Şirvan müasir sənaye şəhəridir
Kür
çayının sol sahilində, Şirvan düzündə
yerləşən Şirvan şəhəri 07 may 2008-ci ilə
qədər Əli Bayramlı adını daşıyıb.
Hacı Qəhrəmanlı və Bayramlı qəsəbələrini
özündə birləşdirən bu yurda şəhər
adı 1963-cü ildə verilib. 80 min nəfərə
yaxın əhalisi, 30 kvadrat kilometr ərazisi olan Şirvan sənaye
şəhəridir. Ətrafında və bəzi ərazilərində
neft və qaz çıxarılan bu şəhərə
"neftçilər", "energetiklər" şəhəri
də deyilir. Çünki neft sənayesi ilə bərabər
bu şəhərdə Şirvan Dövlət Rayonlar arası
Elektrik Stansiya da var. Məqamı düşmüşkən
qeyd edək ki, indi "Cənub" Elektrik Stansiyası
adlandırılan bu müəssisənin daha müasir tələblərə
cavab verən yeni tikintisi uğurla davam etdirilir.
Bir sıra sənaye
obyektləri ilə bərabər şəhərdə 14 orta,
1 əsas və 1 ibtidai məktəb, Şirvan Dövlət
İqtisadiyyat və Humanitar kolleci, Türkiyənin özəl
liseyi, texniki peşə liseyi, musiqi məktəbi, 14 klub, 20
kitabxana, 5 xəstəxana və digər sosial obyektləri var.
60-cı illərin sənaye
şəhəri kimi tanınsa da, əslində
Şirvanın kifayət qədər qədim tarixi var
Şəhərin ərazisində
olan Girov dağda indi də varlığını qoruyan
"Vağan" adlı 933-cü ilə aid mağara var.
Burada yaşayan, Allahı dünyanın fövqündə bilən
Kufi adlı şəxs sonradan Şamaxının
dağlarına üz tutub. Qarlı baba-Həzrət baba beləcə
yaranıb.
Şəhərin digər
ərazisində olan Muşov dağda isə XVI əsrə aid
edilən duluz-yeraltı evlərin qalıqları
tapılmışdır. Elmi araşdırmalar tələb edən
bu qədim yaşayış yerindəki tapıntılar həm
də burada inkişaf etmiş həyat olduğunu sübut
edir.
Əsasən
köçəri həyat tərzi keçirən
insanların bu yurd yeri uzun müddət də Ərəbşahverdi
obası adlanıb. Məşhur rus generalı Y.Zubov
1776-cı ildə burada, Kürün sahilində düşərgə
salıb. 1886-cı ildə isə buradan keçən Kür
çayının üstündə Su Nasos Stansiyası
tikilib və ona Y.Zubovun adı verilib. Elə şəhərin
uzun müddət "Zubovka" adlanmasına da səbəb
bu olub.
1930-cu ildə kənd təsərrüfatı
rayonu kimi yaranan Əli Bayramlıya 04 yanvar 1963-cü ildə
şəhər statusu verildikdən sonra kəndləri, digər
təsərrüfatları Salyan, Sabirabad, Şamaxı
rayonlarına verilib. Əli Bayramlı-indiki Şirvan şəhəri
sənaye mərkəzi olmaqla az müddətdə
böyük inkişaf yolu keçmişdir. Burada ilk neft
quyularının 50-ci ilin ortalarında qazılmasına
baxmayaraq
Son illərin uğurları
göz qabağında
olmaqla daha çoxdur. Şirvan şəhəri 2005-2010-cu illərdə
sənayenin inkişaf tempinə görə ölkədəki
qabaqcıl şəhərlər içərisində layiqli
yer almışdır. 2010-cu ildə şirvanlıların
maddi yaşayış səviyyəsi xeyli
yaxşılaşmış, onların pul gəlirləri 42,9
milyon manat olmuşdur. Bu da hər bir sakin üçün 544
manat pul deməkdir.
Şəhərin
abadlıq-quruculuq işləri daha da genişləndirilmişdir.
Küçə və yolların təmiri daim diqqət mərkəzində
olmuşdur. Bayramlı qəsəbəsinin giriş hissəsində
9 min kvadrat metr, Şirvan-Sabirabad yolunda 4900 kvadrat metr
asfalt-beton örtüyünün tikintisi
aparılmışdır. Ümumiyyətlə, ötən il
Şirvanda yolların abadlaşmasına 812,3 min manat vəsait
xərclənmişdir. Şəhərin mavi qazla təminatını
yaxşılaşdırmaq məqsədilə təmir-tikinti
işləri genişləndirilmişdir. Kür
çayının yaratdığı fəsadlar nəticəsində
çaydan Bayramlı qəsəbəsinə gedən qaz kəməri
sıradan çıxmışdır. Şəhər rəhbərliyinin
ARDN Şirkətinə müraciətindən sonra "Azəriqaz"
İstehsal Birliyi qaz xəttini bərpa etmişdir.
Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev 01 aprel 2010-cu
ildə Şirvan şəhərində olarkən
gördüklərinin sevincini sakinlərlə
bölüşmüşdür. Prezident həmin gün Heydər
Əliyev Mərkəzinin, əsaslı təmir edilmiş Mədəniyyət
Evinin, müasir tələblərə
uyğunlaşdırılmış "Araz" və
"Telemexanika" zavodlarındakı istehsal
korpuslarının açılışında
qırmızı lenti kəsmişdir. İlham Əliyev həm
də "Cənub" Elektrik Stansiyasında aparılan
tikinti işləri ilə ətraflı tanış olmuş,
Şirvan Olimpiya İdman Kompleksinin təməlini qoymuşdur.
Şəhərin iqtisadi, sosial, mədəni inkişafında
Digər qurumlar da fəal iştirak edir
Şirvan şəhərinin
təsərrüfat, abadlıq, quruculuq işlərindəki
uğurları çoxdur. Bu uğurlarda digər qurumlarla bərabər
şəhər bələdiyyəsi də
çalışır ki, daim diqqət mərkəzində
olsun. Şəhər məhəllələrində,
yaşayış massivlərində İcra Hakimiyyətinin hər
gün genişləndirdiyi tikinti-abadlıq işlərinə
bələdiyyənin mümkün köməyi buna bariz
nümunədir. Şəhər bələdiyyəsi bu
işlərlə bərabər yerli problemlərin həlli
üçün 2010-cu ildə 433 min manatlıq iş
görmüşdür. Bu qurum həmişə olduğu kimi
ötən il də humanitar missiyasını davam etdirərək
ehtiyacı olan şəhər sakinlərinə 7230 manat maddi
yardım etmişdir. Şirvan şəhərinin 23-cü
yaşayış massivindəki 131 ailənin elektrik enerjisindəki
probleminə 30 min manat pul xərcləmişdir. Şəhər
sakinlərinin daha çox üz tutduqları məhəllələrdəki
istirahət guşələrində bələdiyyə
işçilərinin əməyi çoxdur.
Şirvan şəhəri
ətraf bölgələrlə müqayisədə
Səhiyyə, təhsil və mədəniyyətin səviyyəsi
ilə də
seçilir. 2010-cu ildə Dövlət Proqramı çərçivəsində
Şirvan şəhərindəki Mərkəzi Şəhər
Xəstəxanasının əsas korpusu, Doğum evi, uşaq
infeksion şöbəsi, cərrahiyyə bloku və
şöbəsi Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən əsaslı
təmir edilərək sakinlərin ixtiyarına verilmişdir.
Binaların istilik və kanalizasiya xətləri tamamilə
yenilənmişdir. Haqqında danışılan tibb müəssisələri
həm də müasir avadanlıqla təmin edilmişdir. 7
hektara yaxın ərazisi olan Mərkəzi Şəhər Xəstəxanasının
yaşıllıqları daim qorunur.
Şirvanın iqtisadi,
sosial və mədəni həyatında çox böyük əməyi
olan Şirvan şəhər İcra Hakimiyyətinin
başçısı Mərdan Camalov təhsilin
inkişafına da ayrıca önəm verir. Bunun nəticəsidir
ki, arxada qalan ildə məktəblərdə kompüterləşmə
işi sürətlənmişdir.
2010-cu ildə tələbə
qəbulunda şəhər məzunlarından 17 nəfər
600-dən, 34 nəfər isə 500-dən çox bal
toplamışdır. 5 nəfər xarici universitetlərə,
8 nəfər xüsusi təyinatlı, 9 nəfər isə
xüsusi qabiliyyət tələb edən məktəblərə
qəbul olunmuşdur. 188 nəfər respublikanın müxtəlif
ali məktəblərində təhsil almaq üçün tələbə
bileti qazanmışlar.
Bu kiçik əyalət
şəhərinin mədəni həyatı da həmişə
qaynardır. Müxtəlif mədəni-kütləvi tədbirlər,
gecələr, konfranslar, disputlar yüksək zövqlə
hazırlanır. 20 Yanvar, Xocalı soyqırımı ilə
bağlı keçirilən tədbirlər
ağrılı-acılı olmaqla bərabər, həm də
qəhrəmanlığın, mübarizliyin təbliğində
mühüm rol oynayır.
Bu şəhərin qayğısına
sığınan qaçqın, köçkünlərin
güzəranı
daim diqqət mərkəzindədir.
Şuşa şəhərindən, Zəngilan, Cəbrayıl,
Ağdam, Füzuli, Qubadlı, Laçın, Xocalı, Kəlbəcər,
Xocavənd, Ağdərə rayonlarından 1156 ailə
neçə illərdir Şirvan şəhərinə
sığınıb. Orta Asiyadan, Qərbi Azərbaycandan didərgin
düşən daha 37 ailə də bu şəhərə pənah
gətirib. Onlar ən yaxşı kommunal xidmətləri olan
binalarda - mehmanxanalarda, yataqxanalarda, uşaq
bağçalarında, məktəblərdə yerləşdirilib.
Xüsusi qeyd etmək lazımdır ki, Şirvan şəhərində
bu sahəyə çox böyük diqqət verilir. Bunun nəticəsidir
ki, 972 nəfər məcburi köçkün işlə təmin
edilib, daha 600 nəfərdən çoxuna isə kiçik
ticarətlə məşğul olmağa şərait
yaradılıb. Müvəqqəti qonaqların
yaşadıqları binalar daimi olaraq elektrik enerjisi, mavi qaz və
su ilə təmin edilir. Şəhər rəhbərliyi ilə
bərabər hər bir şirvanlı çalışır
ki, yurd-yuvasını itirmiş bu insanlar burada olduqları
müddətdə daha böyük çətinliklərlə
qarşılaşmasınlar.
Paytaxtdan o qədər də
uzaq olmayan, bu gün ölkənin iqtisadi, siyasi, mədəni
həyatında öz yeri olan Şirvan şəhəri
sabahın qayğıları ilə yaşayır.
Qayğılarsa həyatın, inkişafın davamı deməkdir.
Səxavət Məmmədli
Ədalət.- 2011.- 8-10 mart.- S. 7.