ŞƏHƏR İÇİNDƏ ŞƏHƏR: İÇƏRİBAZAR

 

Qədim -müasir

 

Qafqaz incisi

 

Ölkənin şimal-qərb bölgəsinin incisi sayılan Qax rayonunun son illərdə sürətli yüksəlişi diqqət mərkəzindədir. Respublikanın hər yerində olduğu kimi, burada da regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramının icrası uğurla həyata keçirilir. Bu rayon indi təkcə təbiət gözəllikləri ilə deyil, şəhərdəki və kəndlərdəki yenilikləri, müasirləşməsi və nəticə etibarilə əhalinin yaşayış tərzinin yaxşılaşması ilə də fərqlənir, gələcəyə inamla addımlayır. Qax şəhəri daha da gözəlləşir. Bu yerlərin ən sıx turizm marşrutlarından biri olması görülən işlərin əhəmiyyətini ikiqat artırır. Modernləşmə yerli xüsusiyyətlər üzərində qurulduğundan inkişafın gələcək perspektivlərinə də işıq salır, insanlarda ruh yüksəkliyi yaradır.

 

Həmyerliləri onunla fəxr edirlər

 

Qeyd etdiyimiz kimi Qax rayonunda çox işlər görülüb və bütün bunlar barədə oxucularımızı müntəzəmliklə məlumatlandırmışıq.

Son illərin ən uğurlu və diqqətçəkən yeniliklərindən biri də Qax şəhərinin mərkəzindəki tarixi yer - abidə olan İçəribazarın restavrasiyası, əhalinin və qonaqların istifadəsinə verilməsidir.

Bu unikal abidənin yenidən qurulmasının ideya müəllifi, eyni zamanda maliyyə dəstəkçisi elə bu torpağın yetirməsi və fəxri olan Azərbaycan Respublikası Meliorasiya və Su Təsərrüfatı ASC-nin sədri Əhməd Əhmədzadədir. Bölgədə bundan əlavə də bir sıra diqqətçəkən tədbirlərin təşəbbüskarı və təşkilatçısı kimi Ə.Əhmədzadənin adı həmişə iftixarla çəkilir.

Özü bütün bu xeyirxah əməllərin onun adıyla bağlanmasını təvazökarlıq edərək istəməsə də və müəyyən qədər biz də belə bir davranışla razılaşsaq da, görənləri heyrətə gətirən İçəribazarın yeni həyatının müəllifinə ən azından təşəkkürlər etməyi borc bilirik.

 

Tarixdən...

 

Zaman-zaman kimlər Azərbaycana soxulmadı, kimlər bu yurd-yuvanı viran qoymağa cəhd etmədi? Rus çarizminin onurğa sütununu sındıran İmam Şamilin apardığı azadlıq mübarizəsi Qaxın da ərazisində öz nişanələrini saxlamışdır. Çar dağlıların hücumlarının qarşısının alınması üçün mühafizə qalaları, sədlər, istehkamlar tikməli olmuşdu. Yenə də dağlıların mübarizəsini, inamını qıra bilməmişdi. İlisu sultanlığının ərazisində Əhməd xanın əli ilə tikilmiş qalaçalar indi də qalmaqdadır. Karvan yollarının qovşağı sayılan Qaxda Alazan çayı vadisində çox qədimlərdən yurd-yuva yeri olan Minbərək, Torpaqqala, V-VI əsrlərdə iri ticarət şəhərləri olan Ləkit və Qum Qax ərazisində qərblə şərqin, cənubla şimalın karvan yollarının keçidi, həm də bu yerlərdə qalıb ixrac və idxal ticarəti ilə məşğul olan tacirlərin fəaliyyət meydanı olmuşdur.

Minbərəkdən sonra karvan yollarının Şəki-Şirvan, Şamaxı və Dərbənd tərəfə genişlənməsi ilə bağlı Qaxda ikinci bir dayanacaq- min bir karvanın və ticarət edənlərin gecələmə şəhərciyi - "Minbir saray" şəhristanı Kürmük çayının sol tərəfində tacirlərin bazar yerinə çevrilmişdir. Lakin dəli Kürmüyün "Minbir saray"ı yerlə-yeksan etdikdən sonra qalan kiçik bir ərazisində Qax şəhərinin bir hissəsi olan Qaxmuğal əhalisinin yaşayıb çalışdığı ərazi hesab olunur.

 

(ardı var)

 

 

MƏZAHİR ƏHMƏDOĞLU

 

Ədalət.- 2011.- 3 iyun.- S. 7.