TARİXƏ TƏŞƏKKÜRMÜ EDƏK?

İkinci dünya müharibəsi dünyanın indiyədək yaşamadığı ən böyük faciələrə məruz qoydu.Hitlerin amansız hücumları qarşısında tab gətirməyən Sovet imperiyasi müharibənin ilk illərində böyük itkilər verərək düşmən qaşısından geri çəkilməyə başladı...

Bax elə bu vaxtlar, İosif Stalinin əmri ilə SSRİ ərazisində yaşayan bütün xalqlar müharibəyə-"böyük vətənin müdafiəsinə"cəlb edildi və Gürcüstan SSRİ-nin Mesxetiya bölgəsində məskunlaşan Məhsəti türklərinin 50 min nəfəri Moskva və digər şəhərlərin müdafiəsində canli sipər kimi düşmən qabağında sözun əsil mənasında ətdən divar hörürürlər. Müharibənin sonuna doğru 50 minlik Məhsətinin cəmisi 10 mini evinə qayıda bilir...

Tarixi sənədlərdən məlum olur ki,heç bir hərbi təlim keçilmədən birbaşa döyüşün içinə atilan bu xalqın beşdəbiri həyatda qalmağı bacarır və bunlar da əsasən müharibədə əlil və yaralı olraq dönənlər olur...

Həyatlarını sovet imperiyası uğrunda qoyan məhsətilərin bəzilərinin xatirələrini oxuyanda dəhşətə gəlirsən...

1944-cü ildə 86 min axiskali(məshəti)Stalinin əmri ilə Orta Asiya səhralığına sürgün edilir(belə bir plan azərbaycanlılar haqda da mövcud idi)..

Müharibədən evinə dönən məshəti türkünü burda xaraba evlər və dağıdılmış kəndləri gözləyirmiş...əlsiz-ayaqsız geri dönən bu insanlar öz doğmalarını tapmaq üçün qazax çöllərinə getməli olurlar...

Onlar sonralar,Qazaxıstan və Özbəkistanda məskunlaşaraq taleləri ilə barışmalı olurlar...

1988-ci ilə Özbəkistanın Fərqanə vadisində yerli özbəklər dinc, silahsız axiska türklərinə divan tuturlar...özbək millətçiliyinin qızışdırılaraq ortaya atılması və bu "yad" camaata divan tutulması Qorbaçovun yenidənqurmasının təzahürü idi ...

İnsan nə qədər düşüncəsiz olmalıdır ki, öz eyni kökündən olana-türkə qanlı divan tutasan və bundan da qalib kimi həzz alasan.

Təkcə, bu hadisələrdən sonra 50 min məhsəti türkü Azərbaycanda məskunlaşır.

Ölkəmizə gələn axiskalıların arasında Aznaurovlar nəsli də var idi...

...Bu kələ-kötür qayaların nəhayət ki,sonu gəlib çatır insanın gözünün işləyə biləcəyi məsafəyə qədər sıraya düzülən qayalar,bax,onların bu uzun zəncirindən sonra əzəmətli Qafqaz dağları ucalmağa başlayır..

Buralar uzaq olmayan zəfər tarixinə şahidlik etmişdir,sinəsinə bax köksu hələ də yaralıdır, bu gün səni belə rahat seyr ediyim üçün uğrunda canından keçən şəhidlərinə rəhmət oxuyuram.

...Şəhidlər xiyabanında daha bir şəhid uyuyur..milli qəhrəmandır, Aznaurov İsgəndər Zöhrab oğlu,

Qarabağda ermənilərin işğallarından sonra Gədəbəy sərhəd rayonu olaraq atəşə məruz qalmağa başlamışdı.

Ruslardan qalma qurğuların dilini heç kəs bilmədiyindən demək olar ki,hamısı lazımsız əşya kimi düzə atılırmış və belə ağır bir zamanda İsgəndər Aznaurov könüllü olaraq milli ordu siıralarına yazılır və baş leytenant kimi Gədəbəydəki "N"saylı hərbi hissənin artilleriya bölməsinə komandir müavini təyin edilir...

Uzaqdan baxanda ermənilərlə sərhəddə "Ər dağı" görünür, vətənimizi qala kimi qoruyan "İsgəndər qalası"... Sağlığında heç də hər adam bu cür qiymət almır,müsahibəsinə qulaq asıram, düşünürəm ki,70 ilin içində ən azi üç dəfə sürgün edilən bir millətin nümayəndəsindən ibrət götürəcək çox şeylər varmış,"biz öz dədə-baba torpaqlarımızı onlara nədən verməliyik ki,qoy onlar başa düşsünlər ki,nə qədər ki,topçu İsgəndər sağdır,onların başının bəlası əskik olmayacaq" bu onun son müsahibəsi olur..

Növbəti dəhşətli döyüşlər 1993-cü ilin yaz aylarında başlayır...

...düşmən hücuma başlamazdan əvvəl İsgəndər top atəşi ilə düşmən postunu məhv edir və cana doyan düşmən bu igidin başı üçün mükafat təsis edir...aprelin 8-də milli ordunun "örükdaşda"həyata keçirdiyi döyüş əməliyyatında İsgəndər Aznaurov düşmən tankının atdığı güllə nəticəsində "dördüncü vətənində"şəhid olur...faktlardan da məlum olur ki, nə indi,nə də keçmişdə yerli camaatın bu böyülükdə izdihamı müşahidə edilməmişdir, kimliyindən asılı olmayaraq hamı dəfn günüdə onu son mənzilə uğurlamağa çıxmışdır...

Ölümündən öncə xalqın qəhrəmanına çevrilən Aznaurov şəhid olduqdan sonra Azərbaycan milli qəhrəmanı adına layiq görülür.

Son dəfə bu il avqustun 16-da Şəhidlər Xiyabanına onun qəbrini ziyarətə getdim,anadan olmasının 56 ili idi. Qəbrinin önündə baş əydim,şərəfimizin və namusumuzun qorunması uğrunda canını verən minlərlə şəhidimiz üçün dua etdim. Bir dəstə gül qoydum...

Sonra geri çəkilib,uzun-uzadı başdaşına həkk edilmiş şəklinə baxdim...

Qoy, elə bir gün, elə bu gün gəlsin ki, sarılaq silaha alnımızda qara ləkə kimi möhürlənmiş məğlubiyyət damğasını silək,onda əminəm ki, sənin ruhun da şad olacaq, arzuların da yerinə yetmiş olacaq, mən sənin qəhrəmanlıq öykulərinlə böyüdüm, sənin kimi də qəhrəman olmağa çalışacağıma söz verirəm, cənab, leytenant!

Əziz ƏLİBƏYLİ

Ədalət.- 2012.- 11 sentyabr.- S.4.