Novruz bayramı milli-mənəvi dəyərlərimizin rəmzidir

Bilirsənmi səndən niyə küsmüşəm

Əlimə qələmi aldığım andan sanki bir mələk donunda geyinib qarşımda durmusan. Əllərini saçımda hiss edirəm... Başımı qaldırıb üzüvə baxmaq sənə "Xoş gəldin" demək istəyirəm. Qəhər boğazımı, göz yaşı kipriklərimi kəsir. Səndən küsən, inciyən ürəyim tir-tir titrəyir. Sənə hey baxıb baxıram...

Ey mənim qırx illik həsrətim. Mənim qırx illik əzabım, mənim qırx illik dərdim, sevincim, sevgim... Gəl otur yanıma. Səndən sənə söyləyəcəyim o qədər sözüm var ki...

Yadındamı... Mən dünyanın ən xoşbəxt uşağı idim.

Yadındadı... Mən atamın ən sevimli qızıydım. Çünki hələ məktəbə getməzdən qabaq üçüncü sinifdə oxuyan qardaşımın bütün dərsliklərini əzbər bilirdim. Atam hər yerdə məndən fəxrlə danışardı. Məni necə oxudacağından, necə "böyük adam" edəcəyindən bütün dərslərimi öncədən bildiyim üçün ən maraqla nəğmə dərslərini gözlərdim. Mənim unudulmaz, sevimli, Hümbət müəllim hər nəğmə dərsində mənə dönə-dönə "Surəyya" mahnısını oxudardı və bir də "Səndən niyə küsmüşəm" nəğməsini oxudardıq. Atamın ən çox sevdiyi nəğmə idi bu nəğmə. Bütün günü evdə də, həyətdə də, işləyərkən bu nəğməni zümzümə edərdi.

Bilirsənmi səndən niyə küsmüşəm

Baxmadın üzümə Sizə gələndə.

Ona görə bu dostluğu kəsmişəm.

Kəm baxırsan üzbəüzə gələndə.

Qəlbim sevinc fərəh içində idi

Dünya sadəcə mənim dünyam idi!

İllah da sənin gəldiyin günlərdə

Kefimə heç deyəcək yox idi.

Bilirdim axı atam mənə qırmızı don alacaq və o gün evimizdə toy-bayram olacaq! Mən sənin gəlişini bütün ilboyu həsrətlə gözlərdim. Sən gələndə təkcə evimizdə yox, həyət-bacada da, bütün məhəllədə işıq yanardı. Hər yer rəngli bir yuxu kimi şipşirin olardı. Sən gələndə evimizdə sənin şərəfinə günlərlə təmizlik işləri aparılar, hər yer işıl-işıl yanardı.

Sən hələ sabah gələcəkdin...

Mən o gecə qəribə yuxu gördüm. Yadımda qalan sadəcə atamın gedişi idi. Elə hey gedirdi. Nəhayət kiçik bir nöqtəyə döndü və yox oldu. Sabah oyananda yanına qaçdım. Kiçik əllərimlə qıvrım tellərini oxşadım. Məni qucaqlayan tüklü qollarını öpdüm. O da məni başına qaldırıb öpdü-öpdü, sonra da yerə qoyub soruşdu.

- Sənə nə alım?

- Qırmızı don, bir də qıpqırmızı almalar!

Və o getdi...

Son...

Mənim istəkli atam bir daha sən gələn gün bizə gəlmədi.

Düz qırx ildir ki, nə "Sənə nə alım?" - sualını eşitdim, nə əynim qırmızı don geyindi, nə stolumun üstü qırmızı almalarla bəzəndi.

Çünki o gün atamın aldığı qırmızı don da, qırmızı almalar da, atamın qanına bulaşmışdı...

Beləcə bitdi mənim qırmızı günlərim...

Bitdi atamın mənli

arzuları və mənim atalı günlərim...

EY MƏNİM MÜQƏDDƏSİM, EY MƏNİM ƏZİZİM, MUNİSİM, DOĞMAM səndən nə qədər incisəm, küssəm yenə səni sevirəm.

İllər ötdükcə bir şeyi anladım. Sən elə müqəddəssən ki, sən gələn gün süfrəyə içki qoymaq olmaz. Haram tikə heç olmaz! Atamdan sonra onun haqqında həmişə xoş sözlər eşitdim. Mənim atam mələk kimi insan idi. Ancaq o gün hansısa dostu ilə içibmiş...

Yoxsa sənmi küsdün ondan?!

İllər, illəri qovdu... Hər yeni gəlişin kövrəltdi məni. Hər gəlişin yazın ortasında dondurdu məni.

Yadındamı?

Evimiz qonum-qonşu ilə dolu olsa da mən axşamlar çölə çıxar, şaftalı bağımıza keçərdim. Çəhrayı rəngli şaftalı çiçəkləri, mənim sirr dünyam, qəlbimin kimlərəsə söyləmədiyi, söyləyə bilmədiyi dərdlərimin ən gözəl dinləyicisi idi. O çiçəkləri oxşadıqca elə bilirdim atamın içimdə daşlaşmış həsrətinə toxunuram. Mənim gəncliyim sevgi, məhəbbətim şaftalı çiçəkləri aylı gecələr, bir daha nələr, nələr...

Sən ildə bircə dəfə gələrdin. Sən gəlməmişdən günlər öncə, günlər sonra hər adın çəkiləndə içdən-içə sarsılardım, içimdə nələrsə qırılıb tökülərdi. Amma yenə də səni həsrətlə gözlərdim. Çünki sən gələndə yenə sənin isti, munis qucağına sığınacaqdım. Yenə atamı, onun son gedişini, evimizə hay-harayla dönüşünü xatırlayacaqdım və yenə o yaz günündə dona-dona, yana-yana ağlayacaqdım. Yenə sakit gizli bir guşəyə çəkilib boğazımı qəhər boğa-boğa o mahnını zümzümə edəcəkdim.

Şeyda deyə heç dərdimi bilmədin,

Naz edilən bir üzümə gülmədin.

Vədə verib vədəsində gəlmədin,

Nə danışdıq üzbəüzə gələndə.

Bilirsənmi, çox-çox illər sonra axtarıb atamın bu sevimli mahnısının söz yazarı Şeydanın qızını gördüm. Şeydanın taleyini öyrəndim. Onun da bir qəribə taleyi varmış.

Yadındamı Bakıda oxuduğum illər, bütün dostlarım səni qarşılayarkən mən bir otağa çəkilər, arxadan bağlar sabahı göz yaşıyla açardım.

Bağışla məni...

Səni bu qədər sevərkən "Unutdum". Səni bu qədər sevərkən səni gülərüzlə qarşılaya bilmədim. Sənin oturduğun stola plov dəmləyib gətirmədim. Qırmızı almalar, qırmızı yumurtalar, düzə bilmədim. Yeddi adda, yeddi rəngdə xonçalar bəzəmədim. Qızlara qoşulub qulaq falına çıxmadım...

Küsdünmü mənə?!

Və günlərin bir günündə yenə gəldiyin gün qardaşım dörd balasını mənim kimi yetim qoydu... Sənə üsyan etdim! Səndən sənə şikayət etdim.

Amma dönüb içimə baxdım... Qıpqırmızı günlərimi qapqara duyğularla yaşadım deyə, Tanrı mənə cəzamı kəsdi?

Mən bütün ömrümü ölüm qorxusu ilə yaşadım. Sən gələn gün beş uşaqla yetim qalan anam nələr çəkdi!? Bizi böyütmək adına nələrə qatlanmadı?! Bu böyük ailənin yükü mənim də çiyinlərimə çökdü. Uşaqlıqda uşaqlığımı, gənclikdə gəncliyimi, cavanlıqda cavanlığımı yaşamadım... Mən sənin gəlişinin gözəlliklərini içərimdən keçirdim. Amma ömrümə daşıya bilmədim. Ən adi səsdən diksindim. Ən kiçik hadisədən səksəndim. Hər qapı səsinə ürpəndim... Bir ömür boyu anamı da itirmək qorxusu içimi göyüm-göyüm göynətdi. İndi ömrümün çoxu gedib azı qalıb. İndi də ömrüm başqa bir səksəkə içində... Qarğaşalar qayğılar içində...

Anamı da bu günlərdə itirdim

Gəlişinə az qalıb...

Mən yenə yas içində...

Ancaq sənə söz verirəm...

Daha səni küsdürməyəcəyəm...

Yoxsa səninlə barışmağa macalım olmaz...

İndi sən gələn gün özümü qardaşımın balalarını başıma yığıb bir nağıl danışmaq istəyirəm...

Sənin nağılını...

Amma istəyirəm bu nağılda dərd, nisgil olmasın. Qırmızı almalar, qırmızı donlar, qırmızı günlər, qana bulaşmasın. İstəyirəm sən gələndə sadəcə evlər çirkdən-tozdan təmizlənsin. İnsanların ürəkləri də ışıl-ışıl parıldasın. İstəyirəm sən gələn gün hər bir evdə şəkərburalar, paxlavalar bişirilsin. Ətri külli-ərzi bürüsün.

Qızlar yenə utana-utana qulaq falına çıxsın. Əllərinə nəlbəki alıb qapıları döysünlər. Qoy qonşu qadınlar o qızların sadəcə sevdiklərinin adına tutduqları nəlbəkiyə su töksünlər.

İstəyirəm ki, necə illərdir ki, tonqalı qalanmayan Şuşada, Ağdamda, Laçında, Xocalıda, Zəngəzurda, tonqallar qalansın. Uşaqdan böyüyə hamı bir nəfər kimi "ağırlığım-uğurluğum" - deyib tonqallardan atlasınlar!

İstəyirəm ki, Şuşada ilk Novruzçiçəyi açanda onun başında elə bir məclis qurulsun ki, sevincimizin səsini məzarda şəhidlərimiz də eşitsin. Onların sevinməyə bizdən çox haqqı var.

Sən mənim elimin, günümün, yurdumun ən gözəl bayramısan! Sən sadəcə mənimsən!

Sənə söz verirəm sən gələndə ağlamayacağam!

Sən mənim qırx illik həsrətim, sən mənim qırx ildir ki, itirdiyim doğmam, əzizim, sevgim, sevincim...

Ey mənim müqəddəs NOVRUZUM!

Gəl... "Cömçəni doldur", "Kosanı yola sal", "Keçəlin toyun eylə".

Qoy uşaqlar qapı-qapı torbalarını qırmızı alma, qırmızı yumurta, şəkər, noğulu, bir də hər evdən bir damla da sevinc götürsünlər.

Gəl... Qoy hər evdə səmənilər göyərsin. Şamlar yansın. Gəl və baharı gətir!

Aləmzər Sadıqqızı

Ədalət.- 2011.- 5 mart.- S. 17.