Ədəbi-bədii jurnallarımız

"AZƏRBAYCAN"

Təqvimə nəzər yetirəndə ilin sona çatmasına sayılı günlərin qaldığı bəlli olur. Təbii ki, bu bəlli tarixin hər birinin də öz məqamı, bir az obrazlı desək, öz tarixi, öz iş əmsalı var. Bax, bu dediklərimin fonunda ədəbi dərgilərə diqqət yetirsək, onda ayların, günlərin rəngarəngliyi diqqətimizi çəkər.

Bax, elə o rəngarəngliyin içərisində hər sayını maraqla gözlədiyimiz və yeni nəfəslər, yeni imzalarla qonağımız olan AYB-nin ədəbi-bədii jurnalları xüsusi önəm kəsb edir. Necə deyərlər, burada yaradıcılığı təqdim etmək imkanlarına görə, daha çox "ağsaqqallıq missiyası"nı daşıyan "Azərbaycan" jurnalının özünəməxsus yeri var. Elə ilin 11-ci ayının 11-ci nömrəsi olan "Azərbaycan"nın əlimizdə olan sayını sadəcə vərəqlədikcə tanış imzalarla yanaşı, ilk dəfə jurnalda təqdim olunan müəlliflərlə də qarşılaşıram. Odur ki, öncə tanış imzalardan söz açmaq istəyirəm.

Azərbaycan poeziyasında Musa Ələkbərlinin imzası kifayət qədər özünü təqdim edib, tanıdıb. Hörmətli qələm dostumuzun jurnalın 11-ci sayında dərc olunmuş şeirlərinin hər biri onun özünəməxsus pafosunun, duyğularının bir növ tərənnümüdür. Şairin könül pıçıltıları həm sevgi, həm də bir xitab təsiri bağışlayır. Məsələn, "Allah" şeirində olduğu kimi:

Bircə sən bilmisən nələr çəkmişəm,

Bu aylar, bu illər uzunu, Allah.

Bir dəfə payıma düşən ölümün,

Min dəfə görmüşəm üzünü, Allah.

Və yaxud:

Güllənsin yazımız, gülsün yayımız,

Çıxsın günəşimiz, doğsun ayımız.

Nə qıysın qəbuldu ömür payımız,

Təki kəm eyləmə ruzunu, Allah.

Musa Ələkbərli jurnalda təqdim edilən digər şeirlərində də özünəməxsusluğu kifayət qədər qoruyub saxlayıb, üstəlik də öz poeziyasını oxucuya sanki özü öz səsiylə təqdim edir.

O, ay üzə üzə görəsi üzün yox,

Yanqır qalan kösövün var, közün yox.

Sevgi üçün şeirin hazır, özün yox,

Bu sevgiyə haqqın yoxdu, ay Musa.

Jurnalda oxuculara təqdim edilən Firuzə Məmmədlinin də imzası dəyərli oxuculara yaxşı tanışdır. Elə Firuzə xanımın şeirləri ilə oxucuların üzünə açılan jurnalın qapısından içəri daxil olanda burada Naxçıvanda yaşayıb, yaradan İbrahim Yusifoğlunun, eləcə də digər qələm adamlarının - Afaq Şıxlının, Nuranə Nurun, Anar Nəbioğlunun, Rahil Məmmədin şeirləri ilə də baş-başa qalmaq mümkün olur. İbrahim Yusifoğlu yazır:

Məni təbiətə qəlbən bağlayan,

Bulağın baharda çağlamasıdı.

Bir də ürəyimi didib-dağlayan,

Kiminsə içimdə ağlamasıdı.

Bu göz yaşlarıyla qəlb dağlamaqdır,

Ən dərdli ağlamaq lal ağlamaqdır.

Jurnalın nəsr bölümündə Gülşən Lətifxanın, Yaqub Əlioğlunun hekayələri, görkəmli yazıçımız Elçinin "Sənətkarın taleyi" dramı, həmçinin yeni tərcümələr, publisist yazılar, xatirələr, duyğular və nəhayət tənqid və ədəbiyyatşünaslıq bölümündə Elnarə Akimovanın "Çağdaş Azərbaycan şeiri içrə gəzişmələr" və digər materiallar çap olunub. Düşünürəm ki, jurnalın bu sayı da həmişə olduğu kimi, bu dəfə də oxucuların marağını təmin edəcəkdir.

"ULDUZ"

Sovet dönəmində xüsusi bir maraqla gözlənilən populyar ədəbi dərgilər içərisində "Ulduz" jurnalının danılmaz, özünəməxsus yeri var idi. Cəmiyyətdə baş verən proseslər digər mətbu orqanlara, ədəbi dərgilərə təsir etdiyi kimi, "Ulduz" jurnalına da öz sərt üzünü göstərdi. Amma buna baxmayaraq, bu ədəbi-bədii jurnal zamanın sərt üzünə dözüb duruş gətirə bildi. Təbii ki, bu işdə AYB ilə yanaşı, jurnalın rəhbərliyi də kifayət qədər dözüm nümayiş etdirdi. Məhz bu qarşılıqlı dözüm sayəsində Azərbaycan oxucusu "Ulduz" jurnalını hər ay öz masasının üzərində görə bildi.

Elə əlimizdə olan "Ulduz"un onuncu sayı da bizi sevindirən, ovqatımızı xoş edən həmin sayların növbətisidir. Yəni Elçin Hüseynbəylinin redaktoruluğu ilə oxucuların görüşünə gələn "Ulduz"un onuncu sayında görkəmli xalq şairimiz ustad Zəlimxan Yaqubun Fərqanə Mehdiyeva ilə söhbəti çox maraqlı bir təqdimatdır. Çünki oxucuların səhhəti ilə maraqlandığı və ciddi nigarançılıq hissi yaşadığı anların gərginliyindən əsl qəhrəman kimi sivrilib çıxan xalq şairimiz Zəlimxan Yaqub özünəməxsus şəkildə vurğulayır ki: "Evim qıfıl, qapım kilid görmədi..."

Təbii ki, xalqın şairinin ömrü, həyatı bütün zamanlarda belə olub, bu gün də belədir.

O ki, qaldı jurnaldakı yazılara... Bu dəfə də "Ulduz" şeirsevərlərə Firuzə Məmmədlinin, Tahir Talıblının, Fəxrəddin Meydanlının, İslam Sadıqın, eləcə də Cəlilabad şairlərinin və digərlərinin şeirlərini təqdim edibdi. İslam Sadıq yazır:

Hamıdan qabaqda əli boş olan,

Hamıdan arxada könlü xoş olan.

Daldada düşmənlə arxadaş olan,

Bizi bizdən alan bizə nə verdi.

Və yaxud:

Fəxrəddin Meydanlı yazır:

Gəlişin ilk olar hər ilk fəsildə,

Yaxada yerin var, butasan teldə.

Yüzlərlə pəri tək mahalda, eldə,

Çəməndə bircəsən, pəri, bənövşə.

Jurnalın nəsr bölümündə də oxucular Kamil Əfsəroğlunun "Qaratoyuq" hekayəsinin, Narıngülün "Sükutun səsi" hekayəsini, Musa Urudun "Zəngəzurda türk mənşəli toponimlər" araşdırma yazısını, eləcə də digər maraqlı nəsr nümunələrini oxuya bilərlər.

"Azərbaycan" junalı kimi "Ulduz" jurnalı da həmişə dünya ədəbiyyatından tərcümələrə böyük yer ayırır. Jurnalın 10-cu sayında gürcü yazıçısı Beso Xvedelidzenin "Tampo" povesti oxuculara təqdim olunubdu. Povesti Azərbaycan dilinə rus dilindən Arifə Arif qızı tərcümə edib. Düşünürəm ki, "Ulduz"un oxucuları bu saydan da razı qalacaqlar.

Əbülfət MƏDƏTOĞLU

Ədalət.-2012.-14 noyabr.-S.6.