UCAR GƏLƏCƏYƏ İNAMLA BAXIR

Bu şəhərin yuxusundan qatarlar keçər

İndi necə adlanır bilmirəm, sovet dövründə Bakı-Tbilisi dəmir yolu deyilirdi. Və bu dəmir yolu Ucar adlı rayonumuzun çox yerlərdə tanınmasında və taleyində gerçəkdən böyük rol oynayıb. Zarafat deyil, ərazisinə görə kiçik rayonlar sırasında olan Ucarın dəmir yolu xidmətinə 4 stansiya və 1 vağzal düşür. Bu fakt və burdan qaynaqlanan digər amillər rayonun iqtisadiyyatında, əhalinin dolanışıq məsələlərində həmişə xüsusi əhəmiyyət daşıyıb.

... Və dəmir yolu bir dəfə Ucarın, daha doğrusu, rayon mərkəzini böyük bəladan qurtarmağın başlıca səbəbi olub. Bildiyimə görə 1963-cü ildə aramsız güclü leysandan əmələ gəlmiş sel suları Ucar şəhərinin evlərini, bir çox inzibati binalarını, demək olar ki, əsasən uçurub-dağıtmış, yararsız hala salmışdı. Əhali şəhəri tərk etmişdi. Yaranmış vəziyyətlə bağlı bəlkə də rayon mərkəzi başqa bir əraziyə köçürülə bilərdi. Ancaq məhz həmin o dəmir yolu faktı Ucarı ehtimal olunan daha böyük bəlalardan qurtardı. Pis-yaxşı, şəhər yenidən tikildi, hətta böyüdü, əlavə bazalar, idarələr yarandı. Təbii şərait və quruluş imkansızlıqdan istənilən səviyyədə inkişaf edə bilməsə də, lazımi konforta malik olmasa da, ancaq Ucar digər amillərdən, başlıcası "çörəkli yer" adı qazanması səbəbindən həmişə prestijli rayon statusunda olub.

Şirvanın bu qədim və özünəməxsus xüsusiyyətli diyarı indi əsl inkişaf, yeni uğurlar, qələbələr sorağındadır. Rayon gündən-günə kəndli, şəhərli irəli addımlayır. Ötənlərdən qalan problemlər həll olunur, Ucar şəhəri isə sanki yenidən qurulur.

Həbibinin vətəni

Ucar rayonu Şirvan düzünün cənubunda yerləşir və 853 kv.k. əraziyə malikdir. Göyçay, Ağdaş, Kürdəmir və Zərdab rayonları ilə qonşudur. 32 kəndi var. Daha böyük inkişaf etmiş kəndləri Qazyan, Şilyan, Müsüslü, Qazıqumlaq, Bərgüşad və başqaları həm də qədim tarixə malikdirlər. Orta əsrlər şairi Həbibi Bərgüşadda anadan olub. Rayonun 80 min nəfərə yaxın əhalisi var.

Ucar əsasən aqrar rayonu olmasına baxmayaraq, hələ keçən əsrin ortalarından bir sıra sənaye müəssisələri ilə də tanınıb. Pambıq emalı zavodu, konserv zavodu, dəmir-beton məmulatları zavodu və bir sıra fabrik-sexlər rayonun iqtisadiyyatında əhəmiyyətli yer tutub. Bəlkə də çoxları unudub, bir zamanların məşhur Ucar pambıq zavodu il ərzində 70 min tondan çox pambıq emal edərdi. Və indi də müəyyən istehsal həcmində fəaliyyət göstərən bu zavodun tarixi çar Rusiyası dövrlərinə qədər gedib çıxır... Nə isə, bu uzun söhbətdir, qalsın sonraya.

Dövlət Proqramının icrası yeni mərhələdə

Ucar Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Yaşar Məmmədovla söhbətimiz zamanı rayonda görülən işlər və qarşıda duran vəzifələr haqqında geniş məlumat əldə etdik. Başçı Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2010-cu illərdə sosial-iqtisadi inkişaf Dövlət Proqramının Ucar rayonunda da uğurlu icrasını təmin etmək üçün tədbirlər həyata keçirildiyini vurğuladı.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin qayğı və diqqətindən ruhlanan ucarlılar rayonun inkişafı və müasirləşməsi üçün var qüvvələrini sərf edir, bütün istiqamətlərdə xüsusi fəallıq göstərirlər.

Mövcud vəziyyətə uyğun olaraq rayonda abadlıq və quruculuq işləri diqqət mərkəzində saxlanılır. Heydər Əliyev Mərkəzinin, rayon mərkəzi xəstəxanasının, şahmat məktəbinin, üç orta məktəbin tikintiləri və rayon uşaq xəstəxanasının təmiri davam etdirilmişdir. Müsüslü-Qazyan avtomobil yolunda, eləcə Yuxarı Şilyan, Boyat, Qazıqumlaq və Qarabörk kəndlərində üst-üstə cəmi 276900 kv. metr asfalt vurulmuş, rayon ərazisindəki yol kənarlarına 15000 ədəd müxtəlif ağac və gül kolları əkilmişdir.

Şəhərin Heydər Əliyev, N.Nərimanov, 28 May, Əzizbəyov, Xətai, Axundov, Ş.Fərzəliyev və Nizami küçələrində müasir tələblərə uyğun kanalizasiya xəttinin çəkilişi tamamlanmaq üzrədir.

Mərkəzi küçələrdə bir çox inzibati binaların və fərdi evlərin fasadları, üst örtükləri dəyişdirilmiş, müasir görkəm almışdır.

Əvvəlki illərdə olduğu kimi, 2010-cu ildə də ölkədə aparılan iqtisadi islahatlara uyğun olaraq rayonun sosial- iqtisadi inkişafının təmin edilməsi, əhalinin maddi rifah halının yaxşılaşdırılması istiqamətində ardıcıl tədbirlər həyata keçirilmişdir. Bunun nəticəsidir ki, rayonda ümumi məhsul istehsalı 4 faiz, kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalının həcmi 5,1 faiz pərakəndə əmtəə dövriyyəsi 5,2 faiz, büdcə gəlirləri 4,8 faiz, əhalinin pul gəlirləri 8,1 faiz, orta aylıq əmək haqqı 11,4 faiz artmışdır.

Dövlət Proqramında rayonun hazırda çalışmayan sənaye və emal müəssisələrinin fəaliyyətinin bərpa edilməsi üçün dövlət dəstəyinin göstərilməsi, infrastruktur sahələrinin inkişaf etdirilməsi, əhalinin içməli su təchizatının yaxşılaşdırılması tədbirləri, telefon rabitəsi sisteminin elektronlaşdırılması, təhsil, səhiyyə və mədəniyyət müəssisələrinin yenidən qurulması və digər həyati əhəmiyyətli məsələlər öz həllini tapmışdır.

Görülmüş işlərin nəticəsində rayonda kənd təsərrüfatı bitkilərinin həcmi xeyli artmış, 24152 ton taxıl, 382 ton qarğıdalı, 512 ton çəltik, 3726 ton kartof, 14246 ton tərəvəz, 2080 ton bostan, 503 ton pambıq məhsulu əldə edilmişdir. Rayonda iribuynuzlu mal-qaranın sayı 57214 başa, xırdabuynuzlu heyvanların sayı isə 49525 başa çatdırılmış, ət istehsalı 1035 ton, süd istehsalı 4413 ton, yumurta istehsalı 3 milyon 350 min ədəd olmuşdur.

2010-cu ildə iqtisadiyyatın bütün sahələri üzrə rayonda irəliləyişin nəzərə çarpması növbəti illər üçün də yaxşı stimul yaratmışdır.

Yeni məktəblər, xəstəxanalar tikilir

Rayonun təhsil, səhiyyə və digər sosial və mədəni strukturları öz fəaliyyətlərini tələblər səviyyəsində qurmağa çalışırlar. 2010-cu ildə təhsil işçiləri respublikada həyata keçirilən islahatların ahənginə uyğun olaraq vəzifə öhdəliklərinin yerinə yetirilməsi uğrunda ciddi fəallıq göstərmişlər. İl ərzində rayonun pedaqoji kollektivləri və şagirdlər ölkə rəhbərliyinin qayğısını daim öz üzərlərində hiss etmiş, regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramına əsasən Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü ilə "Yeniləşən Azərbaycana - yeni məktəb" devizi ilə rayonda 3 orta məktəbin, o cümlədən 360 yerlik Qazıqumlaq kənd, 240 yerlik Alpı kənd və 360 yerlik şəhər 4 saylı orta məktəb binalarının, həmçinin şahmat məktəbinin tikintiləri aparılmış və qeyd olunan bütün binaların cari ildə təhvil veriləcəyi planlaşdırılmışdır.

Ötən il rayon tibb işçiləri də zamanın tələblərinə uyğun şəkildə işləməyə çalışmış, əhalinin sağlamlığının qorunmasına öz töhfələrini verməyə səy göstərmişlər. 2010-cu ildə rayonun tibb müəssisələrinin maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi işləri davam etdirilmişdir.

Tibb sahəsində rayon əhalisinin və tibb işçilərinin sevincinə səbəb olan əsas hadisə isə Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi və vəsaiti ilə rayon uşaq xəstəxanasının dünya standartları səviyyəsində əsaslı təmir olunması, rayon mərkəzi xəstəxanası üçün 118 çarpayılıq yeni xəstəxana binasının tikintisinə başlanılmasıdır.

Başqa bir fakt da sevinc doğurur. Son vaxtlar Ucar şəhərində çoxmərtəbəli yaşayış evlərinin tikilməsi, müasir görkəmli xidmət obyektlərinin çoxalması, işıqlanmanın zövqlə qurulması çətinliklə başa gəlsə də yaşıllıqların artması sakinlərdə haqlı qürur hissi doğurur. Bu şəhər indi hər gün yeniliklərə doğru irəliləyir.

Məzahir ƏHMƏDOĞLU

Ədalət.- 2011.- 3 mart.- S. 7.