Bağa baxarsan... Cəlilabad olar

Qonağa, dost-tanışa, xoş niyyətlə buralara ayaq basan hər kəsə açıq olan Cəlilabadın giriş qapısından rayona daxil olanda qar yağırdı. Son günlər ölkənin hər yerində hökm sürən şaxta Cəlilabaddan da yan keçməmişdi. Qış zəhmətsevər, qonaqpərvər, dostun yanında, düşmənin önündə olan cəlilabadlıları imtahana çəkirdi sanki. Barı-bərəkəti, ürəyindəki istisi ilə seçilən bu yerlərin camaatı üçün təbiətin şaxtalı sınağından üzüağ çıxmaq çətin bir işə oxşamırdı.

Yağan qar son illər görülən abadlıq-quruculuq işlərini gizlətmirdi. Əksinə, günü-gündən gözəlləşən bu rayonun simasına əlavə gözəllik qatırdı. Cəlilabad ağ donda necə də gözəl görünürdü.

Min illərdə izi, bu günlərdə üzü olan Cəlilabad

Moskva bir günə tikilmədiyi kimi, Cəlilabad da bugünkü abad çağına gəlib çatmaq üçün min illəri arxada qoyub. Rayonun sayılıb-seçilən ziyalılarından biri Cahangir Muradov Cəlilabadın tarixi barədə bizə ətraflı məlumat verir. Məlum olur ki, bu ərazi Azərbaycanın qədim yaşayış məskənlərindən biridi. Həməşərə şəhərinin tarixini araşdıran mütəxəssislər eramızdan əvvəl II minilliyi nişan verirlər. Cahangir müəllim deyir ki, eneolit dövrünə məxsus Əlikömtəpə, Mişarçay yaşayış məskənləri, eramızdan əvvəl IV minilliyə aid Qurudərə yaşayış məskəni, tunc dövrünü görmüş Yedditəpə kurqanları, Qazan köşkü, Pirhəsən, Zərdüşt daxmaları, qədim Muğan, Bəcirəvan şəhərinin qalıqları tariximizi öyrənmək və öyünmək üçün qiymətli mənbələr sayılır.

Min illərdə izi olan bu qədim yurd yerinin Cəlilabad adlandırılmasının da maraqlı tarixçəsi var. Cahangir Muradovun sözlərinə görə, ərəblərin bu yerlərə gəlişindən sonra Həməşərə şəhəri adını Hasıllıya "güzəştə" gedib. Çar Rusiyası isə buralara Astraxanbazar adı verib. Sovet hökuməti ötən əsrin 30-cu illərində ərazilərimizi rayonlara böləndə ad məsələsində düşünməyə çox da vaxt sərf etməyib. Elə Astraxanbazar rayonu. Vəssalam...

Amma təxminən 30 il sonra ad məsələsi yenidən sovetlərin yadına düşür. 1967-ci il iyunun 2-də Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyəti rayona yeni ad qoyulması ilə bağlı fərman verir. Dahi yazıçı-dramaturq Cəlil Məmmədquluzadənin adını yaşatmaq rayonlar arasında məhz Cəlilabadın bəxtinə düşür.

Cahangir müəllim doğma rayonu barəsində qürurla, fəxrlə danışır. Çünki Cəlilabad təkcə tarixi ilə öyünmür, bugünkü uğurları ilə yeni tarix yazır. Min illərdə izi olan Cəlilabadın bu günlərdə üzü var.

Belə bir rayonla kim fəxr etməz ki...

Məmləkətin 1441,4 kvadrat kilometr parçası Lənkəran iqtisadi rayonuna daxil olan Cəlilabadın bugünkü ərazisi 1441,4 kvadrat kilometrdi. 2 şəhəri və 117 kəndi özündə birləşdirən rayonun əhalisi 200 minə yaxındı.

Regionların Sosial İqtisadi İnkişafı Dövlət Proqramına uyğun olaraq son illər rayonda çoxlu uğurlu işlər görülüb və görülməkdədi.

Seyrə çıxaq...

Qar Cəlilabada başqa bir gözəllik verir. Torpağı sevən, zəhmətə könül verən rayon sakinləri son illərdə rayonda baş verən müsbət dəyişiklikləri, abadlıq-quruculuq işlərini qiymətləndirməyi bacarırlar. İstifadəyə verilən yeni sənaye müəssisələri, məktəblər, səhiyyə və mədəniyyət ocaqları, salınan parklar, istirahət mərkəzləri halallığı sevən cəlilabadlıların daha firavan yaşamaları üçün atılan addımlardı. Bu sadə, qonaqpərvər, torpağa bağlı insanlar belə gözəl şəraiti haqq ediblər.

Tanınmış ağsaqqallardan biri, əmək veteranı Əliheydər Əsədov son illər Cəlilabadda görülən işləri bir rayon sakini kimi müsbət qiymətləndirir: "Cəlilabad sakinləri həmişə dövlətimizin, dövlətçiliyimizin yanında olublar. Müstəqil ölkəmizin daha da inkişafına töhfə verməyə çalışıblar. Dövlət başçısı İlham Əliyev bizim əməyimizə daim yüksək qiymət verib. Ona görə də burada yaşayan insanların qədrini bilən, rayonun inkişafına çalışan və buna qısa müddətdə nail olmağı bacaran Əziz Əzizovu icra hakimiyyətinin başçısı təyin edib. Prezidentin 2006-cı il 8 avqust tarixli sərəncamı ilə Cəlilabad Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı vəzifəsinə təyin edilən Əziz Əzizov gördüyü işlərlə həm dövlət başçısının, həm də sakinlərin etimadını qazanıb. Rayonda əldə olunan uğurlar, görülən abadlıq-quruculuq işləri göz qabağındadı".

Əliheydər müəllim bizi "Heydər Əliyev Seyrəngahı" ilə tanış edir: "Bu soyu havada sizi seyrəngaha gətirməyimin səbəbi var. İlin bütün fəsillərində buralar sakinlərin ən sevimli istirahət məkanlarından biridi. Cəmi bir neçə il əvvəl buraların hansı vəziyyətdə olmasını camaatımız yaxşı xatırlayır. Günün-günorta çağı buradan keçmək belə istəmirdik. Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı seyrəngahın maketini ictimaiyyətə təqdim edəndə çoxumuz ideyanın belə qısa müddətdə həyata keçəcəyinə inanmırdıq. Amma Əziz müəllim elə ilk gündən dedi ki, cəlilabadlıların zəhmətsevərliyinə arxalanıram. Camaatımız da əməyi ilə ona dəstək verdi. 5 hektar sahəni əhatə edən Seyrəngah, burada tikilib istifadəyə verilən müasir tələblərə uyğun otel, istirahət mərkəzi rayon sakinlərinin, Cəlilabada gələn turistlərin marağına səbəb olur. Dövlət bayramları, əlamətdar tarixi günlərdə "Heydər Əliyev Seyrəngahı"nda konsertlər təşkil olunur. Belə konsertlər televiziyada nümayiş etdiriləndən sonra Rusiyada, İranda, Türkiyədə, Gürcüstanda və başqa ölkələrdə yaşayan qohumlarım, dost-tanışlarım mənə zəng edir, seyrəngahda gördüklərindən sevindiklərini bildirirlər. Bundan sonra necə sevinməyəsən?"

Əliheydər dayı, niyə də sevinməyəsiz?

Son illər gözəlləşən və inkişaf edən Cəlilabadda görülən işləri bir yazıda əhatə etmək mümkün deyil. Ona görə də səfər təəssüratlarının davamı olacaq.

(ardı növbəti sayımızda)

Etibar CƏBRAYILOĞLU

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında kütləvi informasiya vasitələrinin inkişafına dövlət dəstəyi fondunun maliyyə yardımı ilə

Ədalət.-2012.-7 fevral.-S.7.