalıram. Onlar məni axtarıb tapdı və toylara aparmağa başladılar.

- Kimlər ilə ilk vaxtlar sözünüz tutdu, daha doğrusu, onu gitarada müşayiət eləyə bildin?

- Rayonda olanda ilk vaxtlar gitara ustası Rəhman Məmmədlinin qardaşı Rəfail ilə toylara getdik. Sonra başqaları da eşidib bildi ki, mən pis çalmıram. Nizami Abdullayev məni axtardı, çalğıma qulaq asdı və xoşu gəldi. Dedi ki, mənimlə işləyərsənmi? Razılıq əlaməti olaraq, başımı tərpətdim. Ondan sonra da Füzulinin tanınmış xanəndələri və müğənniləri ilə işləməyə başladım. Demək olar ki, çox yerdə bizimlə maraqlanırdılar. Sola çalanda isə gitaraya maraq tamaşaçılar arasında daha da artırdı.

- Eşitdiyimizə görə, Manaf Ağayev, Səyyad Əlizadə, Vidadi Bərdəli və eləcə də digər tanınmış sənətkarlarla bir yerdə çox olmusunuz. Onları müşayiət etmək hər hansı gitaraçı üçün o qədər də asan olmayıb. Bəs siz bir gitaraçı kimi onları razı sala bilmisinizmi?

- Gərək bu sualı həmin sənətkarların özlərinə verəydiniz. Bir onu bilirəm ki, Nizami Abdullayevlə cəbhə bölgələrində hərbi hissələrdəki əsgərlər qarşısında çıxış edərkən o "Ay vətən oğlu"nu ifa edərkən mənə daha çox gitarada çalmağa şərait yaradırdı. Təbii ki, bu çalğı və səs əsgərlərimizin ruhunu daha da yüksəldir və onların döyüşkənlik duyğularını qaldırırdı. Hər hansı bir musiqi insanı tərpətməlidir. Əgər tərpətmirsə, günah tamaşaçıda yox, çalğıçının və ifaçının özündədir.

- Gəlin səmimi etiraf edək ki, heç də hər çalğı adamın ürəyinin "sarı simini" tərpətmir...

- Mən də sizinlə razıyam. Mən durub desəm ki, gitaranı belə çalıram, elə çalıram, əlbəttə, bu sözdə də səmimiyyət olmaz. Sadəcə olaraq, mən gitaranı əlimə alanda fikirləşirəm ki, məni dinləyən var və mən də elə çalmalıyam ki, həmin dinləyici çalğıya qulaq assın. Qulaq asırsa, deməli nəsə bir şey eləyə bilirik. Qulaq asmırsa, deməli çalğımız yaxşı deyil...

- Sizin əvvəllər bir neçə albomunuz işıq üzü görüb. Deyə bilərsinizmi, bu çalğılarda hansı musiqiləri səsləndirmisiniz?

- Əvvəllər "Xatirələr" və "Ötən günlərim" adlı albomum işıq üzü görüb. Həmin albomda İbrahim Tatlısəsin, Elza İbrahimovanın və Ələkbər Tağıyevin mahnıları toplanıb və həmin mahnıları mən gitarada səsləndirmişəm. Bircə ona çalışmışam ki, hər şey yaxşı alınsın. Tay bilmirəm, necə alınıb. Yaxşı alınıb, pis alınıb.

- Onu da öyrəndik ki, yeni bir albomunuzun üzərində işləyirsiniz. Bəs orada hansı mahnıları səsləndirəcəksiniz?

- Sözün açığını deyim ki, bir az tənbələm. Nəsə albom və disk buraxmaqda ərincəklik eləyirəm. Amma üçüncü albomu da yaxın aylarda sağlıq olsa, hazırlayıb dinləyicilərin ixtiyarına verəcəm. Orada xalq və bəstəkar mahnılarından ibarət çalğılarım olacaq.

- "Toylar kralı"nda siz Manaf Ağayevi və digər Füzulidən iştirak edən müğənniləri müşayət eləmisiniz. Bu cür müğənniləri müşayət eləmək bir qədər çətin deyilmi? Çünki canlı verilişdə hər hansı səhfi düzəltmək həmin an çox çətin olur...

- Hər şey müsiqiçinin özündən asılıdır. Gərək əvvəldən elə işləyəsən ki, canlı efirdə heç vaxt pis vəziyyətə düşməyəsən. Pis vəziyyətə düşəndə isə oradan çıxa biləsən. "Toylar kralı"nda M.Ağayevin "Ay canı yanmış" mahnısının ifasında həmişə mənim imprivizasiyam diqqəti çəkib. Manaf Ağayev də bu mahnını çox yerlərdə oxuyub. Düzdür, bəziləri deyir ki, bu mahnı o qədər də yaxşı deyil. Əgər o qədər də yaxşı deyilsə, bəs niyə ən prestijli toylarda belə Manaf Ağayevdən həmin mahnını oxumağı xahiş eləyirlər? Deməli, hər mahnının və musiqinin öz dinləyicisi var. Əgər bir musiqi ki, adamın sümüyünü tərpədir, onu sirkələyir onda musiqiçi onluğa vurur.

- Mahmud İsmayıloğlu toya getməyi xoşlayır, yoxsa sənəti?

- Toya bir çoxları yaxşı baxmır və deyirlər ki, filankəs toy müğənnisidir, ondan yaxşı ifaçı çıxmaz. Amma sizi inandırım ki, toy böyük bir məktəbdir. Ən çətin mahnıları və ən çətin musiqiləri elə toyda tələb eləyirlər. Bəzən mənə elə sifariş veriblər ki, efirdə onu dünyasında çalmaram. Amma toyda çalmışam və çalğıdan sonra da həmin adam sakitləşib oturub yerində. Özü də onun istədiyini çalmamışam ha, gözəl bir xalq mahnısı səsləndirmişəm. Musiqiçi gərək dinləyicinin ürəyinə yol tapa bilə. O yolu tapa bildin, sənə qulaq asacaqlar, tapa bilmədin sənin çalğına fikir verən olmayacaq.

- Sizə elə gəlmirmi ki, hansı sənətin sahibi olursansa ol, gərək kimisə yamsılamayasan. Kimsə belə bir fikir işlədib: "Yaxşı "kopya" olana qədər pis orijinal olsan yaxşıdı". Yəni kimisə yamsılamaqdan özünün əyri-üyrü yolun daha uğurlu olur...

- Hər şey bayaq dediyim kimi musiqiçidən asılıdır. Kimdənsə öyrənmək olar, amma kimisə yamsılayan kimi o dəqiqə tamaşaçı hiss eləyir və deyir ki, bu filankəs kimi çalır. Amma mən də heç vaxt kimisə yamsılamamışam və filankəs kimi çalmamışam. Həmişə elə çalmışam ki, o dəqiqə biliblər ki, bu gitaraçı Mahmud İsmayıloğludur.

Faiq QİSMƏTOĞLU

Ədalət.- 2011.- 16 fevral.- S. 8.