YADIMA DÜŞDÜ
Oğlum Anara
Dənizdə ləpə var,
dağda bulud var.
Gündə durna keçir göydən
yüz qatar.
Baxdım üfüqlərə həzin
axşamlar.
O məlul durmağın yadıma
düşdü.
Bax, yaşıl Krımda yarpaqlar solub,
Elə bil təbiət
işdən yorulub.
Hərdən qərib-qərib gözlərin
dolub,
Boynunu burmağın yadıma
düşdü.
Hər günüm bir
ildir sənsız, a bala.
Gəlməyəsən görüm səni
zavala.
Gözlərim yumulub getdim
xəyala.
Min oyun
qurmağın yadıma
düşdü.
Səhər-səhər
tezdən açılıb
yaxan,
alnına
inci tər düzülən zaman,
Yuxudan duranda alışıb yanan
o tunbul yanağın yadıma düşdü.
Atamın, anamın istəkli soyu,
Anan layla desin, heşıkdə uyu!
Qaz balası kimi görəndə suyu
əlini
vurmağın yadıma
düşdü.
Sormasınlar nə var dərdli
könüldən,
Səni mən yuxumda
görmüşəm dünən.
Bir az uzananda
yuxarı dönən,
körpəcə
dırnağın yadıma
düşdü.
Könlüm sənsiz ağlar, səninlə gülər,
Ata olmayanlar
bunu nə bilər.
Tulub çarpayının yanından
səhər,
ayağa
durmağın yadıma
düşdü.
Yenə səndən gəlmir çoxdandır soraq,
O zalım ananda insafa bir
bax!...
Bir körpə əlini gövəndə bayaq,
Çeçələ barmağın yadıma
düşdü.
Krım- Yalta,
1938
ÇİNAR
Gecə keçmiş, ulduzlar ağ, göy
qara!
Söykənmişəm qocaman bir çinara.
Bir yanımda ömür
kimi axır su.
Qaçmış bu gün təbiətin yuxusu.
Budaqlarda sərin yelin
xoş səsi.
Yarpaqların həzin-həzin nəğməsi.
Ürəyim bir qanadlanmış quş kimi
Hey çırpınır,
təsəllisiz, əsəbi.
Hündür çinar budaq atmış, qol atmış,
Öz ömründə çox əsrlər qocaltmış.
Görkəmində
qarlı dağlar vüqarı,
Başı bütün ağaclardan
yuxarı.
Tufan qopar, yağış yağar, qar tökər:
Od
qamçılı ildırımlar
göy sökər.
Bəzən çayda daşlar daşı qovalar,
Seldə gedər göy
çəmənlər, ovalar.
Yarğan yağar sinəsini
dağların.
Sular oyar binəsini
dağların.
Karvan çəkər göydə qara buludlar.
Çovğun gələr, şaxta
kəsər, buz donar.
Xan çinarım əyməz
məğrur başını.
Kimsə bilməz xan
çinarın yaşını.
Gecə qara; durdum düşündüm
bir az,
Dedim nədən ulu çinar yıxılmaz?
Birdən çinar dilə gəldi dedi: bax!
Bu torpaqda dərindən kök salaraq,
Hər tərəfə uzatmışam
qolumu,
Övladlarım bürüyüb sağ-solumu.
Belə məğrur dayanmağa
haqlıyam.
Mən kökümlə bu torpağa bağlıyam.
Yalta, 1935
SƏDAQƏT
Durnanın qatarı gör
nə gəşəngdir!
Səhər buludları nə lalərəngdir!
Mehriban gözlərin yol çəkir yenə;
Bir səs pıçıldayır:
"gəlməyəcəkdir".
Gecədir, yar gəlib
gəzir otaqda.
Qulağın səsdədir, fikrin
uzaqda.
Sevgilim, nə görüb eşqin, sorsana,
qəlbin
otağında tək
ağlamaqda?
Uzaq üfüqlərdə al günəş
batır,
Kölgələr dənizə nur-kəmənd
atır.
Hicranın gözləri oyaqdır yenə;
nə
gündüz dincəlir,
nə gecə yatır.
Həsrət tellərinə kimdir
əl vuran?
Göyərçin könlümdür yollarda duran.
Yüz illik bir ömrü
qurban verərdim
xumar
gözlərinə baxsaydım
bir an.
Bilirəm, sadiqsən anda, ilqara,
Qoy çəkməsin fikrim könlünü dara.
O böyük eşqinlə sağalacaqdır
inan
ki, aldığım ən dərin yara.
Oxşa körpəmizi, dik tut başını!
Çatılmış görməsin düşmən
qaşını.
Namərdlər
içində sorağı
gəlməz
könül
həmdəminin, can sirdaşının.
Bəlkə bir gün məndən
gətirdi soraq
Qan ləkəsi düşmüş
bir sarı yarpaq.
Bil ki son şerimin ilk sözü sənsən,
Bir də can verdiyim bu ana torpaq.
Krım, 1942.
ŞEİR DİLİ
Hər kim nə
deyir, desin!
Şer dili aydındır.
İstəyirsən
sevincdən,
istəyirdən
qəmdən yaz.
Elə aydındır bu dil
Nadan yüz yol oxusun
-
yenə
bir şey anlamaz.
1958
VƏTƏNDƏN
UZAQDA
Deyirlər,
Axşamlar kədər gətirir.
Deyirlər,
Can sıxır
qaranlıq gecə.
Deyirlər...
Deyirlər...
Gündüzlər necə?
Gündüzlər
səbiriz
gözləyirik ki,
bir
axşam olsun,
bir
gəlsin gecə!...
Qahirə, yanvar, 1959
DÖRDÜMÜZÜN SÖHBƏTİ
Sığınmışıq
gəlbimə:
Ümid,
Şübhə,
Kədər
və
mən.
Xeyli keçib gecədən.
Yağış yağır.
Külək əsir,
Ümid deir:
Yağış
kəsəcək,
külək
kəsəcək.
Qaranlıq əriyib
sabah
olacaq
Qızıl telləri saçaq-saçaq.
Şübhə
deyir:
haçaq?
haçaq?
Yağış qara çevrilə
bilər.
Külək tufana dönə
bilər.
Gecə uzana bilər.
Kədər deyir
Yağış
qurusa da,
səhər
olsa da,
külək
kəssə də,
nə
təsəlli var,
nə
son var
içimdəki
yetim səsə.
Ümid deyir...
Şübhə
deyir...
Kədər deyir...
Mən dinləyirəm:
Ümidi,
Şübhəni,
Kədəri.
Gözləyirəm səhəri.
Doğsun günəş
Qızıl telləri saçaq-saçaq.
Soruşmuram haçaq.
Danış, ümid!
Danış!
Köhnə tanış!
Moskva, İyul, 1960
DÜNYANIN DƏRDİ
Bu gecə
yenə yatmamışam.
Nə başım ağrıyır,
Nə xəstəyəm.
Yatağım rahat.
Döşəmədən
tavana qədər
Sükut var otağımda.
Olsun ki, belə bir
sükut içində,
bir
gün
bizimlə
vidalaşmadan,
gedəcək
ürək.
Ancaq, bu deyil məni nigaran qoyan.
Bu gün var olan
bir
gün yox olacaq axırısı.
Məni yatmağa goymur
dünyanın
dərdi
torpağın
ağrısı.
Mart,
1962
BURUQLARIN SÖHBƏTİ
Qoca buruq
Yanındakı
cavan buruğa dedi:
Ayaqlarını
möhkəm bas
Polad döşməyə!
Hazır ol!
Fırtına gəlir
dəmir
çeynəməyə,
polad
köşəməyə.
Cavan buruq dedi:
- Niyə nigaransan?
Qorxum yoxdur mənim
Fırtınadan, tufandan.
Bəlkə, paslanıb dirəklərin?
Bəlkə dalğaların ləngəri
qaynaqlarını
qoparıb, töküb?
Yoxsa canına
cilovsuz
küləklərin
qorxusu
çöküb?
Qoca buruq dedi:
- Mən uzun bir ömür
yolu keçmişəm.
Yıxılsam
da nə qəm!
Təkəbbür
hünər deyil!
Ağır gündə möhkəm dayan qoçaqsan!
Mən getsəm, keçmişim
qalar.
Sən getsən,
gələcəyini
aparacaqsan.
Rəsul RZA
Ədalət.-2012.-19
may.-S.20.