Bakıda dekabrın 9-da Beynəlxalq Yunus İmrə Konfransının öz işinə başlaması münasibəti ilə

Siracəddin Səyyid, Özbəksitan xalq şairi

Siracəddin Səyyid - Özbəksitan xalq şairidir. 1958-ci ildə Özbəkistan Respublikasının Surxandərya vilayətində anadan olub. 1980-ci ildə Daşkənd Dövlət universitetinin jurnalistika fakultəsini bitirib. İlk kitabı "Ruhum xəritəsi" (1984) Qafur Qulam adına Ədəbiyyat və sənət nəşriyyatında nəşr olunub. Ondan bəri istedadlı şairin 20-ə yaxın kitabı müxtəlif nəşriyyatlarda çap edilib: "Sevgi məmləkəti" (1987), "Qoru" (1990), "Mehr qalır, məhəbbət qalır" (1992), "Yandım" (1994), "Evindəki beşiklər" (1996), "Vətəni öyrənmək" (1996), "Yiyəsi var yurd" (2001), "Vətən əbədidir" (2001), "Könül fəsli" (2007), "Yaşasın yağışlar" (2007) və başqa kitabları ədəbi ictimaiyyət tərəfindən rəğbətlə qarşılanıb. 2008-ci ildə "Şərq" nəşriyyatı görkəmli şairin iki cildlik seçilmiş əsərlərini nəşr etmişdir.

Yunus İmrə

"Məni sorma məndən, məndə deyiləm",

Fəqir donundayam, canda deyiləm.

Könül dərsindəyəm, ruh aləmində,

Ki sənin gördüyün təndə deyiləm.

1990

Təriqət torpağı

Alovları kül çıxar,

Xəzanları gül çıxar.

Lay-lay, qat-qat torpaq deyil,

Yer altından dil çıxar.

Aləm əsli-üzündədir,

Yəni qaş və gözündədir.

Hikmət sənin özündədir,

Nə axtarsan - o çıxar.

Bu yerin hər zərrəsi,

Ya bir şeyxdir, ya bir vəli.

Qafil insan deyər, bəli:

Külçə qızıl, pul çıxar.

Yerdən səma çıxar burda,

Demə: zindan çıxar burda.

Qullar sultan çıxar burda,

Sultanları qul çıxar.

1997

Surxan səhrası

Bənövşələr getdi,

Lalələr getdi.

Buludlar Pamirə getdi,

Qartallar getdi.

Od almağa gələn küləklər

Yamaclar qarnını oxşayıb getdi.

Səhra gedəmmədi,

Səhra tək qaldı.

Mərhum səltənət var qumlar altında,

Otlar nisgiltək saralıb solar

Qədim Baktriya təpələrində.

Mənim dərdlərimə od vermisiniz,

De, neçün sevməyim mən bu diyarı?

Xüsusən, təşnə olanda Termiz

Dodaqlarına basar Amudəryanı.

1984

Qardaşım, əldə cam, gözdə yaş nədir?

Sövdalar içində yalqız baş nədir?

Nəsihət de, nədir? Dava-dalaş nədir?

Fəna qapıları əbədi bağlı qalmaz,

Dünyalar tapılar, adam tapılmaz.

Qardaşım, aşiqlik bahardır, ötər,

Bu daşqın duyğular dəryadır, ötər.

Gah könül verdiyin xətadır, ötər,

Ümid qönçələri daim açılmaz,

Dünyalar tapılar, adam tapılmaz.

Qardaşım, ömrünü fərzanə eylə,

Nə qədər dərdin var, dərmanın eylə,

Bütün nisgilləri təranə eylə,

Hər könül şeir tək nur saça bilməz,

Dünyalar tapılar, adam tapılmaz.

Qardaşım, dünyadan neçin şikayət?

Nə üçün tükənməz məhzun hekayət?

Diriliyin özü böyük inayət,

Bundan da qiymətli kəlam tapılmaz:

Dünyalar tapılar, adam tapılmaz.

1985

Tarixi təşbeh

Günbəzlər - dəbilqə,

Minarələr - nizə.

Harda qalmış keçmiş şan-şöhrət, zəfər?

Dərin yuxudadır sonsuz hərblərdə

Seyrəkləşən ləşkər kimi qədim bu şəhər.

1989

Daşkənd təranələri

Bu nurlu dünyada mən nəyi gördüm?

Daşkənd, şəhər görüb mən səni gördüm.

Burda hər bir küçə mənə dost, rəfiq,

Burda hər bir ağac anamtək müşfiq.

***

Dünyada ən əziz gözlər, qaşlar tək,

Hər bir məhlən mənə qarındaşlar tək.

Könlümü zərrə tək aləmə saçsam,

Qayıdıb gələcək qaranquşlar tək.

***

Sən - Qafur Qulamın həyat qoşuğu,

Aybək, Şeyxzadənin könül eşiyi.

Beşiklərlə dolsun evlərin, şəhrim,

Ey ulu zatların mənqu beşiyi.

2000

Böyük İpək yolu

Gələr, gedər karvanlar,

Gedər, gələr karvanlar.

Qədim ipək yolu bu -

Həm sevinc, həm ərmanlar.

İyirmi bir əsrdir,

Həm dözüm, həm səbrdir.

Xalqlar quran qəsrdir -

Gah abad, gah viranlar.

Buncalar gen, bu açün ,

Bir yanı Çinü-Maçin.

İnsan açsa qucağın

Bil sığar asimanlar.

Yerdən göylərə yetmiş,

Ölməz ərlərə yetmiş,

Uluğbəylərdən getmiş

Ulduzlara ünvanlar.

Avropamı, Asiya,

Bir günəş, bir ay - ziya,

Ədalətə, ey dünya,

Bağrın olsun məkanlar.

Biz aləmə göz dikdik,

Gah durduq, gah yıxıldıq.

Qəddimizi dikəltdik,

Gəldi dövr-dövranlar.

Günçıxandan çıxar gün,

Bu yanda yatar hər gün,

Yaponca söylər bu gün

Termizdəki kurqanlar.

Böyük, şanlı yoldur bu,

Min millət, bir dildir bu.

Əcdadlardan uzanan

Yenilməz bir əldir bu.

Dünya, eylə bir nəzər,

Mənzillərin olsun zər.

Düz əbədiyyətə qədər

Dayanmaz bu karvanlar.

2004

Özbəkcədən çevirəni: Yaşar Qasımbəyli,

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin və

Özbəkistan Yazıçılar İttifaqının üzvü,

filologiya elmləri üzrə fəlsəfə doktoru,

Ədalət.-2013.-10 dekabr.-S.8.