Səkinə
İsmayılova: "Opera səhnəsində
hər xanəndə ifa edə bilmir"
"Münsiflər
heyətinin yeganə xanım münsifiyəm"
- Səkinə xanım, həyatınızı,
demək olar ki, incəsənətə, muğamın təbliğinə
həsr etmisiniz. İllər keçir, aylar ötür. Bu illərdə
arxaya dönüb baxan zaman nə kimi hisslər sizi tərk
etmir? Ümumiyyətlə, bu illərdən nə
danışa bilərsiniz?
- Mən Asəf Zeynallı
adına Muğam məktəbini bitirib, birdəfəlik Opera və
Balet teatrının səhnəsinə gəlmişəm, sənətə,
yaradıcılığa ilk addımlarımı da elə bu
səhnədə atmışam. Belə deyərdim ki, mənim
üçün elə əsl xoşbəxtlik o oldu ki, təhsilimi
bitirən kimi böyük səhnədə
yaradıcılıq həyatıma başladım. Sənət
dünyam da elə bu teatrdan başladı. Səhnəyə
çıxışım, muğamı təbliğ etməyim,
sənət dahiləri ilə görüşlərim,
dünya ölkələrinə qastrol səfərlərim elə
bu illərdən başlayır. Bugünkü gündə sənətimə
münasibəti görüb, deyirəm, çox
şükürlər olsun ki, əziyyətim hədər getməyib.
- Səkinə
xanım, Opera və Balet teatrında kimlərlə tərəf
müqabili olmusunuz? Leyli siz olmusunuz, bəs Məcnun
kimlər olub?
- Bu teatrda mən bir çox
rollarla çıxış etmişəm. Hər adam da muğam oxuya
bilmir, çünki bu, qandan-candan gəlməlidir. Mən
Opera və Balet teatrına gələndə
çox gənc idim, bu zaman
teatrda öz sözünü demiş sənətkarlar var idi. Qadın rollarının ifaçıları
Zeynəb Xanlarova, Rübabə Muradova, Nəzakət Məmmədova
Məcnun, Qərib, Kərəm kimi kişi rollarının ifaçıları isə
Arif Babayev, Canəli Əkbərov,
Baba Mahmudoğlu idi.
Bu insanların hər
biri ilə tərəf müqabili olmuşam.
"Leyli və Məcnun" tamaşasında ilk tərəf
müqabilim Canəli Əkbərov olub. Canəli müəllim həmçinin bu rolun hazırlanmasında da mənə çox kömək edib. Sonralar Arif Babayev və
Baba Mahmudoğlu ilə
tərəf müqabili
olmuşam. Sonraki illərdə isə səhnəmizə yeni məcnunlar gəlirdi, bunlardan Alim Qasımov, Mənsum İbrahimovla da uzunmüddətli tərəf
müqabili oldum.
O səhnədə
yetişdiyim üçün
bu gün mənə dünyanın
heç bir səhnəsi qorxulu deyil. Rəhmətlik Rəşid Behbudovun yaratdığı bir musiqi kollektivinin, şəxsən özünün
dəvəti ilə
7-8 ölkədə olmuşam,
onunla bir səhnəni paylaşmışam.
Bu teatrda mənə lazım olan hər bir diqqət
olub, bu gün artıq hiss edirəm ki, öz gücümü, potensialımı gənclərə
sərf etməliyəm.
Mənə qədər
gələn bu sənəti gələcək
nəsillərə ötürməliyəm.
- Bu gün sənət adamına nə lazımdır?
- Əgər sənətini sevirsənsə,
sənətinə hörmətin
varsa, hər şey gəlib səni tapacaq.
- Bugünkü estradadan, şou-biznesdən nə danışa bilərsiniz?
Razısınızmı?
- Özümdən
və özümə
qarşı olan münasibətdən danışa
bilərəm. İstər
xalqımızın, istərsə
də dövlətimizin
mənə olan münasibətindən çox
razıyam.
- İlk dəfə muğamı qavalla ifa edən xanım
olmusunuz. Çəkinmədinizmi,
hansısa böyük
sənətkar sizə
qarşı çıxar,
yoxsa əksinə oldu?
- Bəli, xanımlar içərisində
ilk dəfə qavalı
meydana, araya-ərsəyə
mən gətirdim. Əgər bir xanım xanəndə dəstgah muğamını
öz boynuna götürüb oxuyursa,
o, qaval çalmağı
da bacarmalıdır. Amerikaya səfərim var idi, bu
səfərdə tar, kamança
və ifaçı olmalı idi, 4-cü bir insanın orada iştirakı mümkünsüz idi. Mütləq orada özümü müşayiət
etməli idim. 1 ay müddətində çalışdım,
məşq etdim, alındı. İndi istənilən televiziya kanalını açanda,
görürsən ki,
qadın ifaçı
əlində qaval müşayiət edir. Bu ənənə davam edirsə, gördüyüm
işə görə,
əlbəttə, çox
fəxr edirəm.
İndi qadın xanəndələri
də qavalsız təsəvvür etmək
olmur. Axı bizim muğam sənətini təkcə
kişi xanəndələr
inkişaf etdirməyib.
Əsrlər boyu qadın xanəndələrimiz
olub. Fikirləşirəm
ki, əgər xanım xanəndə heç bir şeydə kişi xanəndədən geri qalmırsa, ən çətin muğamları
ifa edirsə, bunun da öhdəsindən
gələ bilərdi.
Yox, buna görə kimsə mənə qarşı çıxmadı,
dedilər, çətindir,
bunu etmək olmaz, amma kim
özünə güvəndisə,
bu işi gördü.
- Səkinə xanım, dünyanın bir çox ölkələrində
qastrol səfərlərində
olmusunuz. Neçə
ildir muğam sənətini təbliğ
edirisiniz?
- Elə ölkələr var, 7-8 dəfə orada qastrol səfərində olmuşam. Xalq musiqimizin təbliği mənim yaradıcılığımda
xüsüsi yer tutur. Artıq 35 ildir, xalq musiqimizi
təbliğ edirəm.
- Bu hər xanəndəyə nəsib
olmur...
- Bəlkə də nəsib olur, amma o insan,
iradəsinin zəifliyindən
qaçır, çünki
bu sənət çətin sənətdir,
çətin janrdır.
Çünki bu ağırlığı illərlə
çiyində daşımaq
lazımdır. Bu gün
də görürsən
ki, muğam sinfini bitirirlər, amma öz yaradıcılıqlarını
başqa musiqi sahəsinə həsr edirlər.
- Tələbələr yetişdirirsiniz.
Pedaqoji sahənizdən
nə danışa bilərsiniz?
- Bəli, tələbələrim çoxdur.
Artıq 10 ilə yaxındır, bu sahə ilə də məşğul oluram. Bildiyiniz kimi artıq 2005-ci ildən ənənəvi
olaraq Muğam televiziya müsabiqəsi keçirilir. Münsiflər
heyətinin yeganə xanım münsifiyəm.
Bu müsabiqə də
imkan verir ki, muğam sənətinə ilk addımlarını
atan insanlar burada öz imkanlarını göstərsinlər,
inkişaf etdirsinlər.
Bu muğam müsabiqəsi
bütün gənc ifaçılara imkan yaradır ki, 5-6 ayın içində həm tanınsın, həm imkanlarını göstərsin, həm də sevilsinlər. Bundan gözəl nə ola bilər
ki? Fürsətdən
istifadə edib müsabiqənin təşkilatçılarına
dərin minnətdarlığımı
bildirirəm. Hansı
ölkəyə qastrol
səfərinə gedirəmsə,
hamı bu müsabiqə haqqında maraqlanır.
-
Opera və Balet teatrında bir çox obrazlar yaratmısınız, bunu
bilirik. Bəs sizə hansısa başqa teatrdan təklif gəlsə, dəvəti dəyərləndirə
bilərsinizmi?
- Opera səhnəsində
hər xanəndə ifa edə bilmir.
Belə deyim ki, əgər bu gün bizim
muğam sənətində
200 xanəndə varsa,
onlardan 3-4 nəfər
opera səhnəsində çalışır.
Çünki musiqini duymaq qabiliyyəti, aktyorluq, aktrisalıq qabiliyyəti olmalıdır.
Bu da hər adamda olmur. Hər
halda, mənim aktrisalıq qabiliyyətim
olmasaydı, orada Leyli, Gülbahar, Şahsənəm, Əsli
kimi rolları ifa edə bilməzdim.
Amma bir istək olsa, istər filmdə, istərsə də teatrda hansısa tarixi qadın obrazını yaratmaq istərdim.
-
Hansı qadın obrazıdır yaratmaq istədiyiniz?
- Əsasən tarixdə olan
qadın obrazlarını yaratmaq istərdim. Məsələn,
Xurşidbanu Natəvan, Reyhan xanım kimi tarixi qadın
obrazları.
- Sənətinizdə
nə kimi yeniliklər var? Hansı yenilikləri bizimlə
bölüşə bilərsiniz?
- Sənətimin yenilikləri hər
dəqiqə, hər an, hər gün artır. Bu gün sizinlə
müsahibə edirik, bunun özü də bir yenilikdir
(gülür). Almaniyada səfərdə oldum, yenə də
qastrol səfərlərinə hazırlaşıram,
inşallah, onları da reallaşdıracağam.
Qarşıdan bizim çox tanınmış xanəndələrimizin
yubiley gecələri gəlir, onlara hazırlaşıram. Mənə
elə gəlir ki, bugünkü gündə məhz muğam
sənətinə xidmət edən xanəndənin hər dəqiqəsi,
hər anı bir yenilikdir.
-
Konsert verməyi düşünürsünüz?
- Desəm ki, düşünürəm,
bu, yalan olar. Onu da qeyd edim ki, Heydər Əliyev adına sarayda
konsert verən ilk qadın xanəndəyəm. Bu sarayda iki
böyük konsert vermişəm. Dəfələrlə
başqa yerlərdə də konsertlərim baş tutub. Konsert
verməyin bir çox çətinlikləri var. Kim isə
rahatlıqla bu işləri görsə və mənə desə
ki, Səkinə xanım, siz ancaq gəlib ifa edin, mən bu təklifi
məmnuniyyətlə qəbul edərəm.
-
Özünüzü xoşbəxt qadın sayırsınızmı?
- Əgər bu gün tələbələr
sevərək məni gəlib görmək istəyirlərsə,
xalq məni sevirsə və alqışlarla səhnədən
yola salırsa, dünyanın bir çox ölkələrində
məni tanıyırlarsa və məxsusi olaraq öz
adımdan dəvət edirlərsə, necə deyə bilərəm
ki, xoşbəxt deyiləm. Bu xoşbəxtliyimə görə
ailəmə də borcluyam ki, hər zaman mənə dəstəkdir.
Bu xoşbəxtliyi mən evdən, ailədən paylaşaraq
xalqın arasına çıxıram.
- Ailədən söhbət
düşmüşkən şəxsi həyatınızdan
danışa bilərsinizmi? Sizi sevənlər çoxdur, yəqin
ki, maraqla müsahibənin sonunu gözləyirlər.
- Mənim həyat yoldaşım
neftçidir, uzun illər neft sahəsində işləyib. Qızım
dilçidir, bu yaxınlarda ailə həyatı quracaq.
Böyük bir nəslin başında duran insan kimi mənim
üçün sənətimdə xalqımın,
yaxınlarımın, qohumlarımın, ailəmin dəstəyi
çox vacibdir. Mən onları çox dəyərləndirirəm
və çox sevirəm.
- Belə başa düşdüm
ki, hələ nənə olmamısınız.
- Yox hələ (gülür). O da
Allahın bir xoşbəxtliyidir, inşallah, nə vaxtsa qismət
olarsa, nənə titulunu da daşımağa hazıram
(gülür).
Ədalət.-2012.-17
aprel.-S.8.