DAĞLARIN ÜZÜ QIŞA

Yardımlılar isə qışa hərtərəfli hazırlaşıblar

Payızın son ayı dağlarda daha çox hiss edilir. Az əvvəl meşələrə min bir naxış vuran ağacların sarı-qırmızı yarpaqları tamam seyrəlmişdir. Əsasən sarı çalarlarla zəngin olan meşələr bir azdan tamam çılpaq qalacaq. Lap yuxarılara düşən qar çox güman ki, bu günlərdə hər yeri ağ örpəyə bürüyəcək. Və beləcə 4-5 ay qış dağlarda hökmranlıq edəcək.

61252 nəfər əhalisi olan Yardımlı rayonu da qışın nəfəsini duymaqdadır. Sakinlərin dediyinə görə daha sərt keçən ötən qış onların gözlərini qorxutduğundan bu ilki qışa daha möhkəm hazırlaşıblar. Mal-qaraları üçün yem ehtiyatlarını, əsasən də ot-ələflərini daha çox tədarük ediblər. Rayonun lap ucqarlarında yaşayanlar evlərini qızdırmaq, biş-düşlərini etmək üçün quru odun tədarükünü unutmayıblar.

Rayon sakinləri şəxsi təsərrüfatlarından əldə etdikləri kənd nemətlərinin - taxılın, kartofun, soğanın bolluğundan da eyni həvəslə danışırlar. Əslində dağlarda yaşayanlar üçün bütün bunlar adi həyat qayğılarıdır. Ancaq nəzərə alsaq ki, burda bəzən aramsız yağan qar sakinlərin günlərlə ətrafla əlaqəsini kəsir. Ona görə də qışa daha ciddi hazırlaşmaq vacibdir.

Qışın qayğıları uzun qış gecələrində həll olunmur. Bu işlərə isə ilin digər fəsillərində tədarük görmək qaçılmazdır.

Meşələrin rahat yaşama haqqı

Dağ rayonlarında meşələrdən hərtərəfli istifadə etmək insanların yaşama hüququdur. Ancaq heç bir təbii sərvət tükənməz deyil. Təbiətin yaşıl örtüyü meşələr də bu qəbildəndir. Əslində insanların bu təbii tələbini başa düşmək üçün riyazi hesablamalara da ehtiyac yoxdur. Çünki dağlardakı sərt qışı yaşamaq elə də asan deyil.

Yardımlıda insanların bu təbii, həm də sosial ehtiyaclarını aradan qaldırmaqdan ötrü son vaxtlar çox mühüm layihələr həyata keçirilməkdədir. Belə ki, rayon mərkəzi və mərkəzə yaxın olan bir sıra kəndlər artıq mavi qazdan istifadə etməyə başlamışlar.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev 2013-cü ilin axırlarına kimi respublikada qazlaşmanın səviyyəsini 95 faizədək yekunlaşdırmaq tələbini qarşıya qoymuşdur. Qeyd etmək lazımdır ki, ölkə prezidenti 2006-cı ilin oktyabr ayında Yardımlıda ilk dəfə mavi qazın verilməsində iştirak etmişdir. Elə həmin vaxt cəmi 252 abonent mavi qazdan istifadə etməyə başlamışdır. İndi rayonun 88 yaşayış məntəqəsində 8291 abonent bu xidmətdən istifadə edə bilir. Artıq rayonun 15 faiz əhalisi mavi qazdan yararlanmaqdadır. Bu isə Yardımlının 6 yaşayış massivi deməkdir.

Rayon mərkəzi olan Yardımlı şəhəri bu təbii nemətdən 68 faiz bəhrələnməyi bu günün reallığıdır. Rayon mərkəzindən o qədər də uzaqda olmayan Bozayran kəndi 10 faiz, Qabaqdibi 8 faiz, Ürəkəran kəndi 37 faiz mavi qaz almağa müvəffəq olmuşlar. Sırıq və Əngövül kəndləri isə təbii qazla başdan-başa təmin edilmişlər. Qeyd etmək lazımdır ki, bu ilin 10 mayında, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olması günü münasibətilə Əngövüldə sakinlərin təbii qazla tamam təmin olunmaları xüsusi təntənə ilə qeyd edilmişdir. Bu ilin iyul ayından isə 300 abonenti olan Bozaran kəndinin bütövlükdə qazlaşdırılmasına başlanmışdır. Artıq tikinti-quraşdırma işlərinin böyük hissəsi arxada qalmışdır. Çox yaxın vaxtlarda kənd sakinlərinin hamısı mavi qazdan istifadə edə biləcəklər. Yardımlıda mavi qaz təminatını miqyası hər gün böyüməkdədir. Şəhər mərkəzi ilə birlikdə onun yaxın ətrafı, qaz kəmərinə yaxın 12 kəndin qazlaşdırılması nəzərdə tutulur ki, bu da yaxın vaxtlarda həyata keçiriləcəkdir. Mavi qazdan daha səmərəli istifadə etməyə çalışan rayon rəhbərləri, eləcə də sakinlər yaxın vaxtlarda bir sıra obyektlərdə bundan lazımınca yararlanmağı qarşıya məqsəd qoymuşlar. Köryədi kənd orta məktəbinin bu xidmətdən istifadə etməsinə isə elə də çox vaxt qalmayıb. Bu məqsədlə artıq layihə smeta sənədləri də hazırlanmışdır.

Zərifə Əliyeva adına uşaq bağçasının qazla təmin olunması üçün layihələndirmə prosesi arxada qalmışdır. Yardımlı rayonu kimi dağlarda, geniş ərazidə yerləşən yaşayış məntəqələrinin təbii qazla təmin etmək doğurdan asan deyil. Ancaq dağların yaşıl örtüyünü qorumaq, insanların sosial şəraitini yaxşılaşdırmaq üçün mavi qazdan istifadə etmək zamanın tələbidir.

Yollar birləşdirir obaları, elləri

Yardımlı rayonunda inkişaf etdirilən, yenidən qurulan infrastrukturların şəbəkəsi hər gün genişləndirilməkdədir. Yol təsərrüfatı da yardımlıların gündəlik həyat qayğılarından biridir. Bu infrastrukturu genişləndirmək üçün rayon İcra Hakimiyyəti və Azərbaycan Respublikasını Nəqliyyat nazirliyinin birgə səyi nəticəsində şəhər və kənd yollarının təmiri məqsədilə rayona müxtəlif texnikalar gətirilmişdir.

Rayon 44 saylı Yol İstismar İdarəsinin də texnikalarından, maşınlarından istifadə etməklə şəhərdə 6 kilometrə yaxın, uzunluğu 7 kilometr olan Şilvəngə - Ökü-Mamulğan yolunun 4 kilometri, Yardımlı-Vəlixanlı yolunun 0,7 kilometri, Hamarkənd-Abasabad yolunun 0,5 kilometri, uzunluğu 2 kilometr olan şəhərin Ünəc küçəsi, uzunluğu 8 kilometr olan Yardımlı-Şəfəqli yolunun 2 kilometr hissəsi, Dəryavar yolunun 0,2 kilometri, Ləzran yolunun 0,8 kilometri çınqıl örtüklü daşlarla təmin edilmişdir. Bundan başqa uzunluğu 7 kilometr olan Zeynələzir-Honuba yolunda, uzunluğu 4 kilometr olan Gügəvar yolunun 2 km hissəsi, uzunluğu 2 km olan Cerinbel yolu, uzunluğu 3 km olan Dağüzü yolunun 2 km hissəsi, Avun yolunun 0,5 km hissəsi, uzunluğu 4 km olan Gərsava yolunun 2,5 km hissəsi, uzunluğu 3 km olan Kürəkçi yolunda torpaq işləri görülmüş və yolun eni 6 metr olmaqla tamamilə genişləndirilmişdir. Ümumilikdə, 40 km-ə yaxın yol çınqıl örtüklə təmir olunmuş, 19 km yol isə eni 6 metr olmaqla genişləndirilmişdir.

Masallı-Yardımlı yolunda təmir işləri gündəmdən çıxarılmamışdır. Yola tökülmüş çınqıl və daşlar daim təmizlənmiş bir sıra yerlərə asfalt vurulmuşdur. Ötən müddətdə Yardımlı rayonuna 1 ədəd Tatra və 1 ədəd RK-27 özüyükləyən traktor verilmişdir. Yol İstismar İdarəsindən bitum və mazut ehtiyatı çoxaldılmışdır. Qış mövsümündə avtomobillərin təhlükəsiz hərəkətini təmin etmək məqsədi ilə qum və çınqıl tədarük edilmişdir.

Arxada qalan vaxt ərzində idarəyə 70 ton bitum, 15 ton mazut gətirilmişdir. Müəssisədə olan asfalt beton zavodu təmir edilmişdir. Burda asfalt işlərini aparmaq üçün lazımı olan bütün material istehsal edilir.

Dağlarda güclü leysan yağışlarının yağması təbiidir. Bunun nəticəsində Viləş çayı öz məcrasından çıxaraq qaz xətlərinə, avtomobil yollarına ciddi ziyan vurmuşdur. Bütün bunları aradan qaldırmaq üçün rayon rəhbərləri, yerli icra strukturları mütəmadi iş aparırlar.

(ardı gələn sayımızda)

Səxavət Məmmədli

Ədalət.-2012.-12 dekabr.-S.7.