VƏTƏN MƏHƏBBƏTİ

Mən hicranla dolu ömür sürmüşəm,

Min əzab çəkmişəm, min qəm görmüşəm.

Axıb leysan kimi gözümün yaşı,

Nələr çəkdirməmiş mənə bu aləm.

Inan ki, əyilər dağların başı

Əgər dərdlərimi ona söyləsəm.

Fəqət qurtarmışam dardan, çətində

Tək sənin eşqinlə vətən, ey vətən.

Ömrümün gəncliyi bir çiçək oldu,

Vaxtsız tufanların əlində soldu,

Qanunlar bağladı qoluma zəncir,

Məni ayırdılar doğma elimdən.

Özüm də bilmədim günahım nədir,

Fəqət dedilər ki, müqəssirəm mən.

Dadım zəmanənin hər möhnətindən,

Sənin xətrinçin, vətən, ey vətən.

Keçdi aylar, illər, zaman da döndü,

Yüz illik bir həyat bir anda döndü.

Yenə də başlandı haqq savaşları,

Xalqım at oynatdı, silah götürdü.

Silib yanağına axan yaşları,

Insanlar yurduma pənah gətirdi,

Ölkələr danışdı rəşadətindən,

Düşdün dildən-dilə, vətən, ey vətən.

Deməyin - bunlar ki, bir xatirədir.

Yox, mənim ömrümdür, bu bir həyatdır,

Onun hər sətrində ürək qanı var,

Könlüm dincəlməyir onu anmasa.

Bunu yaxşı demiş bizim babalar:

"Gözdən yaş çıxmayır ürək yanmasa".

Bir kədər duysan da hər söhbətimdən,

Sənin həsrətindir, vətən, ey vətən.

Qoy düşmən deməsin uzaqdayam mən,

Yox, məni böyüdən torpaqdayam mən

Onun nəfəsilə qızınır sinəm,

Sevib əzizləyir bu dağlar məni.

Mən böyük Babəkin nişanəsiyəm,

Əyməz bu yaralar, bu dağlar məni.

Hər gün ilham alıb məhəbbətindən,

Artır qüdrətimiz, vətən, ey vətən.

Atamın səngəri məzarı oldu,

Üstünə bir qırıq kərpic qoyuldu

Dostları süngüylə qazdı: "Mücahid".

Mənim də "Fədai" alacaq adım.

Sabahkı döyüşə olmasam şahid,

Başqa bir ad ilə yenə övladım

O gün vuruşacam....

Bil, bu zülmətdən

Qurtaracaq səni, vətən, ey vətən.

Bakı, 1948

SAVALAN

Yenə şair kimi gedib xəyala

Nələr düşünürsən, Savalan, nələr?

Sənə yaraşmayan bu qərib hala

Söylə, heç dözərmi bu bizim ellər

Sənin tükənməyən bir sərvətin var;

Nədir bu qəmlərə qərq edən səni,

Söylə, nə dərdin var, nə həsrətin var?

Qaldır başındakı örtüyü bir an,

Yenə qoynundakı cəlal görünsün.

Qoy el qəhrəmanı çıxsın dumandan,

Nə belə kədərli, nə lal görünsü

Döyüş günlərimiz yadında varmı?

Indi yad önündə susmaq olarmı?

Savalan, mən sənə tapşırdım axı

Biz ayrılan zaman öz dildarımı.

Dedim: - Qoru onu, qoru vətəni.

Bilirsən pis günün ömrü azdır, az.

Ellər arxa bilir əvvəldən səni,

Indi sakit durmaq sənə yaraşmaz.

Yenə əmr edərsə bir gün firqəmiz,

Düşmənin üstünə yüriyəndə biz,

Sənin ətəyindən başlayacaqdır

Öz ilk yürüşünü əsgərlərimiz.

Sən Azər yurdunun iftixarısan,

Şahlar, atabəylər baş əymiş sənə.

Bir gün bayrağını qaldırsan, inan

Düşmən tülkü kimi qaçacaq yenə,

Necə ki, biz zaman qaçdı ərəblər.

Xalqım döyüşlərdən çıxdı müzəffər.

Xəlifə taxtında dura bilmədi

Çatınca Bağdada Babəkdən xəbər.

Indi də bu yanğın, bu zindan, bu dar

Azər övladını ayaqdan salmaz.

Fəqət unutmasın, deyin, ağalar,

Mənim qəzəbimdən qurtarmaq olmaz.

O yanan daxmalar, evlər mənimdir,

Sanıram alışan öz bədənimdir.

Onun ağrısını mən çəkirəm, mən,

Çünki o, yurdumdur, o, vətənimdir.

Savalan, uca tut daim başını,

Vətən bayrağını şərəflə saxla.

Doğma torpağını, doğma daşını

Yenə qoruyacaq el o bayraqla.

Demə öz yurdumda qərib bir dağam;

Bil ki, ölməmişəm, nə qədər sağam,

Nə qədər düşməmiş əlimdən tüfəng

Səninçin, vətənçin vuruşacağam.

1948

İNQILAB ŞAIRIYƏM

Mən nə şah, mən nə sultan, nə yaraşıq, nə ziynət,

Nə əfsanə, nə mələk, nə saray, nə səltənət,

Nə qədim əsrləri yada salıb ağlayan,

Nə ömrünü qəzələ, mərsiyəyə bağlayan,

Nə dövrün hakiminə şeir yazıb pul alan,

Nə cəlladlar önündə həyat üçün alçalan,

Nə peymana, nə saqi, nə sərab şairiyəm,

Azadlığın carçısı inqilab şairiyəm.

Mən əyilib hakimin əllərindən öpmədim,

Şeirimi çiçək kimi ayaqlara səpmədim.

Nə aciz bir bəndəyəm, nə satılmış bir qulam,

Nə saray məddahıyam dərgahlardan qovulam.

Mən ellərin oğluyam, ellər böyütmüş məni.

Şeirim eldən alıbdır bu ilhamı, qüvvəni.

Mən nə şam, nə pərvanə, nə rubab şairiyəm,

Azadlığın carçısı inqilab şairiyəm.

Mənim könül dəftərim bənzəyir gülüstana,

Onda yer verilməmiş qarlı qışa, tufana,

Bir bahar ətri vardır hər şeirimdə, sözümdə,

Baharın həsrətilə yaşayıram özüm də.

Mən əl açıb göylərdən diləmədim azadlıq,

Mənim arxalandığım onlardan daha artıq.

Ölkələr həsrət çəkən afitab şairiyəm,

Azadlığın carçısı inqilab şairiyəm.

Ərdəbil. 1941

ARZU

Bəzən öz-özümə düşündükcə mən,

Xəyallar qəlbimi alır əlimdən,

Deyirəm: mən də bir əsgər olaydım.

Nə ola ömrümün bu gənc çağında,

Odlar ölkəsinin gen qucağında

Geniş səhralara rəhbər oleydım.

Dureydim sərhəddə əlimdə tüfəng,

Qaranlıq mayaq kimi,

Zamanlar keçirmiş qarlı dağ kimi.

Öpeydi sinəmi yellər hər səhər,

Düşeydi üstümə gülgün şəfəqlər,

Günəşin rəngindən alaydım min rəng.

Qaranlıq gecənin qara qəlbinə

Tərlan baxışlarım axıb keçeydi,

Günəşin rəngindən alaydım min rəng.

Qartallı dağların zirvəsində mən

Bir keşikçi kimi duranda bəzən,

Dumana, çovğuna gəreydim sinə.

Mənə taleyini tapşırarsa el,

Onu gözüm kimi qoruyaram, bil.

Nə nişan, paqon, nə cah, nə cəlal.

Əgər inanmasan oxucum buna,

Boz şinel geyəcək Azəroğluna

Məncə arzu olsun, səncə bir xəyal.

Təbriz, 1943

TƏBRİZ

Çox zaman kədərli görmüşəm səni,

Yadında varmıdır o halın, Təbriz?!

İndi o günlərdən uzaqsan daha

Artıbdır şövkətin, cəlalın, Təbriz!

Bir qüdrət duyuram doğma səsindən,

Sinəmi qızdırdın gur nəfəsindən.

Həyat kitabının səhifəsində

Silinib həsrətin, məlalın, Təbriz!

O gün ki, sinəni sipər eylədin,

Qaranlıq gecəni səhər eylədin,

Bizə azadlığı xəbər eylədin

Səsinə səs verdi mahalın, Təbriz!

Mən çoxdan vermişəm sənə qəlbimi,

İstəsən al bir də sina qəlbimi,

Qoyma yad əllərdə sına qəlbimi,

Daha qayıtmasın zavalın, Təbriz!

Bizdə müqəddəsdir ananın adı,

Şahlar, hökmüdarlar bunu qanmadı.

Hər il ordu çəkib səni taladı,

Artdı dərdin, qəmin, xəyalın, Təbriz!

Əgər atılsa da odlara yurdum,

Ancaq əyilmədi yadlara yurdum.

Dözdü hər çətinə, hər dara yurdum.

Yardı qaranlığı hilalın, Təbriz!

Uşaqkən dedilər Azər anandır,

Odlardan doğduğum elə əyandır.

Bizə böhtan atan yazını qandır,

Cavabsız qalmayıb sualın, Təbriz!

Bu ellər yanında and içirəm mən,

Xalqın arzusudur qəlbimdən keçən.

Mən ilham almışam hər zaman Səndən,

Dünyalar qədərdir kamalın, Təbriz!

Təbriz, 1945

MƏN DƏ BIR ƏSGƏR KIMI

Şairə qələm ver, kağız gətirin

Şeirim cərgələnsin bir ləşgər kimi

Yenə misralarım dursun sıraya,

Döyüş meydanında səfərbər kimi.

Günəş, ay qızınır ocağımızdan,

Şərqə işıq düşür yarağımızdan

Dünən tülkü kimi qabağımızdan

Qaçanlar qayıdır yenə şər kimi.

Xəyalı başqadır naşı yağının,

Görünsə sərhəddən başı yağının,

Qalmaz daş üstündə daşı yağının,

Elim silahlanıb bir nəfər kimi.

Əyilmək yaraşmaz bizim millətə,

Ürək də uymayır hər "məhəbbətə"

Bu tez - dediyi "hüsnü niyyətə"

Hamı nifrət edir pis xəbər kimi.

Gözünü dikdiyin odlar yurdudur,

Gördüyün bu dağlar, düzlər ordudur.

Gecəli, gündüzlü keşikdə durur

Hər el qəhrəmanı bir əsgər kimi.

Aslan yalvararmı qorxaq tülküyə?

Günəş sığınarmı qara kölgəyə?

Səadət məskəni bizim ölkəyə

Gəlsəz öləcəksiz ölənlər kimi.

Təbriz, 1946

Balaş Azəroğlu

Ədalət.-2011.-12 noyabr.-S.19.