HƏSƏD

Esse

Süleyman Allah-Təalanın çox sevdiyi peyğəmbərlərdən biri idi. Böyük bir əyaləti haqla-ədalətlə idarə edən peyğəmbər təkcə padşah deyildi, küləyin ixtiyarı ona verilmişdi, hansı yana, hansı səmtə əmr etsəydi peyğəmbər, o yana, o səmtə üz tutardı külək. Bundan əlavə bütün heyvanat aləminin də dilini gözəl bilirdi Süleyman. Göydə qanad çalan quşlara desəydi ki, uçun qonun bizim bağa-bağçaya və ya Günəşin qabağına çətir tutun, kölgəlik olsun, sözsüz-söhbətsiz icra olunurdu bu əmr.

Padşahın böyük vilayəti idarə etməkdə nə çətinliyi ola bilərdi? Ətrafı, yəni əyan-əşrafı halal-hümmət, düz, saf əməlləriylə hörmət-izzət qazanan adamlar olduğundan vilayətdə asayiş pozulmazdı, oğurluq-soyğunçuluq, qətl-qarət barəsində danışmağa, düşünməyə dəyməzdi... Padşah yalan, riya bilməyən, nəfsini, tamahını qoruyan, səbirli-təmkinli Abbas adlı birisini özünə vəzir götürmüşdü, ona özünə inandığı qədər inanar, etibar edərdi. Görürdü, hiss edirdi ki, hansı müşkül məsələ olur-olsun, sevimli vəziri ona asanlıqla, ixtilaf-zad yaratmadan həll edir.

... Abbas-padşahın sevimli vəziri adətkar olmuşdu. Sübh namazından sonra bağ-bağçada gəzməyi xoşlayırdı. Onun düşüncəsinə görə, sübhün havası cənnət havasıdı: təmiz, bakirə, xoş ətirli hava insanın yaşamağa, xeyirxah əməllərə həvəsini artırır. O gün belə gəzintidəydi, amma bağçanın gül-çiçəyinə "sabahın xeyir" deyərkən, gözləmədiyi mənzərəylə rastlaşdı. Pardaxlanmış, rahiyəsi hər yana yayılan qızılgülün ətrafında iki eyni boy-biçimdə ilan oynayırdı: biri ağappaq, o biri dümqırmızı. Güllü-çiçəkli bağçaya yaraşıq verən bu ilanlar necə də gözəl idi. Tez-tez qaçdı-tutdu oynayırdılar: biri tullanırdı qabağa, o biri onun arxasınca "uçurdu". Sonra da əksinə. Hərdən eyni istiqamətə sürünürdülər, hərdən bir-birlərinə elə sarmaşırdılar, elə səs çıxarırdılar, heç ağlına gəlməzdi bunlar ilandı.

Üfüqdən təzəcə boylanan Günəşin zərrin şəfəqləri altında belə cazibədarlıq vəzirə xoş əhval-ruhiyyə bəxş etsə də, bir-birini sevən, dişləyən, bir-birinin boynuna dolanan ağ və qırmızı ilanlara həsəd apardı, paxıllığı tutdu onun. Bir göz qırpımında belindəki xəncəri çıxarıb tulladı bu "gözəllərə". Xəncər ağın sinəsini yaraladı. Yuxarı sıçradı, civildədi. Tez qırmızı ağın harayına çatdı, dostunun torpağa tökülən qanını sordu, boynunu qucaqlayıb nəsə "dedi", diliylə yarasını yaladı onun. İkisi ağız-ağıza verib qəribə səs çıxardılar. Qan dayandı və qırmızı ağı "qucağına" göturub, ağacların daldasına tərəf süründü...

Hərəkətinə, pis əməlinə görə peşiman oldu, əzab çəkdi vəzir: məni qorxuzmadılar, üstümə hücum çəkmədilər. Bəs niyə günah işlətdim, xəncərlədim ağı, hə? İnsan olsaydı o ağ ilan təbib çağırıb yarasına məlhəm qoydurardı.

... Elə o gün səhər yeməyinə yenicə başlamışdılar, lov xəbər gətirdi çapar:

- Fəlakət, fəlakət, qibleyi-aləm! Görünməmiş hadisə, əsl müsibət!

Padşah heyrətləndi:

- Nooolub? Nə baş verib? Tez elə, üzmə məni. Nə fəlakət, nə müsibət...

Nəfəsi darala-darala ərz elədi çapar:

- Şəhər üzük qaşı kimi əhatəyə alınıb. Sürü-sürü ilanların mühasirəsindəyik.

Bu nə gün, nə rüzgardı İlahi! Onun şəhəri zəhərli, vahiməli, qorxunc ilanların əlindədi?! İndi gör adamlar necə nəfəs alır, yaşayır? Görəsən nə baş verib ki, heyvanat aləminin bu sürünən dəstələri mənim təbəəliyimdə dinc, sakit ömür yaşayan, zəhməti, halallığı sevən insanların adamlara - Adəm övladlarına əziyyət verir?! Peyğəmbər ilanlar Padşahını hüzuruna çağırdı və məlum oldu ki, bu gün sübh çagı, səhər açılar-açılmaz, o Padşahın bircə qızını sevgilisi ilə xoşbəxt anlar yaşarkən kimsə yaralayıb və indi balasının qisasını almaq məramındadır. Peyğəmbər xəyala getdi, özlüyündə düşündü: həqiqətən maraqlı vaqiədi. Ancaq, nə bilmək olar, bəlkə yalan söyləyir, böhtan-şər atır o tərəfin Padşahı, hə? Yoox, ola bilməz. Bəyəm Allahın itaətindən uzaqlaşıb, şeytana uyub bu heyvanlar? Məsləhət-məşvərət elədilər və əsl parad başlandı. Budu, növbənöv, müxtəlif boy-biçimli ilanlar təzim edib, keçir paraddan. Qəribə mənzərədi və təkcə saray əhli yox, şəhərin yüzlərlə sakini seyr edir bu mənzərəni. Birdən nə görsələr yaxşıdı: düm qırmızı ilan özü boyda bir ilanı arxasına götürüb keçir paraddan. Diqqətlə baxanda ağın sinəsində xəncər yarası da görünür... Demək, heç nə yalan, böhtan deyilmiş! Bəs görəsən o şəxs kimdir ki, ona hücum etməyən Allahin bu dilsiz-ağılsız, sevgi-məhəbbət anları yaşayan heyvancığazlarını xəncərləyib? Axı, sevən-sevilən cütlər Allahın dostlarıdı. Belə cütlər olmazsa viranəyə, xarabalıqlara çevrilməzmi?

Aşiq-məşuqlara həsəd aparmış şəxsi arayıb-axtarmağa ehtiyac qalmadı. Yalan nə olduğunu bilməyən Abbas vəzir qabağa çıxıb dedi:

- Qibleyi-aləm sağ olsun. O şəxs mənəm. Sübh zamanı o bir cüt ilan elə sevişir, oynaşırdılar ki, həsəd, paxıllıq hissi baş qaldırdı qəlbimdə, o ağ gözəli xəncərlə mən yaraladım. Hansı cəza versəniz mən hazır!

Heç gözləmirdi, yatsa yuxusuna da girməzdi Süleyman padşahın bu istəkli, günah əməllərindən uzaq vəziri qəbahətli iş tuta. O, qeyzləndi, güzəştə getməyib, sərt qərar verdi: vəzirin taleyini tapşırdı ilanlar padşahına. Belə yaxşıdı, haqq-ədalət hamı üçün qanundu. Haqqın-ədalətin bir üzü var, iki yox!

Gözəl balasının qisasını almağa tələsən qarşı tərəfin Padşahı az qaldı vəzirin üstünə hücum çəksin, onu zəhərləyib o dünyalıq etsin. Amma təmkinini saxladı, günahkara ağır cəza verməyi üstün tutdu:

- Ey bəni - Adəm, gedin 7 qapı dilənin. Budur sizin cəzanız!

Tərəddüd etmədən cavab verdi Abbas vəzir:

- Xeyr, mən dilənməyəcəyəm. Dilənmək-abır-həyanı itirmək deməkdi...

Gecikməyin, öldürün məni.

Bu zaman ağ gözəlçə civildədi:

- Hirslənmə, ay ata, qurban olum, xəncər atan o kimsəni mən bagışlayıram, sən də bağışla... Cavan, igid ərim o qədər öpür, sığallayır ki, yaram sağalır artıq.

...Evə dönərkən halı pərişan idi, qəlbini qəm yükü sıxırdı Abbas vəziri. Yoxmuş bu dünyaya etibar. Heçə müddət sədaqətlə xidmət elədiyim Peyğəmbər məni necə aşağıladı, ucuz tutdu.

O axşam müdhiş xəbər çatdı saraya. Abbas vəzir xəncəri ürəyinə saplayaraq intihar eləmişdi.

Əlibala Rəhimov

Ədalət.-2012.-24 may.-S.6.