BU VƏTƏNİN TORPAĞINA, SUYUNA...

Yazılmış vərəqlərin taleyinə mistik bir dönüşmü?

Mən ilk dəfədir ki, hissələrə ayırdığım böyük bir yazının tən yarısını başqa vaxta, daha doğrusu ən münasib vaxta saxlamalı olub, yenidən işləmək qərarına gəldim. Peşəkar üçün ani tərəddüdün də ciddi psixoloji təsiri qabarıqlaşır və... öz diqtəsini edir. Nadir hallarda baş versə belə, hər halda qələmə alınan mövzunun əsas istiqamətləri daha geniş spektrə malik olmalıdır. Çünki Layihənin əsas tələbi də budur.

... Və nadir hal olaraq baş verən həmin yazı prosesinin ilkin variantı da göydən düşməyib, təəsadüfdən yaranmayıb. Əksinə hansı tərəfdən baxsan Masallıya birbaşa və ya dolayısı ilə dəxli olan məsələdir. Çünki publisistikanın özəlliyi, cazibədarlığı da elə bundadır, ki mən məhz həmin anlardan başlamışdım və həmin afətin tilsiminə düşmüşdüm. Xatirələr paradı, nostalji məqamlar... Və mən təbii ki, ilk baxışda, ilk yanaşmada Layihə proseduruna uyğun görünməyən həmin vərəqləri arxivimin uzaq bir küncünə də atmadım. Bu vərəqlər nə vaxtsa, bəlkə də lap yaxın zamanda oxuculara daha bitkin formada təqdim olunacaq.

Masallı Henrix Böllü də xatırlatdı, Herbert Uelsi də...

Anonsa bənzər kiçik ştrixlər verməsəm o vərəqlərdəki qəribə xatirələr canlı varlıqlar kimi məndən inciyə də bilərlər. Axı "o illərin çörəyi" də unudulmayıb. Elə Henrix Böll də. ... Necə ki, sovet dövründə o bölgədən olmayan Azərbaycan, nəinki Azərbaycan, bütövlükdə SSRİ vətəndaşları DİN-dən rəsmi icazə almadan Masallıya və digər cənub rayonlarına gedə bilməzdilər. Bəhramtəpədən o tərəfə bircə addım da ata bilməzdin.

... Mənim cəmi 51 il ömür sürmüş yaxın qohumum - xalamın həyat yoldaşı Məmməd Cabbarov Masallı rayonundan idi. O, SSRİ-nin əksər orden və medallarını almış, Xəzərdə çalışmaqla yanaşı, Suriya və Hollandiyada da illərlə yaşayıb-işləmiş məşhur neftçi idi. Həm də elə "Neftçi"nin ən sadiq azarkeşi...

Mənim tələbə yoldaşlarımdan 7 nəfəri (!!!) Masallı və ətraf rayonlardan idi...

On illər ötüb keçsə də mən Zahiri, əzizləmə mənasında "Vaska" çağırdığımız səhər Bakıda, günorta Sofiyada görünən Vasif Səmədovu və başqalarını Masallı yazılarında unuda bilərəmmi? Həm də ki, bizim Vaska bəzən Herbert Uelsin qəhrəmanı kimi gerçəkdən görünməz olurdu...

...Tiflis, Sxaltubo, Rustavi hara, Masallı hara? Elə o vərəqlərin sirri də bundadır ki, qıvrımsaçlı yaraşıqlı bir gəncin acılı-şirinli, ancaq o qədər dürüst, o qədər təmiz həyat yolu məhz o xatirə fotolardakı kimi dupduru qalmaqdadır. Metronun Nərimanov stansiyasından tutmuş, doğma universitetimizə qədər; İçəri şəhərə və gələcəyə qədər...

Ştrix adlandırdığım bu hissələr heç də kiçik alınmadı və deyəsən özümü aldada-aldada hələ bir az da, hələ bir qədər də Onunla ayrı-ayrılıqda yaşadığımız sevincli və ... faciəli günləri bir göz qırpımı qədər, həm də mücərrəd zamana yükləməyə doğruyam.

Yox! Bu söhbət indiyə qədər olmayıbsa, indən belə də olmasın. Yalnız bir şeir parçası ilə - gizlin və hüzünlü...

.... Nə oxşarmış quşların,

uşaqların ölümü-

Hərəsindən

dünyada bir şey qalır;

Uşaqların doyunca

sürmədiyi bir ömür,

O quşların doyunca

uçmadığı göy qalır.

Atam oğlu, səbəb budu bəlkə də,

Uşaqların tabutu daş kimidi.

Bəlkə elə o tabuta yüklənən

uşaqların

yaşanmamış ömrüdü...

Bağışla Tanrım, bağışla Qardaşım, bağışla...

Günəşli bir payız səhəri

...Masallı bizi günəşli hava ilə qarşıladı. Baş küçə hələ modern bir şəhərin yeni quruluşundan, yaxın gələcəyinin təntənəsindən xəbər verirdi. Çünki burdan hara baxırsan - sağ-sol, qarşı küçələr və kvartallar, onların ətrafı əsl tikinti meydanını xatırladır. Elə Rafil müəllim də bizi İcra Hakimiyyəti yaxınlığındakı yeni tikililərin biri önündə qarşıladı. Köhnə tanışlar üçün qısa hal-əhval bəs edir. Biz də bu ənənəni pozmadan bir stəkan çay fasiləsini tez başa vurub şəhərin mərkəzindən ucqarlarına kimi gəzməyi razılaşdıq. Saat hələ 11-ə qalırdı.

Şəhər boyu səmimiyyət

...Şəhərin bir çox küçələrində aparılan genişləndirmə və abadlıq işləri ilə paralel olaraq, qazıntı işlərinin də aparılması, indi Respublikanın bir çox rayonları üçün xarakterik haldır. Ən müasir layihələr əsasında yeni su və kanalizasiya xətləri çəkilir. Eyni zamanda sosial-mədəni obyektlərin tikintisi də davam etdirilir. Biz Masallı Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Rafil Hüseynovla bu istiqamətdə görülən işlərlə tanış olarkən başçı bir məsələni xüsusi vurğuladı.

Dedi sən də yaxşı bilirsən ki, Masallının bir sıra özünəməxsus adət-ənənələri, eyni zamanda problemləri də var. Bu problemlərin aradan qaldırılması üçün çox işlər görülür və görüləcəkdir. Rafil müəllim problemlərin həllində gənclərin məşğulluğunu, idmana münasibətini, mövcud idman qurğularının fəaliyyətinin müntəzəmliyini ön plana çəkir. Eyni zamanda əhalinin asudə vaxtlardan səmərəli istifadə, uşaqlarla birlikdə mənalı istirahətlərinin təşkili məsələsi ilə əlaqədar da geniş işlər aparıldığını öyrənirik.

(ardı gələn sayımızda)

MƏZAHİR ƏHMƏDOĞLU

Ədalət.-2012.-23 oktyabr.-S.7.