Nədənsə
ilk eşqi unutmur insan
SƏNİ AXTARIRAM
Gözümdən getməyir
camalın sənin,
Köçüb qonşuluqdan
hayana getdin?
Kəpəzmi, Qoşqarmı
oldu məskənin
Yoxsa onlardan da o yana getdin?
Qoynunda dəfinə tapdığın zaman
Ucaltdı dağ boyda hansı dağ səni?
Nərgiz rəng aldımı yanaqlarından
Öpəndə nərgizli
bir yaylaq səni?
Görəsən, bu soraq düşdümü
elə:
"Yamanca şöhrətli mühəndisdir o!"
Eşqin hansı qəlbi gətirdi dilə?
Kim dedi ilqara, əhdə
düzdür o?
Gözümdən getməyir
camalın sənin,
Köçüb qonşuluqdan
hayana getdin?
Kəpəzmi, Qoşqarmı
oldu məskənin
Yoxsa onlardan da o yana getdin?
Səni axtarıram o gündən bəri,
Axı açmamışdım
sənə könlümü.
Yaz gəldi, açıldı bahar gülləri,
Mənsə açmamışam
yenə könlümü.
Bəzən tüfəng alıb çıxsam da düzə,
Ceyran oylağından aralı gəzdim.
Ovçu ov axtarar, ovçu ov gəzər,
Mən məni ovlayan maralı gəzdim.
Bəzən ac qayıtdım
evə də, amma
Bir tikə çörəyi
yeyə bilmədim.
Bütün sirlərimi bilən anama,
Məhəbbət sirrimi deyə bilmədim...
Bəli, axtarıram səni o gündən,
Könlüm istəyəni
görə bilmirəm.
Qəlbimi özünlə
aparmısan sən,
Mən onu heç
kəsə verə bilmirəm...
1957
QONŞU GƏLİNİ
Qarşı pəncərənin
önündə bəzən
Durub sevgilini gözləyəndə sən,
Alır qucağına xəyallar məni,
Rahat buraxmayır suallar məni.
İnsan da bu
qədər cüt yaranarmış
Həyatın nə incə sirləri varmış!
Baxıram, elə bil üzü üzündür,
Baxışı baxışın,
gözü gözündür...
Bəlkə görməmisən
həmin qızı sən,
Nə ola görəsən
toyumuzu sən!
Hörmətlə sıxaram
onda əlini,
Ay qonşu gəlini, qonşu gəlini..
Həyatın nə incə sirləri varmış,
İnsan da bu
qədər cüt yaranarmış...
Lakin qısqanclığın
üzü yamandır,
Sevgilim küsməsin məndən, amandır...
Mən sənə baxmıram gözəlsən,-
deyə,
Demirsən, bəs niyə baxıram, niyə?
Ay qonşu gəlini, mən utanıram
Deyəm sənə: - Baxıb onu anıram.
1955.
AYRILIQ
De niyə dalğınsan, dərdin var kimi,
Alıb qucağına fikirlər səni?
Ötən tələbəlik illərinəmi
Şirin xatirələr çəkirlər səni?
Sevdiyin o qızmı düşür yadına?
Nədənsə ilk eşqi
unutmur insan.
Utancaq bir səslə
bəlkə də ona
Könül açdığını
xatırlayırsan?
Söylə, ayrılığı
duyurmu ürək?
Axı biz ayrılmaz sirdaşlar idik.
(Bir məslək yolunda birləşdirərək,
Sən bizi dost etdin, ey tələbəlik!)
Dostum, institutun pillələrində
Mənim də, mənim də izlərim vardır.
Gəzdiyin bu zalın lövhələrində
Hələ silinməmiş
sözlərim vardır.
Bəzən mürgüləmiş
gecənin özü,
Mən sirdaş olmuşam öz xəyalıma.
Ələyib seçmişəm
neçə min sözü,
Cavab tapmaq üçün
bir sualıma.
Hərdən düşündükcə
çatılır qaşım,
Təhsil illərinin başqadır dadı.
Bu illər ərzində, ey qəlb yoldaşım,
Bizim bir sözümüz
ayrı olmadı.
(Bəxtiyar olaram öz istedadım
O gündən bir lövhə yarada bilsə.
Toz-duman içində qoy itsin adım,
İlhamım bir şerə qadir deyilsə.)
Böldük duyğumuzu, şadlığı, qəmi,
Bir oldu fikrimiz,
əməllərimiz.
Bu gün, məslək dostu, könül həmdəmi,
Artıq vidalaşır
dost əllərimiz.
Duyub ayrılığı
çırpınır ürək,
Axı biz ayrılmaz sirdaşlar idik.
(Bir məslək yolunda birləşdirərək
Sən bizi dost etdin, ey tələbəlik!)
Dostum, düşünmə
ki, ayrılırıq
biz,
Doğrudur, gün gəlib ötüşəcəkdir.
Bir məna daşıyan
saf əməlimiz
Həyat məktəbində
görüşəcəkdir.
1954.
BİR SƏNİN EŞQİNLƏ...
Yenə varaqlandı könül kitabım
Bir sənin, bir sənin eşqinlə, gözəl!
Düşündüm gül
açır, bülbül
oxuyur
Bir sənin, bir sənin eşqinlə, gözəl!
Sinəmə bir eşqin sazını asdım,
Hər könül nəğməmi o dedi, yazdım.
Çox eşqin səsinə qulaq da asdım
Bir sənin, bir sənin eşqinlə, gözəl!
Gah odsuz, alovsuz
pərvanə oldum,
Eşqinlə güləcək
divanə oldum.
Bəlkə yüz gözələ biganə
oldum
Bir sənin, bir sənin eşqinlə, gözəl!
Qəm-kədər üzünə
tutanda pərdə
Qəmləndi çaylar da, şəlalələr
də.
Sandım-doğur günəş,
gülür səhər
də
Bir sənin, bir sənin eşqinlə, gözəl!
Sənsiz bir anıma dedim bir ildi,
Dərdimi nə bacı, nə ana bildi...
Məhəbbət önündə
qəddim əyildi
Bir sənin, bir sənin eşqinlə, gözəl!
1956
UNUDA BİLMİRƏM
Terek sularını seyrə dalaraq,
Öz ilk sevgilimi anıram yenə.
Bu yaşıl sahildə neçə il qabaq
Yandığım kimi də yanıram yenə.
Od alır qəlbimdə
hisslər, duyğular
O son ayrılığı saldıqca
yada
Deyin sevgilimi, deyin, ey sular,
Ayrılıq üçünmü
sevdim dünyada?!
Susdu bu sahildə
o qızın səsi,
Güllər, çiçəklər
də başını
əydi.
Sevgilimə deyən düşmən gülləsi
Sandım ki, mənim öz qəlbimə dəydi.
Bu mavi sulara son dəfə baxdı,
Əbədi yumuldu o mavi gözlər
Axdı ləpələr tək, süzülüb axdı
O dalğın baxışlar,
səmavi gözlər...
Fəqət biz susmadıq,
biz coşduq yenə
Vətənin Lenası, Volqası kimi.
Hissəmiz sahildən düşmən üstünə
Axdı bir intiqam
dalğası kimi.
Dedim, o ölsə də qəlbində zəfər
Ölmədi arzusu, eşqi, sevdası.
Topların səsində Berlinə qədər
Getdi onun səsi,
onun sədası...
Çox illər keçibdir həmin o gündən
Odla nəfəs almır bu torpaq,
bu su.
İndi bu sahildə
duymayıram mən
Mərmi vıyıltısı,
barıt qorxusu.
Elə bil rəngini
dəyişir yer də,
Dava, qan görməyib
sanki bu diyar.
Sahil boyundakı kənddə, şəhərdə
Nə sınıq pəncərə, nə uçuq ev var.
Təzə ot bitirib qoynunda o vaxt
Səngər qurduğumuz təpələr belə.
Traktor səsiylə salamlaşaraq,
Yeni nəğmə deyir ləpələr belə.
Lakin mən yenə bir döyüşçü
kimi
Anıram o keçən illəri bir-bir.
Ölən sevgilimi, ölməz eşqimi
Ürəyim unuda, unuda bilmir.
1956.
SEVGİ NƏĞMƏSİ
Bir sevgi nəğməsi
yaradım deyə,
Bu axşam bulanıb, duruluram mən.
Onu düşünərkən
bilmirəm niyə
Başqa bir nəğməyə vuruluram
mən.
Kiçik bir mahnını bəstələyincə
Xəyalın min eli dolansın gərək.
Sevən bir ürəyin səsini necə,
Necə dinləməsin sevən bir ürək...
Yenə dillənirsən qonşu otaqdan,
"Sus" demək gəlmir dilimdən, ay qız.
Dalmışam nəğmənə
yenə bayaqdan,
Almısan nəğməmi
əlimdən, ay qız.
Elə bil, deyir
ki, qopan bir səda,
"Divar aramızda daşdan olsa da,
Gərək daş olmaya ürəklərimiz,
Bir varaq eləyək
iki qəlbi biz".
Susuram önündə o şeriyyətin,
Ürəyim dolsa da, ağ qalır
kağız.
Qələmsiz, kağızsız
ilk məhəbbətin
Yazır nəğməsini
qəlbimə o qız.
1957.
O BAXIŞLAR...
O, məni görərkən
dayandı bir an,
Dalğın baxışları
mənə tanışdı...
Eşqin mənasını
duyduğum zaman
Məni o baxışlar yaralamışdı...
İndi o dayandı, sözü var kimi,
Mən yana baxsam
da, o mənə baxdı.
Elə bil sıxlaşan
buludlar kimi
Bu saat sinəsi boşalacaqdı...
Dilində üç dəfə səsləndi
adım,
Sanki öz adım da çıxdı yadımdan.
Onu dindirmədim, danışdırmadım,
Getdi, yaralanmış getdi yanımdan.
O getdi, sahilə baxdım bir qədər,
Mən orda açmışdım
ona qəlbimi.
Dayandı gözümdə
dalğalı Xəzər,
Mənim ilk eşqimin şahidi kimi...
O çağlar xəyalda yaşadı yalnız,
Aldı məhəbbəti
şöhrətmi, nəmi?
Başqa birisinə uyaraq o qız,
Oduna yandırdı odlu sinəmi.
Bəs indi qarşımda
dayandı nədən,
Yenəmi, ürəyi məndə qalırdı?
Bəlkə bir röya tək çəkilib gedən
İlk eşqi, ilk andı xəbər alırdı.
Bəlkə öz işindən peşmandı,
nahaq
Əl verib, onunla barışmadım mən.
İlk eşqi qəlbindən çıxarıb
nə vaxt
Necə atdığını
soruşmadım mən...
Bəlkə ürəyinə
yol tapıb kədər,
Mənimlə bölüşmək
istədi bir az...
(Könül, təəssüfə
qapılma hədər,
Axan su bir
daha geri qayıtmaz...)
O gündən bəridir həftələr, aylar
Ömrümdən-günümdən gəlib şən keçir.
Lakin düşündükcə,
bulanıq çaylar
Sanıram kükrəyib qəlbimdən keçir.
Deyirəm özümü
danlayım barı-
Ürəyi ürəkdən
araladım mən.
Məni yaralayan o baxışları
Niyə yaraladım, yaraladım mən?!
1955.
Redaksiyadan: 14 oktyabr Xalq şairi
Məmməd Arazın
doğum günüdür.
MƏMMƏD ARAZ
Ədalət.-
2012.- 13 oktyabr.- S.5.