QƏDİM ƏRƏŞ YURDUNUN AĞDAŞI, AĞ İNCİSİ

Məntiqi varislik

Tarixi keçmişimiz uzun illər Sovet ideologiyası çərçivəsində öyrənildiyinə və araşdırıldığına görə Azərbaycan ərazisindəki bir çox yerlər və baş verən hadisələr düzgün istiqamətini itirməli olmuşdu. Məsələn, son dövrlərədək qədim Ərəş sultanlığı və Ərəş şəhəri haqqında tarixçilərdən başqa məhdud sayda insanın məlumatı ola bilərdi. Yəni indi müasir Ağdaş rayonunun orta əsrlərdə Səfəvi -Osmanlı müharibələri zamanı dağılıb əzəmətini itirən, sonralar Evliya Çələbi, İsgəndər Münşi, Antoni Cekinson, Korneli de Bruin və başqalarının məlumatlarında xatırlanan Ərəş yurdunun adını yaşatmağa iddialı olması təəccüb doğurmamalıdır. Tariximiz reallıqlar üzərində yeni araşdırmalarla təsdiqlənməlidir. Söhbət konkret olaraq Ağdaş-Ərəş məsələsindən gedirsə, varislik burada ərazinin, nəsildən-nəsilə ötürülən ənənələrin və digər faktların əsasında ciddi məna daşıyır və özünü doğruldur.

Proses Ağdaşdan başlayıb

Tarixə qısa ekskurs kifayətdir. Keçid edək Şirvanı öz adı və ənənələri ilə məşhurlaşdıran Ağdaş rayonunun bu günlərinə. Hamımız yaxşı bilirik ki, "Regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı"nın icrasında tələb və istiqamətlərdən biri də abadlıq və müasirləşdirmə tədbirləridir. Maraqlıdır ki, respublikanın kənd rayonları arasında bu tədbirlərin genişmiqyaslı həyata keçirilməsi məhz Ağdaş rayonundan başlanıb və özü də xeyli əvvəllərdən. Təcrübəli icra başçısı və ziyalı bir insan olan Rafiq Niftəliyev Ağdaş rayonuna təyin olunduğu ilk vaxtlardan bütün vacib məsələlərlə yanaşı rayonun, xüsusilə Ağdaş şəhərinin abadlığı və müasirləşməsi, yeni görkəm və fərqli rəng çalarlarında modernləşməsi üçün sanki bir ümumrayon çağırışı elan etdi. İndi şəhərin girəcəyindəki "Dəvə karvanı" abidə-kompleksi elə uzaqdan qədim ipək yolunu və Ərəşi xatırladır. Sonralar bu şəhərdə aparılan yenidənqurma və müasirləşdirmə tədbirlərinin miqyasını və əhəmiyyətini çoxları bilir. Ancaq bir məsələ də var ki, bunu xatırlamamaq diqqətsizlik olar. O vaxtlar bir çox rayonlardan gəlib müasirləşmənin Ağdaş təcrübəsini öyrənirdilər...

Beləcə indi də keçirik regional inkişafın ikinci mərhələsinin başlanğıcına, eyni zamanda uğurla başa çatdırılan ilk dövlət proqramının davamı ilə bağlı konkret məsələyə.

İnkişafı şərtləndirən amillər

Məlumdur ki, ölkə iqtisadiyyatı dinamik və hərtərəfli inkişaf edir. Bütün sahələrdə irəliləyiş göz qabağındadır. Xüsusən də bölgələrimizdə həyata keçirilən böyük abadlıq və quruculuq işləri, müasir infrastrukturun formalaşdırılması, iri layihələrin reallaşması sənaye və kənd təsərrüfatı istehsalının artmasına imkan verib. Dövlətimizin həyata keçirdiyi kompleks tədbirlər aqrar bölməyə dəstək, maliyyə yardımı, fermerlərə yanacağın, gübrənin güzəştli şərtlərlə verilməsi, subsidiyaların ayrılması, dövlət vəsaiti hesabına kənd təsərrüfatı texnikasının alınması və davam etdirilən köklü islahatlar uğurlarımızı şərtləndirən əsas amillərdir.

İnkişafı göstərən rəqəmlər

Ağdaş rayonunun iqtisadiyyatının əsasını təşkil edən kənd təsərrüfatının inkişafı daim diqqət mərkəzində saxlanılır. Bu il rayonda əkilmiş 15561 hektar dən üçün taxıl sahəsinə aqrotexniki qulluq göstərilmiş, biçinin optimal müddətdə aparılması təmin edilmiş və 46853 ton taxıl istehsal olunmuşdur.

Heyvandarlıq məhsulları istehsalının artırılmasına göstərilən qayğının nəticəsində, 2009-cu ilin doqquz ayında rayonda iribuynuzlu mal-qaranın sayı 1742 baş artaraq 72 min 501 baş, xırdabuynuzlu mal-qaranın sayı isə 1695 baş artaraq 87 min 979 baş olmuşdur.

Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Açıq Səhmdar Cəmiyyəti ilə birlikdə təsdiq edilmiş plan-qrafikə uyğun olaraq təsərrüfatlararası kanalların lildən təmizlənməsinə başlanılmış və Ağdaş Suvarma Sistemləri idarəsi tərəfindən 315 km uzunluğunda suvarma kanalında lildən təmizləmə işləri görülmüşdür. Pirəzə Mexaniki Suvarma idarəsi rayonun 11 kəndinin əkin sahələrini mexaniki usulla suvarma suyu ilə təmin etmişdir.

Bu ilin noyabr ayına qədərki dövr ərzində həyata keçirilmiş tədbirlər nəticəsində rayonda keçən ilin müvafiq dövrünə nisbətən ümumi məhsul istehsalı 22,0 faiz və ya 14 milyon 511 min manat artaraq 80 milyon 471 min manat, sənaye məhsulu istehsalı 87,7 faiz və ya 4 milyon 684 min manat artaraq 10 milyon 26 min manat, pərakəndə əmtəə dövriyyəsi 20,3 faiz və ya 10 milyon 818 min manat artaraq 64 milyon 59 min manat təşkil etmişdir.

Regional inkişaf proqramının ikinci mərhələsində nəzərdə tutulmuş tədbirlərin həyata keçirilməsi nəticəsində 2009-cu ilin ötən dövrü ərzində rayonda infrastruktur təyinatının və sosial xidmətlərin yaxşılaşdırılması sahəsində də ardıcıl tədbirlər həyata keçirilmişdir.

Böyüməkdə olan gənc nəslin dünyavi təhsillə əhatə olunması, elmi biliklərə yiyələnməsi ilə yanaşı, onların sağlam böyüməsi də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev cənablarının daim diqqət mərkəzində olmuşdur. Məhz buna görə də ölkədə yeni-yeni idman komplekslərinin tikintisi davam etdirilir. Hazırda Prezidentin tapşırığı əsasında Ağdaşda tikilən Olimpiya İdman Kompleksinin tikintisində də son tamamlama işləri görülür.

2009-cu ilin indiki dövrü ərzində tibbi xidmətin yaxşılaşdırılması üçün də rayonda müəyyən işlər görülmüş, rayon mərkəzi xəstəxanasında, doğum evində və uşaq poliklinikasında təmir və abadlıq işləri aparılmışdır. Tezliklə Ağdaş şəhərində müasir tipli 100 çarpayılıq xəstəxana binasının da tikintisinə başlanılacaq.

Heydər Əliyev Fondunun hədiyyəsi

Bu gün ağdaşlılar Heydər Əliyev Fondunun Prezidenti, YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, millət vəkili Mehriban Əliyevanın qayğısını daha çox hiss edirlər. Rayonun Pirkəkə kəndində 200 şagirdlik məktəb binasının tikilib istifadəyə verilməsinin, hazırda rayonun istedadlı uşaqlarının təhsil aldığı Maqsud Şeyxzadə adına texniki, təbiət və hümanitar təmayüllü gimnaziyanın müasir tələblərə uyğun əsaslı təmir olunmasının və inventar-avadanlıqla təchiz edilməsinin Mehriban xanım Əliyevanın təşəbbüsü və xüsusi nəzarəti altında həyata keçirilməsi hər bir ağdaşlının yaddaşında həkk olunmuşdur. Bu il Mehriban Əliyevanın tapşırığı əsasında Heydər Əliyev Fondunun vəsaiti ilə ağdaşlı kaman ustası Habil Əliyev adına Ağdaş musiqi məktəbinin tikilməsi, inventar-avadanlıqlarla təchiz edilməsi rayon əhalisinin böyük sevincinə səbəb olmuşdur.

Ağdaş rayonunda sosial-iqtisadi inkişafın bütün istiqamətləri üzrə tədbirlər davam etməkdədir.

Məzahir Əhmədoğlu

Ədalət.- 2011.- 18 yanvar.- S. 7.