TƏBİİ FƏLAKƏTLƏR NİYƏ SƏRTLƏŞDİ?..

BƏŞƏRİYYƏT ÜÇÜN TƏHLÜKƏ VARMI?

Əlbəttə, indi yazacağım və bölüşəcəyim məlumatlar heç də yalnız oxucu marağını çəkmək üçün deyil. Məqsədim alimlərin təbiətdə baş verən fəlakətlərin masştabı, təsir gücü, həm də bunların nədən qaynaqlandığı haqda proqnozlarını hər kəslə bölüşməkdir. Əslində hamı təfərrüatı ilə məlumatlandırılmalıdı. Axı, heç kim dünyanın harasında olmasından asılı olmayaraq belə dəhşətlərlə üzləşə bilməkdən sığortalanmayıb. Televiziya vasitəsi ilə Yaponiyada baş verən dəhşətli zəlzələnin, qorxunc sunaminin törətdiklərini izlədikcə insan oğlunun təbiət qarşısında nə dərəcədə aciz olduğuna bir daha əmin olursan.

Alimlər bildirirlər ki, Yer kürəsinin təbii peyki sayılan və Yerdəki təbii proseslərdə təsiri olan Ay martın 19-da Yerə ən yaxın məsafəyədək yaxınlaşacaq. Və həmin vaxt arada olan məsafə cəmi 365,5 min kilometr olacaq. O gün Ay "super" bədrlənmiş halda görünəcək. Məlumat üçün qeyd edim ki, bu sonuncu dəfə 1992-ci ildə baş vermişdi.

Və dünya astrofiziklərinin bildirdiyinə görə, 19 ildən-bir baş verən Ay yaxınlaşması nəticəsində əmələ gələ biləcək proseslərə qeyri-ciddi yanaşmaq lazım deyil. Çünki məhz bu zaman təbii fəlakətlər, anomal təbii hadisələr yüksək səviyyədə özünü göstərə bilər. Hətta mütəxəssislərin söylədikləri rəyi əsas götürsək, Yaponiyada baş vermiş dəhşətli zəlzələni və ardınca dünyanın okeanla təmasda olan bir sıra ölkələrində başlamış sunamiləri həmin kataklizmlərin başlanğıcı hesab etmək olar. Demək elmi qənaətlərin doğrudan da əsası var imiş. Hazırda Yaponiyada fəlakətdən zərərçəkənlərin sayı minlərlə, on minlərlə ölçülür, bir sıra ölkələrdə isə önləyici tədbilər kimi sahil ərazilərində yaşayan əhalinin evakuasiyasına başlanılmışdır.

Alimlər dünyanı xəbərdar edir ki, Ayın ən minumum həddə qədər Yerə yaxınlaşması həm də bir sıra ərazilərdə nəhəng vulkanların oyanmasına, aktivləşməsinə də səbəb olacaq. İnsanlar artıq həmin proseslərin 1955, 1974 və 1992-ci illərdə baş verdiyinin şahidi olublar. Elmi müşahidələr sübut edir ki, məhz bu dövrlər həqiqətən də Yer kürəsi müxtəlif təbii fəlakətlərə məruz qalıb. Belə ki, 1992-ci ildə güclü sunami İndoneziyada minlərlə insanın ölümünə səbəb olan fəlakət gətirmişdi. 1974-cü ildə katolik məzhəbli insanların "Rojdestvo" bayramı zamanı Treysi tsiklonu Avstraliyanın Darvin şəhərini yerlə-yeksan etmişdi.

Alimlər bildirirlər ki, əslində təbii fəlakətlər heç də Ayın Yerlə ən yaxın məsafəyədək yaxınlaşdığı günlər deyil, bütövlükdə həmin dövr ərzində müşahidə olunacaq. Bu bir ili də əhatə edə bilər. Rusiya "Hidrometmərkəz" laboratoriyasının müdiri Nikolay Sidorenkovun dediklərinə görə, ötən yay anomal istilik Rusiyanın Avropa hissəsində özünü göstəmişdi. Və bu da həmin yaxınlaşma tsiklinin təzahürləri hesab edilməlidir. Digər bir mütəxəssis - Pit Uiller insanların həyəcana düşməməsini tövsiyə edərək bildirib ki, hələlik həyatın sonunun gəlməsini gözləmək lazım deyil: "Zəlzələlərin, vulkanların aktivləşməsi, sunamilərin baş verməsi həmişə olduğu kimi təkrarlanacaq. Amma Ayın Yerə yaxınlaşdığı dövrdə onların səviyyəsi, təsir gücü daha çox olacaq". Bu versiyanı bir çox alimlər də bölüşür.

Ümumiyyətlə, bu ilin yanvarında elm adamlarına məlum olub ki, Ayın nüvəsi Yerin nüvəsi kimi maye əsaslıdır. NASA mütəxəssisləri təyin etməyə nail olublar ki, Ayın dərinliyindəki mərkəzdə qərarlaşan zəngin metal şar formasında olub 241 kilometr radiusa malikdir ki, bu da maye halda olan və 330 kilometr radiusa malik maye metal şarın daxilindədir. Və bu, təbii peykin təkamülünü təmin edən "dinamo"su - maqnit sahəsidir. Məhz təsir gücünə malik bu maqnit sahəsidir.

Əslində isə mövcud olan bütün kainat, hər bir planet və onlarda baş verən proseslər Böyük Yaradanın qurduğu, onlara verdiyi xassələrə uyğun, hökm etdiyi formada, tryektoriya ilə hərəkət edir, baş verənlər Onun mütləq iradəsi altında olur və olacaq. Yəqin ki, insanlar özlərinin yaratdığı, əldə etdiyi elmi-texniki tərəqqiyə arxayın olmazdan öncə üzlərini Tanrıya tutmalıdırlar, Ona dua etməlidirlər. Nəhayət anlamalıdırlar, yəni təkrarən sübut olundu ki, elmi-texniki tərəqqinin ən son nailiyyətlərini əldə etməyi bacaran yaponlar və ya qeyri-yaponlar fəlakətdən özlərini zərrə qədər də sığortalaya bilməyiblər. Bunun səbəblərini yanlış yerdə axtarmaq lazım da deyil. Əsas odur ki, insanlar Tanrının onlar üçün yaratdığı yerin, göyün, bütün maddi və qeyri-maddi nemətlərin qədrini bilsin. Ona verilənləri qəddarcasına bərbad hala salmasın. Amma təəssüf ki, biz insanlar belə deyilik. Biz istəyirik ki, biz təbiətin başına minbir oyun açaq, təbiətsə bizə hər şeyini versin. Belə ədalət olarmı? Bunun sorğusunun nə vaxtsa olacağına inanmamaq ağılsızlıqdan ... başqa bir şey deyil...

BABƏK YUSİFOĞLU

Ədalət.- 2011.- 16 mart.- S. 6.