"Səsin xiffəti"ni çəkən Telli Pənahqızına açıq məktub

İş gününün başlanğıcı idi. Baş redaktorumuz Aybəniz Məmmədəliyeva mənə bir kitab uzadıb - "Mən oxumuşam, sən də oxu" dedi. Kitabın üzərindəki şəkli görəndə baxışlarımız toqquşdu. Hər ikimiz ixtiyarsız köks ötürdük. İnsan yaşlaşdıqca kövrəlir. Sən demə, bu doğrudan da beləymiş. Necə də kövrəlməyəsən? İllərlə məxməri səsini hər gün eşitdiyin, şirin söz-söhbətinə dinşək kəsildiyin, məsləhətlərindən bəhrələndiyin bir insan, indi xatirəyə çevrilərək quş tək ovcunun içinə qondu.

İzin-istedadlı jurnalistin ürəyinin diqtəsi ilə qələmə alınan "Səsin xiffəti"ni - ovcumu yandıran o kitabı bircə günə oxuyub qurtardım. Oxucuya aydın olsun deyə bildirim ki, kitabın üz qabığında qəribsədiyimiz insanın - ecazkar səsə malik diktor, xalq artisti, "Qızıl qələm" mükafatı laureatı, Yusif Muxtarovun əzəmətli siması əks olunub. O çatma qaşlar, mənalı təbəssüm nələrisə pıçıldayır sanki. Əzizlərinə, dostlarına təsəlli versə də bu vəfasız dünyaya, çarpışan, dartışan bu yer üzünə bir az da kinayə ilə baxır deyəsən.

Dünya, dünya yalan dünya

Məni mənlə salan dünya

Damla-damla verdiyini

Ümman-ümman alan dünya.

Yusif müəllim o möhtəşəm səsinin ecazı ilə valeh etmişdi insanları. Çoxlarının şən günlərində məclis aparmışdı, kimlərəsə əl tutub qaldırmış, çörək sahibi etmişdi. Bəzilərinə arxa-dayaq durmuş, ürək sözlərini ünvanına çatdıra bilməyənlərin danışan dili olmuşdu o. Düzdür, qəzetlər Yusif Muxtarovun dünyanı vaxtsız dəyişdiyini yazdılar, heyfsləndilər, Amalya xanıma, övladlarına başsağlığı verdilər.

Amma yenə ən böyük haya siz çatdınız, Telli xanım. Minləri, milyonları duyğulandıran, güldürüb-ağladan bir sənətkarın göz yaşlarına siz tuş gəldiniz, payız leysanına siz düşdünüz. Atasızlığın ağrısını, göynərtisini ürəyinizdən siz keçirdiniz. "Səsin xiffətini"nin üç nöqtəsini siz qoydunuz. Bu kitabı yazanda gözəl sözlər axtarmadınız. Bildiniz ki, gözəl sözlər həqiqət deyil. Həqiqətin gözəl sözlərə sığınmadığının fərqinə varsanız da yazdınız. Dünyayla dalaşa-dalaşa, gidiliyini təkrarlaya-təkrarlaya yazdınız. Mən də yazdım. Sonuncu cümləni oxuyub qurtaran kimi qələmi əlimə aldım. Yazdıqlarınızda o böyük qəlbinizi, ağlımızdan, təfəkkürümüzdən süzülən işığı gördüm, gözlərindən yanaqlarınıza axan damcıların istisini hiss etdim. Yusif müəllimin tamam olmayan 70 yaşının sevinc və kədərinə bələnən ürəyinizin çırpıntısını eşitdim.

Telli xanım, inamla deyirəm ki, yenicə işıq üzü görən "Səsin xiffəti" kitabı jurnalistikanın və yazıçılığın birgə ərsəyə gətirdiyi yenilikdir. Qələm əhlinə xas incə, zərif duyğular, sənətdən gələn peşəkarlıq, ən başlıcası isə sözlə insanı dəyərləndirmək bacarığı hər sətirdə özünü büruzə verir. Cözələnən xatirələr sizin özünəməxsus üslubunuzla diqqəti çəkir. Yusif müəllimin həyatının ayrı-ayrı məqamları, bu məqamların canlı şahidləri növbələndikcə vaxtiylə baş verən hadisələr də mirvari dənələri tək öz nizamı ilə düzülür. Tanınmış sənət adamları, qələm əhli, incəsənət xadimləri, bir sözlə Telli xanım siz demişkən, bu səsin xiffətini çəkənlər öz xatirələri ilə sözün həqiqimənasında Azərbaycan kişisinin əsl portretini yaratmışlar. Sizsə qələminizin hərarətiylə bu portretə yenidən can verib, sirli-sehrli səslər aləminin bir nümayəndəsinin yaradıcı ömrünü bütün şəffaflığı ilə gələcək nəslə-sələflərə ərməğan etmisiniz.

Oxucunun diqqətini çəkən məqamlardan biri xatirə söyləyənin təkrar-təkrar kitab səhifələrinə qaytarılmasıdır. Düşündüm, görəsən bununla siz nə etmək istəmisiniz? Yeni üslub yaratmaq, insanların vəfasını təsdiq etmək, yoxsa yaradıcı şəxsiyyətlərə hörmətin izzət-nəfsini artırmaq fikrinə düşmüsünüz? Oxucuya xatırladım ki, bu suala Telli xanım özü belə aydınlıq gətirir: "Mənim üçün ən dəhşətli an onun ömrünün 24 saatını qələmə almaq idi. Günlərlə özümü kompüter arxasına oturmağa məcbur edirdim, ancaq son səhifəni yazmağa nə əlim gəlirdi, nə də ürəyim.... Yenidən əvvələ qayıdırdım, istədiyim səhifələrə əl gəzdirdim, yenidən nələrisə əlavə edirdim, dəyişdirirdim, təzədən yazırdım... Və beləcə özümü aldada-aldada onun ömrünü bir az da uzatmaq istəyirdim".

Bunu bacardınız, Telli xanım. Olumlu-ölümlü dünya haqqında deyilənlərin, yazılanların heç biri insanın əlini soyutmur, ruhunu kiritmir. İnsandan insana, yer üzünün əşrəfindən dünyaya qalan elə budur: Ölməzlik!

Telli xanım, yaratdığınız bu əsərlə siz heç zaman ölməyəcək bu şəxsiyyətə - nəcib insan, möhtəşəm səs sahibi Yusif Muxtarova əzəmətli bir abidə ucaltdınız. Bununla da təbii istedadın peşəkarlıqla, peşəkarlığın təbii istedadla vəhdətindən kamil yazar-jurnalist olduğunuzu bir daha təsdiqlədiniz. Buna görə sizə həm oxucu, həm də bir həmkar kimi öz minnətdarlığımı bildirirəm.

Hörmətlə

Zərifə Ağahüseynqızı

Ədalət.-2012.-12 dekabr.-S.7.