AKİF QƏHRƏMANLI "SİYASİ OYUNLAR BİTMƏYƏCƏK" KİTABINI TƏQDİM EDİR (2)

Girişsiz-filansız təqdim etmək istəyirəm bu yazını. Ona görə ki,mənim onun haqqında yazacağım bütün fikirlər öz kitabını təqdimin içində ifadə olunmaqdadır.Və üstəlik də geniş oxucu kütləsinə az tanış olan bu imzanın sahibini də onun öza biyoqrafiyasından öyrənmək mümkündü.Yalnız bunu deyim ki, çox-çox illər öncəsindən tanıdığım Akif Qəhrəmanlı həqiqi anlamda "arxa planda" qalan və mütəvazi bir həyat yaşayan qələm sahibi olmuşdur.Və bütöv bir tərcüməçi nəsli onu gözəl tanıyır.O özü də bizim siyasi ədəbiyatımızda olan tərcüməçilərin arxa planda qalmasını ürək ağrısı ilə izah edir.

-Düşüncələrinizdən xəbərdar olduğuma görə aydınlıq üçün bu sualı verirəm: nədir sizi incik salan bizim mətbuat dünyasında və xüsusən də tərcümə məsələlərində. Söz sonuncudan gedəndə çox ağır və yaralı ittihamlarla çıxış edirsiniz. Bunların arxasında, məncə, bir yaradıcının böyük haqqı olduğu da göz qabağındadır. Nədir sizi rəncidə edən?

- Bəli, tərcüməçi ilk növbədə öz ana dilini mükəmməl bilməli,çox bilikli,məlumatlı adam olmalıdır.Deməli,tərcüməçi olmağı qarşısına məqsəd qoymuş şəxs ən əvvəl çoxlu mütaliə etməlidir, elmin,mədəniyyətin,incəsənətin bütün sahələrindən xəbərdar olmalı, imkanı varsa,tək daxili yox, xarici mətbuatı da müntəzəm izləməlidir.Yeri gəlmişkən, ürəyimdəki bir sözü də deməliyəm.Müstəqilliyin bizə verdiyi sərbəstlikdən xalqa, Vətənə faydası dəyə biləcək işlər üçün istifadə etmək əvəzinə bəziləri bundan öz çoxdanki avantürist niyyətlərini gerçəkləşdirmək üçün istifadə edirlər.Belə münasibət, belə davranış özünü ziyalı zümrəsinə aid edən şəxsə qətiyyən yaraşmaz.Dövlət müstəqilliyinin hərc-mərclik olmadığını tərcüməçilər başqalarından daha yaxşı anlamalıdırlar,məncə.Biz axı inzibati-amirlik metodları ilə idarə olunmaqdan qurtulmaq xatirinə, gərək ki, qurbanlar da vermişik!? Bu qurbanlar müstəqilliyin yaratdığı imkanlardan sui-istifadə etmək, yaxud təcrübəli mütəxəssisləri dövriyyədən çıxarmaq üçünmü verilmişdi? Yaxşı ki, xalqımız, cəmiyyətimiz vicdanlı, ayıq insanlardan heç vaxt xali olmamışdır. Yəni mətbuatımızda, kütləvi informasiya vasitələrimizdə istər dil məsələləri, istərsə də tərcümə məsələləri ilə bağlı təhlili və tənqidi çıxışlar, özü də kifayət qədər tutarlı dəlillərə, faktlara əsaslanan çıxışlar olur. Bu isə o deməkdir ki, ictimai fikir,dolayısı ilə həm də ictimai nəzarət öz işini görməkdədir və bu sahədə vəziyyətin tədricən yaxşılaşacağına hələ ümid var.

-Kitabda Sizi təmin etməyən nələrinsə olduğunu təkrar-təkrar vurğulayırsınız. Hansı çatışmazlıqlar var ki?

- Təvazökar görünmək üçün yox, həqiqi mənada bir daha qeyd etmək istəyirəm ki, buna sözün tam mənasında kitab deyildir. Amma hər halda kitab formasında çap edilmişdirsə, müəyyən normalara uyğun gəlməli idi. Heç kimi qınamıram, sadəcə, öz münasibətimdən irəli gələn qüsurları sonradan görüb bir qədər məyus oldum.Məsələn, kitabda toplanmış materiallar janrlar üzrə təsnif edilə bilərdi. Bunu etməmişəm, yeganə səbəbdən ki, materialların sayı o qədər də çox deyildir. Amma hazır məhsul əldə olandan sonra onun çatışmazlıqları daha aydın görünür. Nə etməli? Keçənə güzəşt deyərlər. Bu tərtibatda da kitabı oxuyan hər kəs oradan özü üçün nə isə götürə bilər. Onsuz da kitab satış üçün nəzərdə tutulmamışdır. Kimə hədiyyə ediləcəksə, özləri nəyin nə olduğunu anlayacaqlar.

-Dediyinizə görə, kitabınızın sponsoru Xanımınızdır və hələ sponsorluq bir yana, Xanımınızın təşəbbüsü olmasaydı, Siz bu kitabın çapına çətin ki, razılıq verərdiniz. Məncə, bu , sizin xarakterinizdən doğan bir amildir. Niyə axı kitab məsələsi Sizi bezikdirmiş kimidir?

- Kitabı açan kimi həyat yoldaşımın şəklini və xeyir-duasını görəcəksiniz. Əslində bununla mən onun könlünü almağa çalışmışam, çünki mənim çıxışlarım olan qəzet nüsxələrinin, səhifələrinin itməsində ən çox danlaq eşidən o olub. Elə materialların kitab halında çap edilməsinin təkanvericisi də həyat yoldaşımdır. Bir gün çox gileyləndiyimi eşidib dedi ki, hamı öz yazılarını kitab halına salır, məgər sənin belə bir imkanın yoxdur? Kitab halında bu yazıları saxlamaq da asandır, kimə isə təqdim etmək də. Bu söz məni bir növ hərəkətə gətirdi. Əlimdə olan materialları toplayıb tarix ardıcıllığı ilə yığdım və ona dedim ki, bəs çap işinin sponsorluğunu kim edəcəkdir? Zarafatla dediyim sözü həyat yoldaşım ciddi qəbul edib sponsorluğu boynuna götürdü, bir şərtlə ki, bu, mənim yetmiş illiyimə onun hədiyyəsi sayılacaqdır. Razılaşdıq. Beləliklə, uzun müddət beynimdə tərəddüdlə götür-qoy etdiyim fikirlə onun fikrinin üst-üstə düşməsi bu kitabı hasilə gətirdi. Əslində mən bədii əsər olmayan yazıların kitab kimi buraxılmasına o qədər də müsbət yanaşmamışam. Bəzilərinin zorəntəbib yazıçılıq etdiyini və üzdəniraq bədii əsərləri çapdan çıxarıb oxuculara sırıdığını siz də bilirsiniz. Belə "əsərlər" naşı oxucuların zövqünü, bədii dəyər haqqında mükəmməl təsəvvürü olan həqiqi oxucuların isə əsəblərini korlayır.Kitab buraxmaq işinə məhz bu cür münasibət bəslədiyimə görə bəzi bədii cızmaqaralarımı üzə çıxarmıram. Məhz bu baxımdan müxtəlif qəzet və jurnallarda vaxtı ilə dərc edilmiş, o qədər də populyar olmayan yazılarımı kitab şəklində çap etdirmək mənə müəyyən qədər əzablı gəldi. Amma hər halda bu işi gördüm.

-Bildiyimə görə, kitabınızda dünyanın bir çox siyasi məsələləri haqqında fikirləriniz öz əksini tapıb. Burada bir risk də olmamış deyil, yəqin ki. Bugünkü həyatımızı ala-bula məhəbbət və intriqa mövzuları, şou və atmacalar bürüdüyü bir məqamda kitabınızın uğuru barədə düşünmüsünüzmü?

- Dünyada tarix boyu iki cür çəkişmə gedib və gedir: müharibə şəklində və siyasi oyunlar şəklində. Yazılarımda politoloji məsələlərin üstünlük təşkil etməsi kitabın adında əksini tapmışdır. Bugünkü dünyanın siyasi oyunları keçmişdə yüzillik müharibələrin ölkələrə və xalqlara vurduğu ziyandan daha ağır nətiçələr verir. Siyasətdən başı çıxmayan, siyasətlə əsla maraqlanmayan adamlar bunu, əlbəttə, görə bilməzlər. Lakin məkrli siyasi gedişlərlə maraqlanan hər bir adam dünyada nə cür oyunlar getdiyini az-çox başa düşür. Mən də öz yazılarımda günümüzün siyasi məsələləri haqqında fikirlərimi söyləmişəm. Siz riskdən danışırsınız. Burada bir risk görmürəm, çünki siyasət texnoloqları öz oyunlarını hamının gözü qarşısında oynayırlar və bu oyunlar barədə fikir söyləmək heç kəsə yasaq edilməmişdir. Əlbəttə, siyasi oyunların bilavasitə iştirakçılarına hansı formadasa yasaq şamil edilə bilər, mən isə nə siyasi oyunların iştirakçısıyam, nə də dövlət əhəmiyyətli məsələlərin həllində bir rolum vardır. Sadəcə, siyasi hadisələrə aid öz müstəqil fikirlərimi söyləyirəm və bu mənada heç kəs mənə konkret irad tuta bilməz. Əgər Vətənin mənafeyinə zidd fikirlər söyləmiş olsaydım,onda başqa məsələ. Mən isə nəinki vətənimin mənafeinə zidd fikirlər söyləmərəm, əksinə, həmişə xalqımızın, ölkəmizin mənafeyi üçün təhlükə doğura biləcək hadisələr barədə xəbərdarlıq ruhunda mülahizələri bildirmişəm. Gündəlik həyatımızın ala-bula mənzərəsinə gəldikdə isə bunu ötəri bir hal sayıram. Baş verənlərin əksəriyyətinin mənim fikirlərimlə bağlılığı olmadığı kimi, yazılarımı oxuyacaq insanlar da bayağı düşüncəli insanlar deyildir. Yazılarımda siyasi hadisələrin xronologiyasını da, siyasi məsələlərə ayrıca bir fərdin baxışını da tapmaq mümkündür. Yəni şəxsi marağından azacıq da olsa kənara çıxa bilən hər bir düşüncəli, dünyagörüşlü adam mənim kitabımda maraqlı fikirlər tapa bilər. Oxuyub- oxumamaq isə hər kəsin öz işidir. Kitab bir gün, bir il üçün buraxılmır ki...

-Kitabınız düz yetmiş yaş ərəfəsində işıq üzü gördü. Bu yetmiş yaş məsələsi Sizə nə deyir? Ümumən nikbin olduğunuzu bilirəm, ancaq bu yaşa çatanadək nələri qazanılmış və nələri itirilmiş hesab edirsiniz?

- Yuxarıda qeyd etdim ki, həyat yoldaşım bu kitabı mənim yetmiş illiyimə bir hədiyyə kimi gördüyünü bildirmişdir. Hər nədirsə yetmiş yaş az müddət deyildir. Yetmiş il yaşamış bir adam həyatdan nə isə əxz etmiş, bir çox məsələlər haqqında bitkin fikir söyləyə bilən, ömrünün müəyyən mərhələləri üçün iftixar və ya təəssüf hissi keçirən fərddir. Bu yaşda adam bir də axirət dünyası haqqında düşünməyə məhkumdur. Axı ömrümüzün müddəti bizdən az asılıdır. Mən həyata həqiqətən nikbin baxıram. Bir halda ki, ömrümüzü biz müəyyən etmirik, taleyimizlə barışmamağın nə adı var? Hər halda bu yaşa çatanadək mən çox hadisə və vəziyyətlərlə üzləşmiş, çox xarakterlər görmüş, çox mətləblərdən hali olmuşam. Bir qazancım budur. İkinci qazancım bu gün üçün nümunəvi sayıla biləcək ailədən çıxıb yenə bu gün üçün nümunəvi sayıla biləcək şəxsi ailəyə, övladlara və nəvələrə sahib olmağımdır. Böyük qazanclarımın sırasına dost-tanışlarım, məni istəyən və mənim istədiyim adamlar da daxildir. İtkilərimi də eyni meyarla ölçürəm. Görmək mümkün olan bir çox işləri naşılıqdanmı,düşüncəsizlikdən və ya səhlənkarlıqdanmı görmədiyimi itkilərimin hesabına yazıram.

-Mən Sizi son dərəcə bilikli, məlumatlı və çağdaş bir ziyalı kimi tanıyıram. Bütün bu məziyyətləri əxz eləmək üçün hansı yolları keçmisiniz və yoxsa hələ keçiləcək yollar da var?

(Davam edəcək)

Tofiq Abdin

abdin41@mail.ru www.tofigabdin.com

Ədalət.-2012.-17 mart.-S.15.